-Oni koji imaju najveće šanse da budu realizovani su: TAP-IAP (Trans Adriatic Piplane - Ionian Adriatic Piplane), Gasni prsten (Energy Community Gas Ring) i Južni potok (South Stream project), saopšteno je Portalu Analitika iz Ministarstva ekonomije.
Crna Gora se nalazi na koridoru koji je obuhvaćen TAP - IAP projektom.
TAP-IAP projekat:-Trans Adriatic Piplane je 520 kilometara dug gasovod koji će transportovati prirodni gas iz ogromnog gasnog polja Šahdeniz u Kaspijskom moru, a koje pripada Azerbejdžanu, preko Grčke, Albanije, i Jadrana do južne Italije, i dalje u Zapadnu Europu. Projekat je usmjeren na povećanje sigurnosti ponude, kao i diverzifikaciju ponude gasom za evropska tržišta, objašnjeno je iz Ministarstva ekonomije.
TAP je konzorcijum sastavljen od evropskih energetskih lidera EGL iz Švajcarske, Statoil iz Norveške (koji imaju po 42,5 odsto vlasničkog udjela) i E. ON Ruhrgasa iz Njemačke, koji ima 15 odsto vlasničkog udjela.
- Crna Gora je potpisala MoUC (Memorandum o razumijevanju i saradnji) sa TAP konzorcijumom, kako bi istražili mogućnost za razvoj tržišta prirodnog gasa, i povećanje ponude i deverzifikacije u Jugoistočnoj Europi (SEE), kažu u Ministarstvu ekonomije.
Projekat Jadransko jonsko gasovod: Projekat IAP (Jadransko jonski gasovod) nastoji da poveže postojeći i planirani transportni sistemi Republike Hrvatske, preko Crne Gore i Albanije sa TAP sistemom. Ukupna dužina gasovoda od Splita (Hrvatska) do Fiera (Albanija) je 516 km. Crna Gora je potpisala MoU za izgradnju IAP, i ima veoma aktivnu ulogu u administrativnom tijelu koje radi na međudržanoj koordinaciji i koje je zaduženo da prati realizaciju projekta. U ovom trenutku je aktuelna izrada feasibility studije o ekonomskoj opravdanosti cijelog projekta.
- Veoma je bitno da realizacija ovog projekta zavisi od odluke Šahdeniz grupe o tome ko će, između NABUCO WEST i TAP projekta, dobiti prednost i biti izabran za transport 16 milijardi m3 kaspijskog gasa u Evropu, a koja će biti donešena u nekoliko narednih mjeseci. Ta odluka bi ujedno značila i zeleno svijetlo za počinjanje radova na izgradnji gasovoda, objašnjavaju u Ministarstvu ekonomije.
Ideja Gasnog prstena: Gasni prsten je idejni projekat gasifikacije jugoistočne Evrope, koji je predložen od strane Energetske zajednice sa idejom da se izvrši gasifikacija osam susjednih zemalja (bivše republike SFRJ, Kosovo i Albanija), korišćenjem postojećih gasnih sistema, uz izgradnju novih koji bi mogli biti i djelovi IAP projekta i projekta Južni potok. Snabdijevanje ovog prstena bi se vršilo iz više izvora, što bi značajno povećalo sigurnost snabdijevanja energijom. Projekat omogućava pristup čistom i efikasnom energentu - prirodnom gasu, svim Ugovornim stranama, uz mogućnost proizvodnje struje, uz ispunjenje ekoloških zahteva. Takođe, povezuje sve Strane u regionalno tržište kao dio Evropskog gasnog tržišta, i omogućava pristup podzemnim skladištima u regionu, a pri tom je moguć i njegov fazni razvoj.
Južni potok: Južni potok (South Stream) je projekat ruske kompanije Gazprom čija je osnovna zamisao da ruski gas, ispog Crnog mora, preko južne i centralne Evrope, dovede do Austrije gdje se nalazi regionalni Hab za gas. U konzorcijumu koji je zadužen za realizaciju projekta nalaze se ruski Gazprom 50 odsto, italijanski ENI 20 odsto, njemački Wintershall 15 odsto i francuski EDF 15 odsto. Kapacitet ovog gasovoda je 63 milijarde metara kubnih gasa.
Iako se Crna Gora ne nalazi direktno na koridoru ovog regionalnog gasovoda, te zbog toga nije učestvovala u potpisivanju međudržavnih sporazuma koji bi podržali njegovu izgradnju, prilikom posjete delegacije Gazproma Crnoj Gori na čelu sa Leonidom Chagunovim, dogovoreno je da Gazprom uradi studiju opravdanosti izgradnje posebnog kraka koji bi vodio do Crne Gore. Crna Gora će dostaviti sve raspoložive podatke koje u ovom trenutku posjeduje ruskoj strani, a koji bi bili korisni prilikom izrade ove studije.
Karakteristika regionalnih gasnih projekata je da samo mali broj pređe put od ideje do realizacije. Većina njih zbog neohodnosti uključivanja više zemalja, a usljed složenih političkih uslova koji vladaju u regionu, nikada ne bude izgrađena.
-Vlada Crne Gore, pažljivo prati sve događaje vezane za razvoj projekata regionalne gasifikacije i, kao što je naglašeno, snažno podržava sve gasne projekte kojima bi bila obuhvaćena I Crna Gora. Naša država još uvijek nema razvijeno gasno tržište niti izgrađenu gasnu infrastrukuturu. Po procjenama koje su do sada rađene naša zemlja predstavlja malo gasno tržište koje može ostvariti godišnji konzum gasa od oko 600 miliona metara kubnih, navode u Ministarstvu ekonomije.
Sam projekat gasifikacije Podgorice, Cetinja i primorja koštao bi više od 150 miliona eura. Foto: Oil.com
