Intrigantnu priču o traganju za dokazima o sudbini tog djeteta, predstavila je Amerikanka Mišel Zekhajm, slikarka iz Grinič Vilidža, u knjizi „Ajnštajnova kći“, pišue Večernje Novosti.
- Sama činjenica da je Mileva ostala trudna prije udaje za Alberta bio je ogroman teret i za nju i za njenu porodicu. Upravo zbog toga, djevojčica po imenu Lizerl (Elizabeta od milja) skrivana je na imanju Milevinog oca u Kaću, da bi veoma brzo nestala bez ikakvog traga - kaže za „Novosti“ prevodilac srpskog izdanja, Goran Skrobonja.
Prema njegovim riječima, Albert Ajnštajn i Mileva u knjizi Zekhajmove, nijesu prikazani na posebno nov način (premda se može iz teksta osjetiti blaga feministička pristrasnost autorke prema Milevi i prećutna osuda Albertovih postupaka prema njoj), ali društveni kontekst u koji je smještena priča o potrazi za Lizerl i njenoj sudbini možda je presudan za to da se „Ajnštajnova kći“ ističe u moru biografskih knjiga o najvećem naučniku 20. vijeka.U ovoj knjizi je fokus najprije na Milevi, njenoj porodici i neprilikama do kojih je dovelo Lizerlino rađanje u potaji, daleko od očiju svijeta. Zekhajmova se, naravno, dotiče i Albertovog naučnog rada i Milevinog doprinosa, ali samo uzgred. Ovdje je u centru pažnje ljudska drama ovog slavnog bračnog para, što cio tekst čini još zanimljivijim za čitaoce - kaže prevodilac ove knjige.
Lizerlina sudbina trajno je obilježila i bacila sijenku na Albertov i Milevin zajednički život. I premda su poslije Lizerl imali dva sina, Hansa Alberta i Eduarda, iz dokumenata i Milevinih pisama provjerava se duboka melahnolija zbog sudbine njihovog prvog djeteta kojem su se - onako mladi i zaljubljeni - toliko radovali, da bi ono kasnije, po rođenju, zagonetno nestalo bez traga.
Albert je bio u prilici da se oženi Milevom tek poslije smrti svog oca, i poznato je da Milevu Albertova majka nije nikako mogla da podnese, ali se on makar ponio prema njoj odgovorno i uzeo je za ženu, premda je njegovo neposredno okruženje bilo protiv tog braka.
Po ocjeni „Tajmove“ kritike, Lizerlina sudbina, kao neka neriješena jednačina, baca sjenku na legendu o Ajnštajnu. Priča u ovoj knjizi ispraćena je fotografijama iz ličnih arhiva. Neke od tih fotografija nikada prije nijesu objavljene, kao i najintrigantnija fotografija same male Lizerl.
Zekhajmova je prilikom istraživanja za roman „Ajnštajnovu kći“ odlazila u posjetu svim lokacijama bitnim za priču o Albertu i Milevi - Cirih i Bern, Budimpeštu i Beč, ali isto tako i u Novi Sad, Titel, Kać i Beograd.
foto:archiv.ethlife.ethz.ch
