Ističe da je očigledno da vlastima u Prištini u kontinuitetu odgovara nedemokratska vlast u Beogradu.
Da li su Vas iznenadili neredi na Kosovu i što je njihov uzrok? Čuli smo od Srba sa Kosova da su neredi izbili kada je 80 odsto njih bilo u Srbiji na mitingu SNS-a – što mislite o njihovom dolasku u Beograd?
TRAJKOVIĆ: Auto-prevoznici su dobro nagrađeni da voze ljude koji treba da daju podršku Vučiću i ja te ljude razumijem. Govori se da su im vlasti u Beogradu obećale olakšan transport međunarodnih tura prevoza ljudi sa Kosova u neke druge evropske zemlje. Ali to ne bi uradili da su imali signale iz Prištine koja umije da zabrani čak i transport hrane između Kosova i Srbije...
Očigledno je da vlastima u Prištini u kontinuitetu odgovara nedemokratska vlast u Beogradu. Oni su čak i u vrijeme Miloševića odbijali da izađu na izbore, a mogli smo čak i bez stradanja Albanaca na Kosovu da promijenimo Miloševića - ali njima je uvijek bilo draže da u Beogradu imaju autokratske režime da bi oni iz toga primali neke privilegije.
Dugo ste u politici i odlično poznajete situaciju na Kosovu – da li se sadašnja situacija mogla predvidjeti jer su Srbi napustili policiju, nijesu htjeli da izađu na izbore...?
TRAJKOVIĆ: Vučić se na Si-En-Enu hvalio da je on integrisao Srbe u kosovski sistem i Kosovu je dao potpunu unutrašnju nezavisnost - sva tri nivoa vlasti su pod potpunom kontrolom Prištine.
Srbi su odbijali da se integrišu u dominantno albanske institucije, jer su vjerovali da ih one trajno odvajaju od institucionalne povezanosti sa
Beogradom. Onda je to odradila mafija, koju je Vučić instalirao kao ljude koji imaju svoje metode pritiska, koji nijesu nježni.
Nerješavanje bezbjednosnog problema kao prioriteta je velika greška međunarodne zajednice i taj vakuum je iskoristio Kurti i počeo da ubacuje policiju na sjeveru Kosova. Sa druge strane je Vučićev mafijaš Milan Radoičić koji se u Beogradu stalno predstavlja da štiti Srbe sa Kosova, a svi znaju da je čovjek mafije. On i Zvonko Veselinović su postali milioneri jer imaju ogroman profit od poslova sa Vladom Srbije. Ali oni ne smiju javno da dođu na Kosovo jer bi bili uhapšeni zbog prijava za različita krivična djela.
Naslućujemo da oni iz kriminalne sredine ubacuju ljude za destabilizaciju Kosova... Nažalost, vidi se da sjever Kosova ulazi u sukob, sa obje strane kao da se podgrijavaju antagonizmi i stvara atmosfera koja može da rezultira još strašnijim stvarima od onoga što se desilo 26. maja.
SAD je uvela sankcije Prištini zbog nerazumnog ponašanja i moguće destabilizacije regiona. Što slijedi?
TRAJKOVIĆ: SAD želi da promoviše bezbjednost koju bi ona najdirektnije kontrolisala i zato je odlučno reagovala, ali i zadužila je građane Kosova kojih je preko 95 odsto. Amerika nije očekivala da će Albanci raditi projekte za koje ona kaže da su štetni i Kurti je takvim ponašanjem direktno ušao u sukob sa preporukama Amerike. Došlo je do pobune Srba među koje su ubačeni i ljudi sa drugim namjerama i povrijeđeno je 30 NATO vojnika, ima i ranjenih Srba.
SAD prijeti i politički da neće lobirati kod pet zemalja EU da priznaju Kosovo. Naravno ukinuće fondove, dvije godine je NATO radio sa kosovskim bezbjednosnim korpusom na obuci za vojnu vježbu sa NATO, to je propalo i ljudi su razočarani.
Vučić je doveo vojsku na granicu i podigao borbenu gotovost – Amerika mu je poslala poruku da mora da je spusti i kontroliše ekstremiste zbog konfiguracije nekih graničnih prelaza. Za mene je najgore što je srpski narod potpuno zbunjen i počeo je da nalazi alternativna rješenja za budući život u smislu iseljavanja – djecu već prebacuju u škole u Srbiji.
Da li je Srbija sada u bilo kakvoj mogućnosti da međunarodnoj zajednici postavlja uslove ili je predstavljanje uslova u medijima samo još jedna predstava za javnost?
TRAJKOVIĆ: Vučić je duboko destabilizovan situacijom u Beogradu. Demonstracije postaju sve masovnije, nezadovoljstvo građana njegovom politikom je sve veće, sve prelazi u bunt i užasnu netrpeljivost prema vlasti. On je uplašen i ono što se dešava na Kosovu doživljava kao modalitet i način da građani Srbije ućute – jer, vidite šta se desilo na Kosovu – a vi ste sada rušitelji države.
Vučić je toliko insistirao da Srbi sa Kosova dođu na miting sa onim mafijašem Radoičićem – to je bila tolika propaganda koja kao da je postepeno vukla ka onome što se sada dešava na sjeveru Kosova. Što se mene tiče, Vučić je odavno izgubio kredibilitet da pregovara o Kosovu, ali on je izabrani predsjednik Srbije koga međunarodna zajednica kao pregovarača i dalje prihvata i on mora da nađe rješenje. Za sada vidim da je već počeo ekstremiste da izvlači sa Kosova, da narod smiruje – ali Kurti još uvijek ne povlači svoje predsjednike iz opština. Imamo informaciju da gradonačelnik Sjeverne Kosovske Mitrovice postane član Asocijacije kosovskih opština, što znači – prst u oko; nećemo zajednicu sa srpskom većinom. Ne vidim poteze koji bi trebalo da vode ka stabilizaciji, ali vidim ogroman strah prodemokratskih Albanaca da će uslijediti sankcije od Evropske unije, da će se suspendovati vizna liberalizacija, da će se smanjiti fondovi iz Evrope …
Pritisci zbog profita
"Srbi su trpjeli strahovite pritiske da postanu dio kosovskog sistema: to je trajalo do onog momenta kada je dobro funkcionisao transnacionalni kriminal, jer putevi droge i oružja su u dobroj mjeri išli preko sjevera Kosova. Onog trenutka kada je mafija procijenila da ima nekih problema sa profitom izvukli su Srbe iz institucija i napravili bezbjednosni i politički vakuum. Izvukli su sve srpske policajce sa sjevera a 95 odsto policije bilo je srpsko i komandant sjeverne regije je bio Srbin. Poslije ubistva Olivera Ivanovića, nakon izvjesnog vremena, Radojičić je pobjegao zato što je osumnjičen da je učestvovao u realizaciji Oliverovog ubistva.
Kriminogeni faktor je sve njih destabilizovao i Srbi su počeli da funkcionišu u prostoru u kome nema institucija. Sudije su napustile pravosuđe, povukle su se iz lokalne samouprave, ali su ostali u centralnoj instituciji – u Skupštini Kosova i doveli na vlast i Vjosu Osmani i Aljbina Kurtija, i danas su u toj skupštini, a napustili su lokalni nivo gdje su najpotrebniji za organizaciju života Srba", kaže Trajković.
Ko izaziva nerede u regionu
"Situacija je vrlo kompleksna. SAD je potpuno jasna, hvala Bogu što postoji, mi sami bismo oči povadili. Vidjećemo kakvi će u budućnosti biti odnosi između premijera i predsjednice Kosova. U cijelom regionu ima faktora koji pokušavaju da izazovu nerede, žao mi je što se Srbi često prepoznaju kao glavni nosilac tih faktora, ali nijesu sami.
Region je pun ljudi koji nijesu odgovarali za krivična djela, međuetnička i to za svoje strateške interese vrlo beskrupulozno koriste oni koji hoće da vladaju regionom. Amerika je svoje granice pomjerila ka Crnom moru, nas hoće da demilitarizuje i pomogne u bezbjednosnoj stabilizaciji kako bismo imali atmosferu ulaganja i stabilizaciju života. Ali sa druge strane, Rusija preko svojih mehanizama i ljudi pokušava da destabilizuje i kontroliše region jer ima strateške ciljeve da ostane prisutna na Balkanu: prije svega zbog empatije unutar Srbije, ali i nekih drugih zemalja", zaključuje Rada Trajković.
