Dežurna državna tužiteljka u Osnovnom tužilaštvu je naložila policiji da identifikuje osobe koje su na Fejsbuk stranici portala Volim Podgoricu vrijeđale Dragicu Sekulić i preduzme njihovo prekršajno gonjenje, kazao je Pobjedi portparol Osnovnog državnog tužilaštva Vukas Radonjić.
Tužiteljka se izjasnila da se radi o prekršajima iz Zakona o javnom redu i miru.
Poslanica Sekulić je prije nekoliko dana bila izložena linču na društvenim mrežama, nakon što je kritikovala najnovije populističke mjere ministra Jakova Milatovića, a koje se odnose na „podsticanje nataliteta“. Ona je na svom Tviter profilu navela „da ako izabereš da rodiš u određenoj opštini dobićeš 500 ili 1.000 eura, uz blagoslov popa, malo li je na ovu skupoću“. Time osvrnula na sastanak Milatovića sa vladikom Joanikijem tokom koga je govoreno o demografskim mjerama, a na to joj je odgovoreno najvulgarnijim uvredama i govorom mržnje.
Ministarstvo osuđuje
Ministarstvo javne uprave, digitalnog društva i medija bez izuzetka osuđuje svaki uvredljivi, nipodaštavajući i govor mržnje u javnom prostoru, a posebno prema ženama i pripadnicama i pripadnicima ranjivih grupa – odgovorili su Pobjedi iz tog resora na pitanja da li će i na koji način da reaguju na uvrede upućene poslanici Dragici Sekulić, koje su objavljene na Fejsbuk stranici portala Volim Podgoricu.
Gađanska inicijativa ,,21. maj“ prijavila je Upravi policije i njenim organizacionim jedinicama po opštinama 46 osoba koje su na zvaničnoj Fejsbuk stranici medijskog portala Volim Podgoricu objavili komentare koji ekstremno prevazilaze slobodu govora i predstavljaju uvredljiv i govor mržnje, a sve povodom kritičkog mišljenja poslanice Skupštine Crne Gore Dragice Sekulić u odnosu na određene mjere koje se tiču društvenog položaja i prava žena.
Odgovornost
Iz Ministarstva kažu da je na nadležnima sa portala Volim Podgoricu bilo da uklone komentare u kojima Sekulić opisuju najprizemnijim riječima i vrijeđaju na neljudski način.
- Mišljenja smo da se komentari na zvaničnoj Fejsbuk stranici medija trebaju tretirati kao komentari na samom portalu medija, te da je uklanjanje nedozvoljenih i uvredljivih komentara sa stranica obaveza osnivača medija. Ovo pitanje će svakako biti predmet diskusija na Radnoj grupi za pripremu seta medijskih zakona - istakli su iz tog resora kojim rukovodi Tamara Srzentić.
Na pitanje koliko je sredstava iz Fonda za podsticanje pluralizma i raznovrsnosti medija dobio portal Volim Podgoricu, iz Ministarstva navode da im je uplaćeno 5.418 eura.
- Portal Volim Podgoricu je preko Fonda za medijski pluralizam, na konkursu u decembru 2021. godine, za medijske sadržaje od javnog interesa dobio 5.418 eura. Ugovorom o dodjeli sredstava iz Fonda za podsticanje pluralizma i raznovrsnosti medija, potpisanom u decembru 2021. godine, definisana su prava i obaveze portala, a neke od obaveza su prepoznate i u dijelu realizacije projekta u vidu objavljivanja medijskog sadržaja od javnog interesa u periodu deset mjeseci od dana dodjele sredstava - navode iz Ministarstva.
Zakonodavstvo
Ističu da su nadležni da kreiraju zakonodavni okvir za oblast medija, ali ne mogu da se miješaju u uređivačku politiku i medijski sadržaj.
- Stoga nemamo nadležnost da naredimo mediju da ukloni određeni sadržaj/komentar, niti je takva praksa prihvatljiva u bilo kojoj demokratskoj zemlji - ističu oni u odgovorima.
Kažu da su nacrtom medijske strategije, koji se sada nalazi na javnoj raspravi, prepoznate brojne aktivnosti koje za cilj imaju suzbijanje govora mržnje, onlajn nasilja i dezinformacija.
- Važećim Zakonom o medijima govor mržnje je predmet hitnog sudskog postupka, ali samo na zahtjev nadležnog tužioca. To se smatra manjkavošću Zakona jer se u praksi taj mehanizam slabo ili nimalo ne koristi, te se čini nužnim i zainteresovanoj strani, koja je žrtva govora mržnje, dati mogućnost da pokrene hitno sudsko odlučivanje. Zbog toga će novim izmjenama Zakona o medijima biti predviđene dopune Zakona radi efikasnijeg suprotstavljanja govoru mržnje i onlajn nasilju - pojašnjavaju iz resora Srzentić.
Ističu da svaki medij bira na koji način će izvještavati i da li će poštovati Kodeks novinara.
- Ukoliko mediji ne poštuju etičke norme, to je njihov izbor koji u zrelom, demokratskom društvu ima svoje konsekvence, a ukoliko prekrši Zakon šireći govor mržnje onda se mora suočiti sa odlukom pravosuđa - poručuju oni.
Studenti Fakulteta političkih nauka u Podgorici ranije su išli da praktični dio nastave uče na portalu Volim Podgoricu, ali to više nije slučaj.
Ne uče studente
Rukovoditeljka studijskog programa Medijske studije i novinarstvo i prodekanica za razvoj na FPN Nataša Ružić rekla je juče Pobjedi da od ove studijske godine studente šalju na druge portale.
- Studenti su počeli sa praksom 28. februara na portalima RTCG, Antena M, Vijesti, Standard, Kolektiv, Dan. Predmet Praksa u online medijima studenti pohađaju od 2018/19. godine, ali od studijske 2021/22. godine, studenti ne idu na praksu u portal Volim Podgoricu - kazala je Ružić.
Laković-Drašković: Mediji da imaju brzu i profesionalnu reakciju
Advokatica Marijana Laković-Drašković kazala je Pobjedi da će, kao punomoćnica Dragice Sekulić, o ovom slučaju zvanično obavijestiti nadležno državno tužilaštvo i pozvati ga da provjeri da li u objavljenim i prijavljenim komentarima ima bića bilo kojeg krivičnog djela čije gonjenje se preduzima po službenoj dužnosti.
- Zatražićemo da se ispita i da li u pojedinim autorskim tekstovima koje smo imali priliku da čitamo na nekim portalima ima elemenata podsticanja na diskriminaciju i govor mržnje. Takođe, provjeravamo da li su svi prijavljeni, ali i u međuvremenu novoobjavljeni, protivzakoniti komentari uklonjeni – kazala je ona.
Prema njenim riječima, u društvenom je interesu da svi mediji imaju brzu i profesionalnu reakciju i bez selekcije uklone sadržaj koji ne njeguje dijalog, ne čuva demokratske vrijednosti i ne afirmiše slobodu izražavanja.
- Značaj javne rasprave za demokratsko društvo, kao i potreba da se ona njeguje, predstavljaju konstantne vrijednosti, odnosno ciljeve sudske prakse Evropskog suda za ljudska prava, a u vezi člana deset Evropske konvencije o ljudskim pravima. Međutim, u konkretnom slučaju, poslanica Sekulić nije bila meta političkih komentara i argumenata u cilju otvaranja debate u kojoj bi imala priliku da iznese svoje stavove i doprinese javnoj raspravi, već je, naprotiv, bila meta bestidnih i uvredljivih komentara usmjerenih na nju kao ženu – zaključuje Laković-Drašković.
Podrška NVO sektora
Akcija za ljudska prava (HRA) i Centar za ženska prava osuđuju primitivne, mrziteljske komentare na Fejsbuk stranici portala Volim Podgoricu upućene poslanici Dragici Sekulić, zato što su protivni ljudskim pravima i narušavaju opšti interes za argumentovanu debatu o društvenim problemima.
- Političarkama se mora obezbijediti pravo da izraze mišljenje bez targetiranja komentarima čija je jedina svrha da ih uvrijede i to samo zato što su žene ili zato što nemaju djecu. Debata u okviru demokratske javnosti - u koju spada i javni prostor komentara ispod objava na portalima - podliježe ograničenjima u pravcu suzbijanja govora mržnje i zaštite prava svih - poručuju oni.
Apelovali su na sve portale da hitno reaguju na zahtjeve za uklanjanje komentara u skladu sa zakonskom obavezom i pravilima novinarske etike, ali i da ih i sami primjećuju i uklanjaju u cilju zaštite javnog prostora od izraza puke mržnje, ,,koji nikako ne doprinose rješavanju zajedničkih problema i koji su suprotni tradiciji dostojanstvene rasprave u Crnoj Gori“.
Kazali su da komentar koji je Sekulić dala na Milatovićeve nove mjere ni na koji način nije bio uvredljiv za bilo koga, pa su sasvim neopravdani mrziteljski komentari, čiji je cilj isključivo njeno ponižavanje i vrijeđanje, a ne doprinos debati o prijedlogu ministra u opštem interesu.
Oni su podsjetili da Zakon o medijima Crne Gore obavezuje portale da uklone komentare kojima se krše zakonom zaštićena prava bez odlaganja, najkasnije u roku od 60 minuta od saznanja, odnosno dobijanja prijave (čl. 26, st. 3, 4 i 5).
- U protivnom, podliježu prekršajnom kažnjavanju u iznosu od 1.000 do 8.000 eura (čl. 60, st. 1, tač. 5 i 6), kao i naknadi materijalne i nematerijalne štete koja može biti dosuđena u parničnom postupku dok autori komentara podliježu i krivičnom gonjenju. Kodeks novinara i novinarki Crne Gore u tački 2.8 obavezuje medije da definišu interna pravila vezano za komentare trećih osoba, kao i da administrator moderira komentare po tim pravilima. Zakon o javnom redu i miru (član 4, 7 i 19) kao i Zakon o zabrani diskriminacije (čl. 9a) zabranjuju vrijeđanje po osnovu bilo kog ličnog svojstva na javnom mjestu, a što uključuje elektronske komunikacijske mreže – pojašnjavaju iz tih NVO.
Očekuju da nadležne institucije hitno reaguju i da ne zanemaruju ozbiljnost učestalih uvredljivih komentara i mizoginije u odnosu na političarke i braniteljke ljudskih prava.
