„Na kraju prošle godine učešće nekvalitetnih kredita u ukupnim u Crnoj Gori smanjeno je na 15,5 odsto. Tendencija postepenog poboljšanja je nastavljena i u ovoj godini, tako da je tokom prva četiri mjeseca njihovo učešće smanjeno za jedan procentni poen“, rekao je Žugić.
On je u uvodnom izlaganju povodom predstavljanje zajedničkog izvještaja Svjetske banke i Međunarodnog monetarnog fonda (MMF) o nekvalitetnim kreditima u centralnoj, istočnoj jugoistočnoj Evropi, kazao da je to i dalje nizak nivo.
„To je i pokazatelj da su u bilansima banaka i dalje prisutne određene ranjivosti, iako su se banke značajno stabilizovale“, naveo je Žugić.
Prema njegovim riječima, pogoršanje kvaliteta kreditnog portfolija počelo je krajem 2008, nakon prebrze kreditne ekspanzije u prethodnom periodu.
„U vrijeme izbijanja krize, u septembru 2008. godine, nekvalitetni krediti činili su svega 4,4 odsto ukupnih, a već na kraju godine su iznosili 7,2 odsto“, rekao je Žugić.
Od tada do kraja trećeg kvartala prošle godine taj indikator, prema njegovim riječima, bilježi rast.
„Oslabljena privreda, pucanje mjehura na tržištu nekretnina, smanjenje izvozne mogućnosti, pogoršanje socijalnog položaja građana dovode do brzog rasta nekvalitetnih kredita“, saopštio je Žugić.
On smatra da studija o nekvalitetnim kreditima SB ima izuzetan značaj, jer omogućava da Crna Gora sagleda gdje se nalazi u odnosu na zemlje regiona, kao i koje sve greške ekonomske i monetarne politike mogu dovesti do rasta loših kredita.
„Studija daje i konkretne preporuke kako se boriti sa problemom loših kredita“, rekao je Žugić.
On je kao neke od najvažnijih zaključaka studije izdvojio to da visoki koeficijenti adekvatnosti kapitala i visoke rezerve obezbijeđuju dobru zaštitu od loših kredita.
Žugić je kao važno izdvojio i činjenicu da ranjivosti najčešće nastaju u periodu ekspanzije a manifestuju se u recesiji, zbog čega je prevencija ključna.
Studija je dala i čitav niz preporuka koje se tiču izmjene regulative, uvođenje vansudskog restrukturiranja, unaprijeđenje sistema prinudne naplate i poboljšanja efektivnosti sudskog sistema.
Žugić smatra da rast nekvalitetnih kredita ne ugrožava samo finansijsku stabilnost već i ekonomski rast.
„Ukoliko imamo visoko učešće ovih kredita, onda to vodi smanjenoj kreditnoj aktivnosti, a zatim i sporijem rastu, manjim investicijama i nižem nivou zaposlenosti, kao i lošem životnom standardu“, ocijenio je Žugić.
On je naveo da problem loših kredita korijen nastanka ima u periodu ekspanzije, ali da kasnije ulaskom u recesiju postaje vidljiv, jer tada veliki broj projekata postaje neprofitabilan i ratse broj dužnika koji ne može da izmiri kredite.
„To je lekcija koju smo naučili i mi u Crnoj Gori, na teži način“, poručio je Žugić.
Zadaci CBCG će se, kako je kazao, u narednom periodu odnositi na pojačanu kontrolu sistemski važnih banaka, procjenu potrebnog kapitala za dokapitalizaciju banaka, kao i praćenje primjene nove regulative koja je zamijenila čitav niz privremenih odluka i koja stupa na snagu najkasnije 1. januara naredne godine.
Žugić je rekao da je do sada ukupna kreditna podrška SB Crnoj Gori iznosila oko 200 miliona dolara.
„U toku je procedura odobravanja garancija u iznosu od 80 miliona dolara kojim se zamjenjuje planirani drugi kredit za razvojnu politiku prvobitno planiran u iznosu od 20 miliona dolara“, zaključio je Žugić.
