Sedam godina nakon učlanjenja u NATO, u crnogorskom političkom okviru promijenilo se dosta toga, pa je tako trenutna ideološka platforma zvanične Podgorice neuporediva s onom koja je postojala u trenutku kada se Crna Gora kvalifikovala za punopravno članstvo, ocijenio je bivši ministar odbrane Boro Vučinić za Pobjedu povodom godišnjice članstva u NATO.
Crna Gora postala je članica Alijanse na današnji dan 2017. godine, a dva dana kasnije crnogorska zastava podignuta je ispred sjedišta NATO u Briselu
Ovim povodom iz NATO su Pobjedi kazali da je Crna Gora danas veoma cijenjena saveznica koja je raspoređivanjem trupa u borbene grupe u Bugarskoj i Letoniji pomogla u odvraćanju ruske agresije.
„Crna Gora takođe igra važnu ulogu na Zapadnom Balkanu, regionu od strateškog značaja za NATO, uključujući i slanje vojnika u KFOR, najdužu misiju NATO i trenutno najveću u istoriji Atlantskog saveza „, kažu iz NATO.
Teška borba za zapadne vrijednosti
Vučinić smatra da se danas u Crnoj Gori osjeća snažan anticivilizacijski naboj u pojedinim djelovima društva i da je na sceni teška civilizacijska borba za vrijednosti zapadne demokratije.
„Stoga bi bilo od suštinskog značaja da Zapad pojača podršku crnogorskoj nezavisnosti, demokratizaciji društva i da se dijalog o religijskim problemima otvori i zatvori u Crnoj Gori, bez uticaja sa strane, koji omogućava da se dosljedno sprovode političke agende Srpske i Ruske pravoslavne crkve. Specifična je situacija u Crnoj Gori, s obzirom da su partije na vlasti pod uticajem Srpske pravoslavne crkve koja ne priznaje ili samo formalno priznaje crnogorsku nezavisnost, a Crna Gora je članica Alijanse i uz to se nalazi na putu ka članstvu u EU“, ističe Vučinić.
Zato bi, kako kaže, bilo poželjno da SAD i EU budu mnogo aktivnije na Zapadnom Balkanu.
„Postali smo posljednjih nekoliko godina, kako je nekada Crnu Goru nazivala sadašnja njena vlast, državoliki subjekt, nažalost, s izraženim deficitom državnog dostojanstva. To naravno nije slučajno. U manjoj mjeri je to posljedica neznanja i neukosti obnašanja vlasti, a plašim se u mnogo većoj to predstavlja realizaciju ideološkog koncepta slabljenja svih elemenata državnosti i svođenja na međunarodni subjekt ograničenog suvereniteta, poput onog kakav je Crna Gora bila devedesetih godina u doba Miloševića ili čak i manje“, dodaje bivši ministar odbrane.
Vučinić smatra da je degutantno današnje pozivanje na slabosti prethodne vlasti, jer to, kako kaže, ne može biti alibi za sve drugo loše što se radi.
„Kada je riječ o slabostima u oblasti vladavine prava, zar može biti težeg oblika njenog urušavanja od unižavanja dostojanstva sopstvene države. Najbolji primjer za to je upravo očekivani izvještaj Evropske komisije o ispunjenju privremenih mjerila u poglavljima 23 i 24, gdje dio vlasti koji se deklarativno zalaže za članstvo u EU suštinski radi sve na sprovođenju Putinove agende kako bi se Crna Gora skrenula sa puta evropskih integracija“, ističe Vučinić.
Mandić protiv NATO
Na pitanje da li vjeruje da je sa trenutnim političkim rukovodstvom posvećenost Crne Gore Alijansi na visokom nivou, Vučinić odgovara odrično.
„Naravno da ne vjerujem. Ko bi mogao vjerovati u to ako se ima u vidu da se na čelu najvećeg organa vlasti nalazi ličnost koja ponosno personifikuje četničku ideologiju i to sa titulom vojvode“, kazao je Vučinić.
On podsjeća da su još tokom referendumske kampanje za obnovu državnosti u tom kontekstu postojale jasne diversifikacije.
„Blok za nezavisnost je bio jasno prozapadno orijentisan, želeći da buduću samostalnu spoljnu politiku usmjeri prema SAD i EU. Sa druge strane, grupa političkih činilaca, okupljena oko ideje očuvanja zajedničke države, imala je prilično skeptičan odnos prema Zapadu i izrazito negativan stav prema NATO. Dominirajući dio aktuelne političke elite na vlasti u Crnoj Gori, a tadašnje opozicije, danas još predanije radi da Crnu Goru skrene sa zapadnog smjera i okrene u pravcu istoka“, smatra Vučinić.
Dodaje da je članstvo u NATO ipak snažan podsticaj opstanka na evroatlantskom kursu.
„Važno je da se uz pomoć saveznika sačuvamo od stalnih bezbjednosnih prijetnji koje su se danas ponovo nadvile nad Zapadnim Balkanom, poput onih iz tragičnih devedesetih. Zato, nakon 21. maja 2006, 5. jun 2017, kada je Crna Gora postala članica NATO, predstavlja najvažniji datum u novijoj crnogorskoj istoriji“, kazao je Vučinić.
NATO članstvo trajno odbacilo plan Rusije
Iz NATO su za Pobjedu poručili da je Crna Gora ostvarila mnogobrojne benefite nakon što je postala dio Alijanse.
„Politika otvorenih vrata NATO je istorijski uspjeh i doprinosi sigurnosti u regionu. Sveukupno gledano, stabilnost koju savez pruža je takođe preduslov za prosperitet. U stvari, vidjeli smo da su zemlje koje su pristupile Alijansi takođe imale povećane investicije i veći ekonomski prosperitet“, naveli su iz NATO.
Sličnog je mišljenja i Vučinić, koji kaže da je Crna Gora članstvom dobila prepoznatljivo mjesto i glas u međunarodnoj zajednici, a kao veoma važan faktor ističe ulazak u kolektivni sistem bezbjednosti.
„Crna Gora može da se osloni na vojne potencijale moćnijih saveznika sa kojima se regulišu i dogovaraju oblici saradnje, izuzetno korisni, posebno za manje i resursima ograničene članice“, naveo je on.
S druge strane, kao jedan od najvažnijih benefita članstva u Alijansi Vučinić vidi činjenicu da je Crna Gora odbacila ozbiljne ruske planove o gradnji pomorske baze na Crnogorskom primorju.
„Crna Gora je mnogo značajnija za Rusiju nego što bi se moglo zaključiti po njenoj veličini, posebno zbog izlaska na Jadransko more, što je potvrdio i zahtjev Rusije iz 2013. godine za pristup ruske ratne mornarice luci Bar“, ističe Vučinić.
Dodaje da je Rusija Crnu Goru oduvijek doživljavala kao zonu specijalnih interesa.
„Stoga je koristila ekonomske, političke i propagandne metode u namjeri da omete crnogorsko članstvo u NATO. Mediji su ključni element ruske strategije na Zapadnom Balkanu, koji se izuzetno vješto koriste manipulativnom metodom lažnih vijesti, koje u sebi sadrže i ponešto istine, obavezno izmiješane sa teorijama zavjere i spekulacijama“, napominje bivši ministar odbrane.
Jačanje Rusije rezultat inferiornosti Zapada
Vučinić smatra da jačanje uticaja Rusije nije toliko odraz strateške genijalnosti njenih lidera, koliko je rezultat inferiornosti zapadnih saveznika.
„Rusija spretno koristi slabe tačke zapadne politike kako bi prodrla dublje na Balkan. Pitanje Kosova je jedan od ključnih narativa u Putinovoj balkanskoj sagi. Meka moć Rusije se zasniva na proklamovanju bratskih veza i stvaranju osjećaja žrtve. Ruski cilj na Zapadnom Balkanu je da destabilizuje region, zaustavi procese demokratizacije i evropskih integracija i spriječi saradnju i učlanjenje u NATO. I konačno Rusija sebe vidi kao predvodnika takozvanog „ruskog svijeta“, koji je u svim svojim elementima tvrdo suprotstavljen Zapadu“, kazao je sagovornik Pobjede.
Vučinić zaključuje da istorijski kontekst i nepredvidivost savremenih bezbjednosnih prijetnji i izazova govore u prilog potrebi za čvrstim i trajnim pozicioniranjem u okviru do sada najmoćnije vojno-političke Alijanse u istoriji čovječanstva.
„Stoga je poziv Crnoj Gori za članstvo u NATO značio signal da se Alijansa ipak brine o situaciji na nestabilnom Balkanu, koji spaja Istok i Zapad“, rekao je Vučinić.
