Predstavnici opozicije preksinoć su, nakon haosa koji je obilježio zasijedanje skupštinskog plenuma i Ustavnog odbora, najavili ponovni izlazak iz Odbora za sveobuhvatnu izbornu reformu.
Odbor je u nastavku rada, kako je Pobjedi pojasnio jedan od kopredsjedavajućih tim tijelom Nikola Rakočević, trebalo da se bavi profesionalizacijom organa za sprovođenje izbora, organizacijom izbora u jednom danu, kao i strožim kaznama za kršenje izbornih pravila i zakona.
Opozicija, naveo je Rakočević, smatra da bi otvorene izborne liste doprinijele demokratizaciji društva, ali i naglašava da istovremeno treba razmotriti i neposredan izbor predsjednika opština i gradonačelnika.
- Sređivanje biračkog spiska je zahtjevan posao koji podrazumijeva i političku volju i saradnju sa državama regiona, pa taj dio posla ne bi zavisio samo od Skupštine Crne Gore. Plan je bio da insistiramo na potrebi da se i taj dio sistema uredi - rekao je Rakočević.
On ističe da je izvršna vlast političkom neodgovornošću, odnosno nezakonitim uvođenjem prinudne uprave u opštini Šavnik već jednom svjesno blokirala rad Odbora za sveobuhvatnu izbornu reformu, što je rezultiralo izostankom boljih rezultata kada je riječ o dugonajavljivanom usklađivanju izbornih zakona sa pravnim tekovinama i standardima Evropske unije.
Rakočević dodaje da je saglasan sa ocjenama znatnog dijela javnosti koja zamjera što se tako važan posao nije realizovao u većoj mjeri.
- Znatno vrijeme je izgubljeno. Ipak, uspješno je realizovan glavni zadatak zacrtan za 2024. godinu, u komunikaciji sa Briselom. Radi se o nacrtu zakona o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja. Krajem decembra, ukoliko dobijemo zeleno svjetlo Brisela, zakon će biti usvojen, što bi značilo uspješni završetak prve faze rada Odbora. Bilo je planirano da druga faza počne 2025. godine i tada bi Skupština imala najzahtjevniju obavezu, odnosno reformu preostalih važnih segmenata izbornog sistema - istakao je Rakočević.
U svjetlu najnovijih dešavanja jedno od pitanja koje se nameće jeste čime se garantuje efikasnost ako i dalje svjedočimo brojnim neslaganjima među predstavnicima političkih partija.
Rakočević na to kaže da nema garancije da će posao biti uspješno okončan.
- Rad na zajedničkom političkom rješenju vlasti i opozicije uvijek zavisi od političke volje, a u konkretnom slučaju i od dobre namjere u odnosu na evropsku perspektivu Crne Gore. Ne krijem zabrinutost da će dio parlamentarne većine, budući da je reforma izbornog sistema važna obaveza na evropskom putu Crne Gore, iskoristiti upravo tu priliku da opstruira napore crnogorskog društva da se približi članstvu u Evropskoj uniji – rekao je Rakočević.
Na pitanje čime, kao predstavnik opozicije, može garantovati promjenu pristupa ovoj reformi, Rakočević odgovara da oni od samog početka pristupaju odgovorno, jer im je u interesu da se reformiše izborni sistem koji aktuelna vlast zloupotrebljava.
- Imajući u vidu da je aktuelna opozicija decenijama na platformi evroatlantske integracije, ne treba posebno objašnjavati da će naš reformski pristup biti kontinuitet naših politika i u narednom periodu - dodao je Rakočević.
S druge strane, on je uvjeren da i ostale kolege razumiju važnost obaveze koja stoji pred njima.
- Crnoj Gori se otvorila prilika, zbog geopolitičkih okolnosti, da brzom trakom uđe u EU, iako hronično pati od nedostatka demokratičnosti, vladavine prava u posljednje četiri godine, uz permanentno urušavanje građanskih i evropskih vrijednosti. Dio obaveza na putu usklađivanja našeg sistema sa pravnim tekovinama EU je reforma izbornih zakona. Neozbiljnost i neodgovornost kolega u Skupštini bila bi neočekivana. S druge strane, loša namjera i namjerna opstrukcija je mogućnost na koju sam nebrojeno puta upozorio Delegaciju EU u Crnoj Gori i ukupnu javnost - dodao je Rakočević.
Podsjetio je i da će u narednoj godini biti potrebno da se svi, bez izuzetka, uključe u proces.
- Nije dovoljno da samo pojedinci u Odboru ulažu napore. Uspješnost zadatka koji smo stavili pred nas u 2025. godini zavisi od zajedničkog profesionalnog pristupa - rekao je Rakočević
Godinu dana je, kaže, dovoljno vremena ukoliko se posao bude obavljao profesionalno i intenzivno.
- Zahtjev Andrije Mandića u vezi sa izmjenama Zakona o državljanstvu, promjenom Ustava i ponovnim uvođenjem prinudne uprave u Šavniku predstavlja osmišljen scenario opstrukcije rada Odbora za izbornu reformu, smatra Nikola Rakočević.
On objašnjava da bi to osujetilo realizaciju naših evropskih obaveza i dovelo do blokiranja Crne Gore na putu pristupanja u EU.
- Takav ishod bi odgovarao političkim ciljevima dijela skupštinske većine koje za sada ostvaruju diplomatskim ratom sa susjedima, uključujući članicu EU, nepoštovanjem sudskih presuda, usvajanjem antievropskih zakona bez javne rasprave, urušavanjem digniteta parlamenta i skupštinske procedure. Upravo zbog toga, crnogorska javnost, ali i naši partneri u Briselu, moraju biti koncentrisani da bi pronašli alternativna rješenja onda kada dođe do finalnog zastoja Crne Gore na puta ka EU - rekao je Rakočević.
