"Najzagađeniji gradovi su,u sjevernoj zoni Pljevlja i Bijelo Polje, u centralnoj zoni Podgorica i Nikšić, i u tim zonama je neophodno poboljšanje kvaliteta vazduha", kazala je u emisiji E uživo, na Televiziji E, Lidija Šćepanović iz Agencije za zaštitu životne sredine.
Saobraćaj ima uticaja na vazduh, zemljište, ali i na buku, kaže Šćepanović, te po procjeni Agencije za zaštitu životne sredine u Crnoj Gori ima 285.000 vozila.
,,Po pitanju kvaliteta vazduha Crna Gora je podijeljena na tri zone, sjevernu, centralnu i južnu zonu. Uvijek kažemo da je gradovima koji su u centralnoj i sjevernoj zoni potrebno unapređenje kvaliteta vazduha, samim tim u sjevernoj zoni gradovi koji imaju najveći problem kvaliteta vazduha su Pljevlja i Bijelo Polje, gdje imamo naše stacionirane stanice za mjerenje kvaliteta vazduha. U centralnoj zoni to su Podgorica i Nikšić. U tim zonama je zaista potrebno unapređenje vazduha. Kad kažem da je u Pljevljima u 2023.godini bilo 89 dana prekoračenja dnevne srednje koncentracije pm10čestica, u Bijelom Polju 82 dana “ - rekla je Šćepanović.
U Podgorici je na mjernim stanicama očitano prekoračenje, podsjeća Šćepanović, tako na stanici u Zabjelu je 65 dana bilo prekoračenje dnevne srednje koncentracije pm10 čestica, dodaje ona, a u bloku V bilo je 48, i to je dominantan uticaj, kako kaže, saobraćaja na kvalitet vazduha.
U Nikšiću je bilo 47prekoračenja, ističe Šćepanović, a Zakonom je definisano da sve preko 35 dana u toku godine ima uticaj, kako kaže, na ljudsko zdravlje.
,, Najveći zagađivač i problem po pitanju kvaliteta vazduha je sagorijevanje fosilnih goriva, ugalj i drva, kao i gravitirajuće industrije.
Naš monitoring, koji već petnaest godina traje, dominantno pokazuje da početkom sezone grijanja nastaju problemi sa kvalitetom vazduha, naročito u sjevernoj i centralnoj zoni. Jedan od uticaja na kvalitet vazduha je i meteorološka situacija, jer ona generiše kvalitet vazduha i u zavisnosti od meteorološke situacijeimamo lošiji ili bolji kvalitet vazduha, a navešću da je u Pljevljima u 2022.godini bilo 114 dana prekoračenja, a u 2023.godini 89, jer je jedan od glavnih faktora meteorološki, u oktobru 2023.godine je bilo prekoračenje jer su bile visoke temperature, kao i ove godine” - naglasila je Šćepanović.
Agencija za zaštitu životne sredine posjeduje devet automatskih stacionarnih stanica, objašnjava Šćepanović, od kojih su tri u Podgorici, jedna u Nikšiću, Kotoru, Baru, dvije u Pljevljima, jednu u Bijelom Polju, navodi ona, i dvadeset četiri časa kontinuirano, kako kaže, mjere kvalitet vazduha.
,, Od 2014. godinena našem sajtu imate online prikazivanje stanja kvaliteta vazduha u Crnoj Gori, znači građani i svi koji se žele informisati,mogu dvadesetčetvoro časovno da budu informisani o stanju kvaliteta vazduha, samo moram napomenuti da podaci u realnom vremenu nijesu verifikovani, to su podaci u realnom vremenu koji mogu imati određena odstupanja nakon verifikacije, 15.u mjesecu nakon verifikacije tih rezultata , od strane Centra za ekotoksikološka ispitivanja, akreditovane institucije za kvalitet vazduha. Mi te rezultate objavljujemo na našem sajtu na mjesečnom nivou, i građani, i svi zaineresovani se mogu upoznati sa stanjem “ - istakla je Šćepanović.
Zagađenost se može smanjiti upotebom alternativnih i ekoloških goriva, poručuje Šćepanović, zamjenom fosilnih goriva, koji se koriste za grijanje, dodaje ona, opremanjem stambenih kuća i zgrada energetski efikasnim materijalima.
,,Zamjenom stolarije se smanjuje nivo energenta, koji god se koristio u tim prostorijama, za grijanje. Smanjivanje saobraćaja korišćenjem javnog prevoza u što većoj mjeri, korišćenje bicikala, pješačenjem. Zabrana spaljivanja različitih vrsta otpada na određenim mjestima. To su sve metode na koji način mi sami možemo doprinijeti poboljšanju kvaliteta vazduha” - zaključila je Šćepanović.
