Nakon izjave predsjednika Skupštine Andrije Mandića da se daleko odmaklo u priči o dvojnom državljanstvu, izvjesno je da aktuelna vlast, uprkos brojnim kritikama i upozorenjima nije odustala od ideje da se kriterijumi za sticanje crnogorskog državljanstva promijene po svaku cijenu.
I poslanici Evropskog parlamenta, nedavno su ukazali na opasne posljedice koje bi moglo proizvesti uvođenje dvojnog državljanstva.
Sagovornik Analitike, poslanik u Evropskom parlamentu Tomislav Sokol jedan je od četvorice hrvatskih parlamentaraca koji su se ovim povodom obratili visokom komesaru EU za vanjsku politiku i bezbjednost Džozepu Borelju.
Dvojnim državljanstvom omogućila bi se promjena temelja crnogorske države
U razgovoru za Portal Analitika, Sokol ocjenjuje da ideja o izmjeni Zakona o crnogorskom državljanstvu može dovesti do dalje destabilizacije Crne Gore i odvući je od njenog evropskog puta.
“Drugim riječima, uvođenje prava na sticanje dvojnog državljanstva moglo bi imati teške i dugoročne posljedice za procese donošenja odluka u Crnoj Gori i crnogorski identitet koji prosrpske političke snage već dugo žele relativizovati, a na kraju i ukinuti”, ukazuje Sokol.
43Kako podvlači, usvajanje prava na dvojno državljanstvo omogućilo bi zemljama koje imaju geostrateški interes u Crnoj Gori da utiču na izborne rezultate.
“Posebno zabrinjava činjenica da bi mali broj birača u Crnoj Gori lako mogao biti preokrenut glasovima novih birača, koji će to pravo ostvariti dobijanjem dvojnog državljanstva. Dakle, da budemo potpuno jasni, uvođenjem dvojnog državljanstva otvorila bi se mogućnost zloupotrebe instituta prebivališta od strane Srbije, pokušaja uticaja na izborne rezultate te u konačnici promjene samih temelja crnogorske države”, upozorava Sokol.
Miješanje Srbije doseglo neprihvatljive razmjere
Sagovornik Analitike napominje da kontinuirano upozorava na to da je srpsko miješanje u crnogorske političke prilike doseglo neprihvatljive razmjere.
“Mi danas iznova svjedočimo da Andrija Mandić, koji se više puta izjašnjavao kao četnički vojvoda i čije su veze sa Srbijom, pa i sklonost prema Rusiji, vrlo jasni, de facto upravlja Crnom Gorom”, izričit je Sokol.
Naglašava da su izmjene Zakona o državljanstvu još jedan manevar Mandića i njemu sličnih, kako bi se povećao srpski i ruski uticaj u Crnoj Gori, u trenutku kada je, kako navodi, Evropska unija konačno objavila izvještaj o privremenim mjerilima za oblast vladavine prava.
“Dakle, jedan od ključnih dokumenata za nastavak evropskog procesa Crne Gore. Uvođenje dvojnog državljanstva ne samo da može negativno uticati na evropski put Crne Gore, već i dovesti do potkopavanja samog crnogorskog identiteta i temelja crnogorske države”, upozorava Sokol.
Demokratskim putem reći ne prosrpskim i proruskim interesnim skupinama
Sokol ukazuje da je za opstanak države i crnogorskog identiteta važno da Crna Gora ostane usmjerena na punu evropsku integraciju i usvajanje evropske pravne tekovine.
“Od svih država jugoistočne Evrope, Crna Gora je najviše napredovala na tom putu, tu nema dileme”, ističe sagovornik Analitike.
Međutim, kako poručuje, važna je i kritična većina u Crnoj Gori koja mora prepoznati prosrpske i proruske interesne skupine i demokratskim putem takvim skupinama jasno reći ne.
„Svakako, potreban je i veći angažman Zapada u Crnoj Gori. S tim u vezi, više puta sam u govorima na plenarnoj sjednici Evropskog parlamenta upozoravao na to da je pretvaranje Crne Gore u malu Bjelorusiju na obali Mediterana rezultat promašene politike Evropske unije koja se ogleda u stalnom popuštanju prema Srbiji, koju treba zaustaviti u pokušaju destabilizacije Crne Gore i čitave jugoistočne Evrope”, kategoričan je Sokol.
Saradnja s srpsko-ruskim snagama i proevropska retorika ne idu zajedno
Upitan ima li aktuelna vlast kapaciteta da ispuni ambiciozna reformska obećanja, Sokol podvlači da ako želi spriječiti uplitanje vanjskih aktera, najprije srpskih i ruskih u unutrašnje stvari, Crna Gora mora ostati posvećena ispunjavanju kriterijuma za članstvo u EU.
„Cilj antievropskih političkih snaga, koje dovode u pitanje samo postojanje crnogorske nacije i identiteta i koje su dio hegemonističkog koncepta ‘srpskog sveta’, je odvratiti Crnu Goru od evropskog puta”, ukazuje Sokol.
Stoga je, kako poručuje, ključni zadatak crnogorske vlasti da se odlučno suprotstavi hegemonizmu Beograda i da nastavi graditi jasnu evropsku perspektivu.
„Kad slušamo retoriku iz Crne Gore svima su puna usta Evrope, evropskih integracija i zapadnih vrijednosti, a u zadnje vrijeme, u praksi primjećujemo sasvim druge poteze. Međutim, želim da vjerujem da i u vladajućim strukturama postoji kritična većina koja prepoznaje evropske vrijednosti i koja će Crnu Goru približiti Evropskoj uniji. Tu će morati doći do diferencijacije, jer saradnja sa prosrpskim i proruskim snagama ne može ići zajedno s proevropskom retorikom koju vladajuće partije, posebno PES, intenzivno koriste”, izričit je Sokol.
Odluka Vlade o samitu Brdo-Brioni znakovita poruka
Govoreći o narušenim hrvatsko-crnogorskim odnosima, Sokol naglašava da bilateralne odnose između regionalnih zemalja treba posmatrati šire, od same saradnje kroz Proces Brdo-Brijoni.
„Međutim, jasno je da odluka Vlade da iz budžetskih sredstava ne podrži organizaciju ove platforme šalje znakovitu poruku, jer se kroz Budžet odražavaju prioriteti administracije u određenom trenutku”, ističe Sokol.
Kako naglašava, kad je riječ o odnosima s Hrvatskom, posebno zabrinjava nedavno usvajanje Rezolucije o genocidu u logorima Jasenovac, Dahau i Mauthauzen koja je, podvlači, očito donesena po diktatu Beograda, kako bi se obezvrijedila i relativizovala UN-ova rezolucija o genocidu u Srebrenici.
„Tim činom, Crna Gora se stavila u položaj koji Republika Hrvatska ne može tumačiti dobrosusjedskim i suprotan je namjerama razvoja prijateljskih odnosa, o čemu se oglasilo i hrvatsko Ministarstvo vanjskih i evropskih poslova. Drago mi je da je crnogorska opozicija prepoznala ovaj manevar te mu se suprotstavila”, podvlači Sokol.
Kako dodaje, Hrvati u Crnoj Gori autohtona su manjina koja njeguje i čuva svoje tradicionalne običaje i bogato kulturno nasljeđe.
„Hrvatska je nesumnjivo najveći prijatelj Crne Gore kad je u pitanju crnogorsko pristupanje EU. Zato je važno da vlasti u Crnoj Gori rade na produbljivanju bilateralnih odnosa s onima koji Crnu Goru vide među zemljama zapadnog kruga, a ne s onima koji je guraju prema Srbiji i Rusiji”, poručuje sagovornik Analitike.
Nezavisnost Kosova ne smije se kompenzovati jačanjem srpskog uticaja u regionu
Komentarišući izjave predsjednika Srbije, poput one da je Crna Gora kriva za otcjepljenje Kosova, Sokol ocjenjuje da je Vučićeva prozirna politika faktor nestabilnosti u čitavoj Jugoistočnoj Evropi.
„Srpsko rukovodstvo suočava se s brojnim unutrašnjim problemima, a privredno oslabljena Srbija ima problem i s međunarodnim kredibilitetom s obzirom na to da pokušava sjedjeti na dvije stolice i da koketira s Moskvom. Kosovo kao suverena i nezavisna država naprosto je činjenica, a ono što se ne smije dopustiti je da se to kompenzuje dopuštanjem jačanja srpskog uticaja u okolnim zemljama poput Crne Gore”, zaključuje Sokol.
