Kako su istakli, solidarnost je duboko utkana u evropsko zakonodavstvo na osnovu više različitih sporazuma nastalih tokom decenija postojanja Evropske unije.Iako još nismo članica, ratifikovali smo međunarodna dokumenta koja štite socioekonomska ljudska prava i moramo reprezente države napomenuti da ih poštuju.
“U Crnoj Gori postoji velika potreba da građani, udruženja, NVO, kompanije…pomognu ljudima da zadovolje osnovne ljudske potrebe u vidu smještaja, ogrijeva, struje, hrane, lijekova, obuće, odjeće itd”, navodi se u saopštenju.
Živi solidarnost među građanima ali solidarnost države sa građanima zna da zataji.
“Solidarnost moramo njegovati, ali ne smije biti nadoknada za servise koje je država nema ili su oni nedovoljni. Ako to postane pravilo, teret nemaštine se prebacuje na građane čiji je ekonomski položaj oslabljen.Stalno iskušavanje solidarnost ljudi nije pravedno jer plaćamo porez da bi se sredstva iz budžeta koristila za potrebe građana”, piše u saopštenju.
U periodu krize izazvane pandemijom, kada nam se standard ozbiljno narušio, zbog velike nezaposlenosti i stalnog rasta cijena, država,
mora na sebe preuzeti mnogo veći teret.
“Zašto se ne ulaže u izgradnju socijalnih stanova u vlasništvu države, kao mjere sigurnosti onih bez krova nad glavom a koji žive u nemaštini. Zašto nemamo besplatne kvote električne energije, za sve koji imaju primanja ispod dohodovnog minimuma.Zašto socijalnih bonova, još uvijek nema”, dodaje se u saopštenju Fondacije Banka hrane Crne Gore.
Socijalna politika Crne Gore ne prepoznaje važnost prioritetnog zapošljavanja ljudi u stanju nemaštine, kao najefikasnijeg načina za rješavanje njihovih egzistencijalnih problema. Zapošljavanjem barem jednog člana porodice u stalni radni odnos, značilo bi izbavljenje čitave porodice iz sigurnog siromaštva.
“Dostupnost obrazovanju nije jednaka za sve građane u Crnoj Gori iako kažemo da je obrazovanje besplatno.Djeca iz porodica lošijeg imovinskog stanja i obrazovanja, bi morala imati podršku države u vidu, besplatnih sredstva za učenje i obroka u školi, interneta, karte za prevoz do škole, kako ne bi prekidala obrazovanje nakon osnovne škole”, ističu u saopštenju.
Kod nas, samo jedna trećina djece koja žive u riziku od siromaštvu, prima dječiji dodatak.
“Rast BDP za prvih devet mjeseci je 14 odsto i najveći je rast u Evropi, istakao je ministar finansija i socijalnog staranja Milojko Spajić .Ukoliko je situacija tako dobra, zašto štedimo na djeci koja su u riziku od siromaštva.Morali bi imati dječiji dodatak koji prati njihove razvojne potrebe, da bi se barem malo umanjila nejednakost među djecom i socijalna isključenost. Nepoznanica je zašto nemamo stipendije za školovanje djece , kako bi se umanjila pojava nesleđivanja siromaštva u okviru jedne porodice.Uravnoteženje budžeta na račun najugroženijih, nije način za to”, navodi se u saopštenju te fondacije.
Crna Gora je po mišljenju ministra ekonomskog razvoja Jakova Milatovića, zabilježila je rekordni ekonomski rast u 3. kvartalu 2021. godine, od skoro 26%, daleko najveći u Evropi pohvalio se ministar javnosti. Koji su onda razlozi da svega, jedna petina onih koji živi u riziku od siromaštva , prima socijalnu pomoć koja bi morala biti dostupna, svima koji su u potrebi, posebno sada u vrijeme krize.
“Iznenađujući je najnoviji podatak Monstata gdje je navedeno da je došlo do smanjenja stope rizika od siromaštva za 1.9 procenata u prošloj veoma teskoj pandemijskoj godini, u odnosu na 2019.koja se uzima kao rekordno dobra, po mnogim parametrima”, dodaju u saopštenju.
Nezaposleni, iako su u najvećem riziku od siromaštva, za našu Vladu, su nevidljivi.Penzioneri takođe..Ulaganje u rješavanje njihovih problema , nije trošak nego investicija, moraju se toga sjetiti kreatori javne politike.
“Smanjenje stopa PDV-a na hranu za bebe i artikle za djecu i povećanje naknada za nezaposlene porodilje, bi bilo značajno rasterećenje za porodice sa djecom, te je način da država pokaže da se brine za negativni prirodni priraštaj”, piše u saopštenju.
Kako su istakli, imamo mnogo solidarnih akcija prikupljanja novca putem SMS-a za potrebe liječenja. U Fondu zdravstva nema dovoljno novca kada je riječ o liječenju u inostranstvo, pa se teret krize prebacuje na građane.Zdravstvena zaštita nije dostupna svima.Mjesecima ljudi slabog imovinskog stanja, čekaju na specijalističke preglede jer nemaju novca za privatne ordinacije.I dalje imamo najveće cijene lijekova u regionu.Lijekove koji nisu na pozitivnoj listi Fonda zdravstva,ljudi u stanju nemastine nemaju novca da kupe, pa ih izostavljaju i time ugrožavaju zdravlje.
Socijalno ugroženi ne mogu sebi da priušte pravnog zastupnika jer nema potreban obim besplatne pravne pomoći a jednak pristup pravdi, se predpostavlja u svakoj socijalno uređenoj državi.
“Crnogorska dijaspora, prema procjenama prije pandemije, godišnje pošalje građanima u Crnoj Gori oko 500 miliona eura.Mi ne znamo koliki su potencijal korporativne filantropija i filantropije uopšte u Crnoj Gori, kako bi je ciljano usmjerila sredstva onima kojima je najpotrebnije .Nema koordinisanog odnosa svih aktera društva na tom polju da bi pomoć koju država, privreda, NVO i pojedinci daju, bila pravedno raspoređena”, navodi se u saopštenju.
Banka hrane je Ženskom klubu parlamenta Crne Gore, predstavila inicijativu za osnivanje Savjeta za borbu protiv siromaštva, koji bi ove nedostatke otklonio i unaprijedio polje humanitarnog rada.
“Ugrađivanje pojma solidarnosti u zakonodavstvo i javnu politiku, mora biti prioritet Vlade Crne Gore”, zaključuju iz Fondacije.
