Fejsbuk je otkrio kompanije koje su špijunirale novinare i političare, među državama su i Srbija i Sjeverna Makedonija.
Kompanija Meta koja je vlasnik društvene mreže Fejsbuk razotkrila je u svom izvještaju od 16. decembra više plaćeničkih firmi za špijuniranje korisnika, novinara i političara, a među državama navode se i Srbija i Sjeverna Makedonija.
Sedam kompanija koje je Meta identifikovala u svom izvještaju su „Cobwebs Technologies“, „Cognyte“ „Black Cube“, „Bluehawk CI“, „BellTroX“, „Cytrox“.
Konkretna imena klijenata koji su iznajmljivali usluge ovih kompanija, niti njihovih meta, nisu objavljena u izvještaju, piše RSE.
Većina ovih kompanija je iz Izraela, osim kompanija „Cytrox“, osnovane u Sjevernoj Makedoniji i „BellTroX“, osnovane u Indiji. Jednu kompaniju nije bilo moguće identifikovati po imenu i za nju se u izvještaju samo navodi da je iz Kine.
Internet špijunaža u Srbiji
Izraelska kompanija „Cognyte“ je prema ovom izvještaju imala klijente iz Srbije.
Kompanija, kako se navodi, prodaje pristup svojoj platformi koja omogućava upravljanje lažnim nalozima na platformama društvenih medija, uključujući Faejsbuk, Instagram, Tviter, Jutjub i VKontakte (VK), i drugim veb stranicama ljudima koji se bave društvenim inženjeringom i prikupljaju podatke.
Istraga kompanije Meta pronašla je klijente ove kompanije iz Izraela, Srbije, Kolumbije, Kenije, Maroka, Meksika, Jordana, Tajlanda i Indonezije.
Klijentima koji su uzajmljivali ovu kompaniju, kako se navodi u izvještaju, mete su bili su novinari i političari.
Kompanija Meta je prema izvještaju, uklonila 100 naloga ove izraelske kompanije na Fejsbuku i Instagramu koji su bili korišćeni za komercijalno špijuniranje korisnika.
Radio Slobodna Evropa (RSE) je kontaktirao izraelsku kompaniju, ali ona nije bila dostupna za hitan komentar.
RSE je takođe poslao upit MUP-u Srbije, kako bi provjerili da će istražiti ove navode, ni oni nisu bili dostupni za komentar do objave teksta.
Prema izvještaju Citizen Lab Srbija kupila izraelski softver za špijunažu
Citizen Lab, institut Univerziteta u Torontu specijalizovan za pitanja nadzora, objavio je u decembru 2020. godine, da Bezbednosno-informativna agencija (BIA) u Srbiji koristi softver izraelske kompanije NSO Group, odnosno pominjani alat Pegazus.
Kako je istraživačka mreža BIRN pisala, ovaj alat korišten je za praćenje političara i disidenata.
Kako su naveli istraživački novinari, BIA je ovu opremu navodno kupila kroz firmu koja je se kasnije spojila sa firmom NSO Group.
Vlasti u Srbiji, kao i BIA, nisu se oglašavali povodom ovih izvještaja.
