Srpska pravoslavna crkva u Crnoj Gori tokom Drugoga svjetskog rata širila je intenzivno svetosavsku ideologiju i pravoslavni ekskluzivizam. Promocija svetosavlja i pravoslavlja vršena je kroz otrovni antisemitizam. Svetosavlje je doktrinarno plasirao sveštenik Mitropolije crnogorsko-primorske Jovan Todorović koji je u kolaborantskim glasilima komuniste nazivao odrodima od Svetoga Save koji su iz tamnica izvukli robijaše tuđe vjere, krvi i jezika i postavili ih na čelo srpskoga naroda.
Todorović je pod tuđom i „nečistom“ krvi podrazumijevao: „jevreje, Turke, Cigane i druge“ koji „piju krv srpskoga naroda i ruše Svetosavlje“. Za njega nije bilo sumnje da je taj tuđinski i protiv-svetosavski duh podigao ustanak 13. jula kada su ti novi „Sinan-paše“ opustošili Crnu Goru te podigli groblja i polomili plugove na neobrađenim njivama kako bi svjedočili „da je tu do skoro živio narod Sv. Save.“ Po mišljenju sveštenika Todorovića, dolazak „tuđinskoga“ duha u Jugoslaviju desio se zbog toga što ta država poslije Prvoga svjetskog rata nije utemeljena na svetosavlju. To je omogućilo uvoženje Darvina sa zapada i Marksa sa „sjevera i istoka“ koji su potisnuli Sv. Savu. Todorović je smatrao da je Marksova nauka rušila iz temelja sve nacionalne i rasne vrijednosti, a da se Marks specijalno okomio „da slomi kičmu Srpstva i Pravoslavlja i da stvori novi poredak na grobnici Svetosavlja“.
Upozorenje na opasnost po pravoslavlje od komunizma i poziv na njegovo likvidiranje šireno je i putem letaka. Jedan od sačuvanih naslovljen je sa „Zašto se borite pravoslavci!“ Preko cijele prednje strane letka iscrtan je krst, dok je na zadnjem dijelu prikazan dječak u seljačkoj nošnji razapet na zvijezdi petokraki. Letak poziva pravoslavce koji se nalaze u „boljševičkim redovima međunarodnog ološa“ da se odreknu svoje borbe jer su zavedeni od strane J. B. Tita. Pravoslavci se upozoravaju da će postati robovi kolhoza bez porodice i vjere i da će raditi „za međunarodne jevrejske lešinare“. Borba protiv „jevrejskog komunizma“ proglašena je svetim ratom i predstavljena kao opšta hrišćanska, a ne samo pravoslavna stvar.
U glasilu Bokeški vjesnik koje je izlazilo u vjerski mještovitoj Boki Kotorskoj objavljivani su apeli o neophodnosti formiranja „čvrstih falangi (...) na oltaru i jedne i druge Hristove crkve“ protiv „jevrejskog komunizma“. Hrišćani su pozvani u rat jer „Jevrej u plaštu je grlati ateista“ i na sav glas objavljuje da je religija opijum za narod, dok „Jevrej bez plašta ljubomorno čuva Jahveov kult i troši neštedimice blago za podizanje raskošno uređenih sinanoga“. Jevrejin je optužen da „ratuje protiv religije i crkava“, ali tuđih, pritom ne žaleći tuđe žrtve. Na kraju teksta koji poziva na hrišćansku slogu protiv jevrejstva je naznačeno da će se „o bedeme pravoslavno-katoličke sloge u borbi za Hrista protiv Antihrista“ slomiti svi neprijatelji – „i mi ćemo kao srećni ljudi i pravi hrišćani sačekati kao pobjednici svršetak i posljednjeg čina ove krvave svjetske drame koju režira Izrailj.“ Jedan drugi tekst poručivao je komunistima koje finansiraju „Jevreji i masoni“ da će izgubiti rat, jer su „nove snage“ saveznici boga: „Mi smo jači od vas, jer Bog je jači od sotone!“
Za razliku od sveštenika i propagatora antisemitizma s hrišćanskom podlogom u Crnoj Gori je bilo popova koji su odbili saradnju s okupatorom i promociju njegovih vrijednosti. Takvi su se opredijelili za narodnooslobodilačku borbu i svojim djelovanjem pomagali Titovu vojsku u koju su primani svi narodi Jugoslavije. Ukupno je 34 popa Mitropolije crnogorsko-primorske stupilo u partizanske redove, od čega ih je 6 nakon rata dobilo spomenicu učesnika rata od 1941. godine. Sveštenici Mitropolije crnogorsko-primorske koji su sarađivali s okupatorom i potpirivali antipartizansku propagandu podijelili su sudbinu četničkog pokreta. Njih 60 (što je činilo jednu trećinu ukupnog sveštenstva) krenulo je na poziv mitropolita Joanikija Lipovca s četničkom grupom Pavla Đurišića u odstupnicu prema Bosni, a potom i prema Sloveniji. Od onih koji su pretekli povlačenje i stigli do Zidanoga Mosta na granici između Austrije i Slovenije, njih 56 je maja 1945. godine uhapšeno zajedno s jednom grupom četnika i strijeljano te je tako SPC doživjela neviđeni krah.
