Zakon o fondu “Stan za sve”, koji je u skupštinsku proceduru stavio poslanički klub GP URA, predviđa kreiranje državnog fonda sa početnim kapitalom od 20 miliona eura iz kojeg će država graditi stanove na opštinskom i državnom zemljištu.
Država bi, kako su kazali iz URA, stanove izvođaču radova isplatila nakon tehničkog prijema, a građani će biti u prilici da te stanove plate po cijeni izgradnje - 900 eura po metru kvadratnom.
CFSSI izgradio 2.089 stanova
Ideja bi bila vrijedna pažnje da takav fond u većinskom vlasništvu države već ne postoji.
Još 1996. godine, na inicijativu Saveza sindikata Crne Gore, pokrenut je projekat za izgradnju solidarnih stanova, a 2008. godine osnovan je Crnogorski fond za solidarnu stambenu izgradnju (CFSSI) kao tročlano društvo u kojem Vlada Crne Gore ima 46, 51% vlasništva.
Baš kao i kod prijedloga GP URA, Crnogorski fond za solidarnu stambenu izgradnju gradio je zgrade na opštinskom i državnom zemljištu po cijenama koje su bile znatno niže od tržišnih.
“Kroz dosadašnji rad, CFSSI je izgradio 2.089 stanova solidarnosti na teritoriji Crne Gore. Kroz realizaciju izgradnje stanova od strane CFSSI DOO ostvarene su značajne uštede krajnjim kupcima i riješeno stambeno pitanje po povoljnijim uslovima mladim bračnim parovima, kadrovima na sjeveru države, penzionerima i drugim zaposlenim. U tom smislu, projekti koje je CFSSI DOO do sada realizovao su u potpunosti u skladu sa strateškim ciljevima stambene politike Vlade Crne Gore”, pojasnili su za Portal Analitika iz CFSSI-ja.
Kako ističu, Fond je do 2021. godine izgradio 2.089 stanova u Andrijevici, Baru, Beranama, Bijelom Polju, Budvi, Mojkovcu, Nikšiću, Pljevljima, Podgorici, Rožajama, Tivtu, Cetinju, Plužinama i Ulcinju, prosječne cijena oko 645 €/m2.
“Prosjek za sjever Crne Gore iznosi 578 €/m2, za centralni region 618 €/m2, a za južni 778 €/m2. Za Podgoricu cijena stanova se kretala od 591 €/m2 do 715, dok je za Budvu taj raspon cijena bio nešto veći - od 750 do 1.100 €/m2”, kažu iz Fonda.
Razlika u odnosu na novo zakonsko rješenje je, kako pojašnjavaju, jedino u tome što se postojeći fond nikada nije finansirao iz budžeta.
“Osnovni vid finansiranja stambene izgradnje objekata kroz projekat izgradnje stanova solidarnosti, pored značajnog udjela opština od oko 25-30%, koji se ogleda u prenosu zemljišta potrebnog za izgradnju objekata bez naknade i uz učešće opština u visini iznosa naknade za komunalno opremanje građevinskog zemljišta za izgrađeni objekat je uplata sredstava ulagača kroz Ugovore o ulaganju i udruživanju sredstava u CFSSI radi izgradnje stanova pod povoljnijim uslovima od tržišnih. Ovaj vid finansiranja projekta realizuje se tako što poslodavci - ulagači sredstava, mjesečno uplaćuju sredstva na žiro račun CFSSI-ja, a predmetna sredstva im se uračunavaju u krajnju prodajnu cijenu kvadratnog metra izgrađenog stambenog prostora. Ostatak sredstava za gradnju obezbjeđuje se iz kredita”, pojasnili su za Portal Analitika iz CFSSI-ja.
Kako nam je potvrđeno iz Ministarstva prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine, Vlada nikada nije finansirala niti novčano pomagala CFSSI koji je, zbog nemogućnosti naplate potraživanja, zapao u dugove.
Mišljenja su da novi fond nije potreban već da bi, uz odgovarajuću transformaciju i podršku države, ovo privredno društvo moglo nastaviti izgradnju stanova po pristupačnim cijenama.
“Djelatnost ovog privrednog društva bi trebala biti proširena i to na upravljanje stanovima u državnoj ili imovini opština, davanje u zakup tih stambenih objekata i njihovo održavanje i druge djelatnosti na obezbjeđivanju priuštivog stanovanja za sve građane Crne Gore”, smatraju u Ministarstvu.
Njihov stav dijele i u CFSSI-ju.
“Sve što predviđa ovaj Prijedlog zakona već je radio CFSSI, te je nepotrebno da, kada već postoji ovo društvo kojem ne treba mnogo da „stane na noge“, da se od strane Države, koja je osnivač i vlasnik udjela od 46,51%, formira novo društvo sapotpuno precrtanim djelokrugom poslova. Napominjemo da su Statutom CFSSI DOO već precizirani poslovi - djelokrug rada, koji su se našli i u Prijedloga zakona o Fondu stan za sve”, ističu iz CFSSI-ja.
CFSSI nije odgovoran za štrajk prosvjetnih radnika u Budvi
Iz Crnogorskog fonda za solidarnu stambenu izgradnju napominju da se tokom rasprave o prijedlogu Zakona u Skupštini mogle čuti izjave koje, kako tvrde, ne odgovaraju pravom stanju stvari.
“Naime, čulo se da je CFSSI DOO kriv za štrajk prosvetnih radnika u Budvi zbog nezavršavanja izgradnje objekta za prosvetare, a zapravo se uopšte ne radi o CFSSI DOO već se štrajk prosvatara odnosio na nezavršavanje izgradnje objekta od strane investitora Stambene zadruge „Solidarno“. Takođe, jeiskazano da su gradjani Bara zakinuti od strane CFSSI DOO, a zapravo CFSSI DOO po tom pitanju ima pravosnažnu presudu Privrednog suda Crne Gore protiv Opštine Bar, kojom se demantuju ovi navodi”, ističu iz CFSSI.
Demantuju i tvrdnje da su gradili stanove samo za potrebe javog sektora.
“CFSSI DOO radio je stanove za potrebe svojih ulagača, odnosno svih zaposlenih na teritoriji cijele Crne Gore, te da sukorisnici stanova kako predstavnici javnog sektora, sudstva, tako i sva pravna lica koja su ulagala u CFSSI DOO sredstva za rješavanje stambenih pitanja svojih zaposlenih po povolljnijim uslovima”, poručuju iz Crnogorskog fonda za solidarnu stambenu izgradnju.
