Prvi put na Kongresu EUROMIL-a je učestvovala i Sindikalna organizacija Vojske Crne Gore (SOVCG). Na ovom značajnom događaju SOVCG je predstavljao njen predsjednik i član Prezidijuma EUROMIL-a potpukovnik Nenad Čobeljić.
Na Kongresu je podnijet izvještaj o radu i rezultatima između dva kongresa, razmatrane su i usvojene izmjene Povelje EUROMIL-a, izvršen je izbor novih članova Borda EUROMIL-a, razmatrana je ukupna situacija u ovoj evropskoj organizaciji i stanje i problemi na nacionalnom nivou članica EUROMIL-a, kao i uticaj ekonomske krize na položaj pripadnika oružanih snaga.
Na Kongresu je naglašen značajan doprinos EUROMIL-a u unapređenju ljudskih prava, osnovnih sloboda i socijalno-profesionalnih interesa vojnih lica kroz praćenje i zastupanje na evropskom nivou i prepoznavanju EUROMIL-a kao organizacije koja je značajno doprinijela prihvatanju i implementaciji evropskih vrijednosti, socijalnog i radnog zakonodavstva i normi u vojnim zakonodavstvima evropskih država.
Predsjednik SOVCG je Kongresu EUROMIL-a podnio Nacionalni Izvještaj o stanju, problemima i dostignućima iz oblasti sindikalnog rada i organizovanja, ostvarivanja prava i sloboda i ukupnom materijalnom položaju pripadnika VCG.
U izvještaju je istaknuto da je ukupan materijalni položaj zaposlenih u VCG na veoma niskom nivou što potvrđuje činjenica da je prosjek zarada u Vojsci ispod prosjeka zarada na nivou države, i da je značajno ispod vrijednosti zvanične mjesečne potrošačke korpe. Težak materijalni položaj zaposlenih je naročito izražen kod vojnika, civilnih lica na službi u Vojsci i podoficirskog kadra.
Problem koji posebno opterećuje zaposlene u VCG je oduzeto pravo na plaćeni prekovremeni, noćni i rad neradnim danima i praznikom, uključujući i pravo na ograničeno radno vrijeme. Ovo pravo je oduzeto jedino zaposlenima u VCG dok ga ostvaruju zaposleni u svim ostalim državnim institucijama.
Neisplaćena su i neriješena brojna potraživanja zaposlenih, istovremenor nadležni ignorišu zahtjeve zaposlenih po osnovu uskraćenih prava tako da su zaposleni primorani da pokreću tužbe.
Vojnicima po ugovoru ne pripadaju nikakva prava po prestanku profesionalne vojne službe (otpremnine i sl) niti se u toku službe osposobljavaju za lakše prilagođavanje civilnom životu i nalasku novog zaposlenja.
Dijelu civilnih lica na službi u VCG su, pored redovnih radnih obaveza, nametnute obaveze profesionalnih vojnih lica za šta nisu adekvatno stimulisani.
Ispunjavanje svih zakonom propisanih uslova za unapređenje oficira i podoficira u veće činove ne garantuje unapređenje jer ono često zavisi od subjektivnog stava pretpostavljenog. Po ovom osnovu je oštećen veliki broj oficira i podoficira. Nadležni ni u jednom ovakvom slučaju nisu dali bilo kakvo obrazloženje niti se osjećaju obaveznim da to učine.
Kako zaposleni u VCG nisu osigurani od povreda na radu (nemaju kolektivno niti bilo kakvo drugo osiguranje), tako ne postoji način da se po ovom osnovu obeštete osim pokretanjem sudskog postupka. idr.
Iz oblasti sindikalnog rada i organizovanja naglašeno je da zaposleni u Vojsci ne osjećaju zaštitnu ulogu sindikata jer nepostoje sporazumi i ugovori sindikata sa MO o međusobnim odnosima, pravima i obavezama, o pravima i slobodama zaposlenih, uključujući i kolektivni ugovor. Tome doprinosi i potpuno odsustvo socijalnog dijaloga i pregovaranja o aktuelnim problemima koji opterećuju zaposlene.
Sindikalnoj organizaciji VCG je nametnuto da se, umjesto bavljenja problemima prava i položaja zaposlenih, bavi problemima uskraćenih i ograničenih sindikalnih prava i sloboda u Vojsci.
SOVCG nije uključena u radu na izradi pravilnika i uputstava koji se odnose na prava i obaveze zaposlenih prije njihovog usvajanja, tako da im je onemogućeno da na njih daju primjedbe i predloge u toku izrade.
Evidentna je nespremnost državnih institucija, odnosno tužilaštva da preduzme konkretne korake u cilju sankcionisanja počinilaca antisindikalnog djelovanja i diskriminacije, a od strane nadležnih u MO i VCG se ne pokreću pitanja odgovornosti u slučajevima kada je evidentno načinjena povreda prava i sloboda zaposlenih u Vojsci.
Disciplinski postupak protiv Predsjednika SOVCG ni posle deset mjeseci nije okončan ni prvostepenoom odlukom nadležnog lica (NGŠ) što predstavlja dugotrajno i najznačajnije sredstvo pritisaka prema zaposlenima, a istovremeno je i ograničavajući činilac u vođenju socijalnog dijaloga.
Po pitanju dosadašnjih dostignuća u Izvještaju je konstatovano da postoji određeni napredak u odnosima SOVCG sa MO ali da rezultati toga još uvijek nisu mjerljivi. Dosadašnja dostignuća su uglavnom polovična, nedorečena i bez značajnih efekata na unapređenju postojećeg stanja, odnosa, prava i položaja sindikata i zaposlenih.
Zabrinjava činjenica da nema značajnijih pokazatelja da su se unapređenje odnosa između SOVCG i MO kao i pozitivan stav Ministra odbrane prema SOVCG prenijeli na komandnu strukturu i zaposlene u Vojsci, što dokazue da je još uvijek prisutan visok stepen antisindikalnog djelovanja i diskriminacije.
Kao konkretno dostignuće istaknuto je da je u mjesečnom listu Ministarstva odbrane ’’PARTNER’’ (u poslednjem izdanju), prvi put od osnivanja SOVCG, objavljen afirmativan članak o sindikalizmu pod nazivom ’’Sindikalna prava vojnih lica pod zaštitom EUROMIL-a’’. Članak je objavljen povodom 40-e godišnjice postojanja EUROMIL-a sa naglaskom dobre saradnje, podrške i članstva SOVCG u EUROMIL-u.
U SOVCG smo odsustvo socijalnog dijaloga prepoznali kao ključni problem i prepreku na putu ka unapređenju materijalnog, socijalnog i profesionalnog položaja zaposlenih u VCG. SOVCG će u narednom periodu insistirati na hitnom uspostavljanju socijalnog dijaloga sa Ministarstvom odbrane i na rješavanju gorućih egzistencionalnih pitanja i problema zaposlenih u Vojsci Crne Gore.
Veoma značajnu ulogu u uspostavljanju socijalnog dijaloga, implementaciji evropskih dostignuća u zaštiti ljudskih prava i sloboda zaposlenih u oružanim snagama i eliminisanju antisindikalne diskriminacije, SOVCG vidi u posredovanju, pomoći i podršci EUROMIL-a.
Predsjednik EUROMIL-a, gospodin Emenuel Džejkob, je izrazio zabrinutost ukupnim stanjem i problemima koji opterećuju zaposlene u VCG, ali i zadovoljstvo što postoje određeni poztivni pomaci u odnosima SOVCG i Ministarstva odbrane. Takođe je izrazio spremnost i odlučnost EUROMIL-a i svoju lično da pruži maksimalnu pomoć i podršku Sindikalnoj organizaciji VCG na uspostavljanju socijalnog dijaloga, zaštiti ljudskih prava i sloboda zaposlenih u VCG i zaštiti prava iz oblasti sindikalnog rada i organizovanja. U tom smislu EUROMIL će preduzeti konkretn korake i aktivnosti.
