„Cilj predstojećih izbora je da ojača progresivna i istinski evropska politika, koja ne ispunjava tuđe agende već je autentično okrenuta državnim interesima Crne Gore. I to jedina podjela na političkoj sceni – na one koji hoće modernu, građansku, evropsku Crnu Goru i one druge koji, manje ili više, kriju stvarne ciljeve koji su suprotni onome sto je zacrtani put Crne Gore, ocijenio je u razgovoru za Portal Analitika generalni sekretar Socijaldemokratske partije (SDP) Ivan Vujović.
Prema njegovim riječima, teorije o nekakvom centru obično su zamajavanje i manipulisanje, čiji je krajnji epilog uvijek do sada bio, a najavljuje se i dalje, da taj tzv. centar bude sredstvo da se oni otvoreni i neprikriveni antievropski akteri uključe u vlast i procese. I to, kako ističe, dominantno, kao što slučaj s gotovo svim je opštinama gdje vladaju tzv. tridesetoavgustovci.
„Poželjan scenario je da se u cijeloj Crnoj Gori preslika budvanski, gdje DF sam vrši vlast. Mnoge nove strukture u tom smislu, plašim se, samo treba da odigraju svoju odgovarajuću ulogu. Veoma je upitna evropska profilacija subjekata koji namjeravaju sa proruskim DF-om da grade strateška partnerstva - to prosto jedno sa drugim ne ide. Naravno, uvijek treba biti spreman podržati pozitivne pomake i promjene od strane svih aktera“, smatra Vujović.
Kad je u pitanju način na koji će SDP učestvovati na predstojećim izborima, sagovornik Analitike kaže da će konačna odluka biti poznata u narednih nekoliko dana.
Crna Gora ulazi u novo razdoblje političkih odnosa
Komentarišući to što je izlazak na izbore najavilo i više malih, nedavno osnovanih pokreta i partija, Vujović napominje da Crna Gora ulazi u novo razdoblje političkih odnosa, koje sa sobom nosi i niz izazova.
„Teško je predvidjeti u kom smjeru će se procesi razvijati. Smatram generalno da za društvo i državu ne može biti loše ako imamo konkurenciju i kompeticiju progresivnih ideja i politika. Ja o tome prije govorim kao o progresivnim politikama ili ako hoćete progresivnom, evropskom ili građanskom bloku, smatrajući to primjerenijom titulacijom“, ističe Vujović.
On smatra da se moramo navikavati na više pluralizma i različitih pogleda i biti tolerantniji prema svemu tome.
„Posebno ako se radi o ispravno usmjerenim politikama tj. politikama koje su na tragu modernih trendova razvoja crnogorskog društva“, kaže Vujović.
Milatović pokazuje nedržavničko i nezrelo ponašanje
Odluku novoizabranog predsjednika Jakova Milatovića da inauguraciju, umjesto na Cetinju, održi u Podgorici sagovornik Analitike smatra neprimjerenom i, kako kaže, jednom vrstom kažnjavanja Cetinja zbog svega onoga što je ono predstavljalo tokom bliske političke istorije, kao i onoga što danas predstavlja, posebno u državotvornom i kulturološkom smislu.
„Radi se upravo o poruci koja je time poslata čime se manifestuje jedno ne samo nedržavničko već i nezrelo ponašanje potpuno neadekvatno formatu predsjednika države. Ovim se ruši jedna tradicija koja je potpuno primjerena statusu Cetinja kao prijestonice i svega onoga što ono znači u istorijskom trajanju Crne Gore“, smatra Vujović.
Sagovornik Analitike ukazuje da za svaku državu i društvo važnu ulogu ima simbolika i ona je odraz poštovanja koje se mora imati prema nekim markantnim pitanjima važnim za jednu zajednicu.
„Ideološka matrica iz koje je iznikao Milatović i oni koji ga podržavaju je na potpuno suprotnoj strani od onoga što je Cetinje predstavljalo, u političkom i vrijednosnom smislu, u bliskoj prošlosti, pa ako se stvari pogledaju iz tog ugla ova odluka i ovo kažnjavanje Cetinja i nije neočekivano“, napominje Vujović.
Umjesto vladavine prava - vladavina pravnog nasilja
Osvrnuvši se na aktuelnu političku situaciju u državu, Vujović ističe da građani mogu gotovo na dnevnom nivou da vide u kojoj je mjeri dodatno razgrađen institucionalni i pravni sistem.
„Zbog tolikog broja nezakonitih i neustavnih činjenja koje smo vidjeli u ove skoro tri godine, stvorena je jedna čak društvena paradigma da je sve dozvoljeno. Kada imate toliku frekvenciju proizvodnje društvenih anomalija vi više ne možete mnogo toga ni da pohvatate. Slično kao u Vučićevoj Srbiji, jedna anomalija pristiže drugu, sve sa ciljem potpunog sluđivanja građana“, kaže Vujović.
Ukazuje i da umjesto vladavine prava imamo vladavinu pravnog nasilja.
„Današnjim akterima vlasti, utisak je, nema toga što im ne bi moglo pasti na pamet kako bi se, recimo, zadržali koji mjesec duže u fotelji. Teško da nas više išta može iznenaditi. Potpuno su se pogubili kriterijumi i bazična linija između dozvoljenog i nedozvoljenog. Ozbiljne rasprave o bilo kom važnom pitanju gotovo i da nema. A problemi se gomilaju“, ocjenjuje Vujović.
Dio šire strategije destabilizacije Crne Gore
Stava je i da je sve više nasilja u društvu, vlastohleplja, licemjerja i beskrupuloznosti u politici, a populizma u ekonomiji.
„Jedan upečatljiv primjer – imate u Budvi situaciju da je uhapšen prvi čovjek opštine pod sumnjom za šverc narkotika. Nesporno da uvijek treba poštovati prezumpciju nevinosti, ali pogledajte na koji način se vrši opstrukcija pravde i šta se sve spremno uraditi na tom planu. I to od onih koji su cijelu svoju priču sveli navodno na borbu protiv korupcije i kriminala. Uporedimo sa klimom kada su recimo hapšeni čelni ljudi iz iste opštine one prethodne vlasti. Da li je tako nešto bilo zamislivo da se dešava. Ne, naprotiv, cijela je javnost dala podršku da se svaka sumnja ispita“, navodi Vujović.
Kako dodaje, možda ovaj slučaj i paralela najbolje pokazuju da smo kao društvo dodatno nazadovali i da promjene koje dođu na talasu kleronacionalizma, a ne demokratije i istinske borbe za promjene uvijek imaju pogubne efekte.
„Naravno, sve ovo nije slučajno i dio je šire strategije destabilizacije Crne Gore, promjene njene unutrašnje suštine i strateškog kursa. Prva faza tog puta je okončana, slijedi nastavak i zato je svemu tome neophodno pružiti jak otpor“, podvlači Vujović.
Otvoreni Balkan vješto kreirana podvala
Kad je u pitanju pristupanje inicijativi Otvoreni Balkan za koji se, pored odlazećeg premijera, zalaže i novoizabrani predsjednik države, Vujović kaže da su stvari jasne.
„Insistiranje na priči o Otvorenom Balkanu ima za cilj da dezavuiše, obesmisli i u drugi plan stavi priču o pristupanju EU. Sve drugo je prozirna manipulacija“, kategoričan je Vujović.
Napominje i da se ta tema počela posebno snažno plasirati onog trenutka kada je manjinska Vlada stupila na scenu čiji je suštinski cilj bio brzo kretanje prema EU.
„Otvoreni Balkan je samo manje ili više vješto kreirana podvala kako bi se Crna Gora skrenula sa svog strateškog kursa i ušla u gravitaciju Srbije i interesa njene trenutne državne politike. Najprostije, na pitanje kako srušiti EU agendu, odgovor je, ne tako što ćete direktno biti protiv nje, već tako što ćete usiljeno forsirati Otvoreni Balkan“, ističe Vujović.
Vučićev režim čini sve da zakoči put Crne Gore ka EU
Osvrnuvši se na odnos zvanične Srbije prema Crnoj Gori, sagovornik Analitike smatra da je to stvar kontinuiteta u dužem istorijskom trajanju, a u novom vremenu ta linija je, kako kaže, jasna i neprekinuta ako izuzmemo jedan kratak period nakon rušenja Miloševićevog režima.
„Brojni su primjeri miješanja u unutrašnje stvari Crne Gore, sa krajnjim ciljem promjene unutrašnjeg ustrojstva naše države, koju ideju je otvoreno lansirao Vučić januara 2020. aludirajući na to da Crna Gora treba da bude država naroda i u tom smislu pomenuo primjer Sjeverne Makedonije“, podsjeća Vujović.
Ističe i da o odnosu prema Crnoj Gori najbolje i vrlo jasno govore i rezolucije Evropskog parlamenta.
„Sa nacionalističkih adresa nikako ne može da se podnese bilo koji uspjeh građanske Crne Gore, posebno na planu vanjskopolitičke pozicije zemlje i njenih EU integracija u kojima je Crna Gora dugo bila predvodnik“, ističe Vujović.
To je, prema njegovim riječima, i razlog zbog čega je Vučićev režim činio sve da zakoči taj pravac Crne Gore, a što je, smatra Vujović. uspješno uradio preko svojih eksponenata u apostolskoj i manjinskoj Vladi.
„Jer, zakočena Crna Gora u EU integraciji znači Crna Gora izložena raznim formama koje su suštinski antievropske, a koje se iskazuju, ili kao ideja srpskog sveta ili u mekšoj varijanti kao koncept tzv. Otvorenog Balkana. Drama koju Vučić i Dačić dižu oko prijema Kosova u SE samo je dio te jedne te iste političke slagalice“, ocjenjuje Vujović.
Olako smo propustili šanse za pristupanje EU
Kad je u pitanju evropski put Crne Gore, Vujović napominje da treba biti iskren i pošten pa reći da u jednom periodu nijesmo do kraja iskoristili bolji vjetar koji smo imali sa EU adresa.
„Olako smo propustili neke šanse, SDP je o tome mnogo govorio. To je bio i jedan od razloga zbog čega smo i napustili vlast 2015. U međuvremenu se, istina, desio pad entuzijazma EU za politiku proširenja“, napominje Vujović.
Tačno je, kako dodaje, da je ponestalo strateškog pristupa koji je ustupio mjesto birokratskom pogledu na stvari.
„Ipak, dešavanjima u Ukrajini taj “prozor mogućnosti” se ponovo otvorio ali se Abazović, instruiran od Vučića i DF-a dobro potrudio da nam zatvori taj prozor. Danas smo tu đe jesmo“, ističe Vujović.
Smatra i da nije ključ u prebacivanju krivice za naše stanje na EU ili partnerske adrese, već trezveno sagledavanje grešaka i propusta koje su činjene, sa ciljem da se one ne ponove nakon što se istinske proevropske snage vrate na vlast.
„Naravno da nije pristup da povlađujemo svemu što dolazi sa tih adresa. Tu se mora naći balans, neumorno objašnjavati stvari i procese, ukazivati na greške partnera i nerijetko površan pristup koji neki imaju, ali i nikad ne zaboraviti da se radi o saveznicima koji nam ipak mogu pomoći u borbi za evropsku Crnu Goru. Naravno, da bi nam neko mogao pomoći glavninu posla moramo učiniti sami i to nikada ne smijemo izgubiti iz vida“, poručuje Vujović.
