Legenda kaže da su 1624. godine stanovnici Bokokotorskog zaliva razvukli gvozdeni lanac preko njegovog najužeg dijela, tjesnaca Verige, kako bi se odbranili od piratskih napada.
Ova romantična oblast Crne Gore obiluje istorijom i narodnim stvaralaštvom: to je 28 kilometara dug zaliv na Jadranskom moru pod zaštitom UNESCO-a, okružen spektakularnim krečnjačkim planinama, gdje se zemlja otvara i formira četiri uvale.
Grci, Iliri, Rimljani, Turci, Španci, Francuzi, Austrougari – svi su ovdje ostavili svoj trag, ali je najvidljiviji uticaj Mlečana na ovdašnju arhitekturu. Pod zaštitom Mletačke republike od ranog XV vijeka do 1797. godine, trgovci i brodovlasnici su se bogatili, gradili rezidencije i palate na samoj obali.
Upravo je pomorska tradicija ono što crnogorska vlada sada želi da oživi, uz veći akcenat na slobodnom vremenu. Zakoni – poput onog o smanjenju poreza na dodatu vrijednost sa 10 na sedam odsto za usluge vezane za nautički turizam – uvedeni su da bi privukli strane investicije i elitnu međunarodnu jahting zajednicu u Bokokotorski zaliv. Staro brodogradilište u Bijeloj sada je na tenderu, a italijanske i holandske kompanije najavile su da će u njega uložiti minimum 15 miliona eura kako bi se u njemu ubuduće popravljale i restaurirale jahte. Strategija privlačenja stranih bogatih posjetilaca počela je ubrzo nakon proglašenja nezavisnosti, 2006. godine, i to prodajom nekadašnje vojne baze u Tivtu međunarodnom konzorcijumu na čelu sa kanadskim milijarderom Piterom Mankom. Ovo mjesto je pretvoreno u Porto Montenegro – marinu sa kompleksom zgrada namijenjenim za boravak, odmor i trgovinu, zvanično otvoreno 2009. godine.
„Regent Porto Montenegro“ koji se nalazi na samoj obali, a biće otvoren ovog ljeta, prvi je brendirani hotel u zalivu, a uz ostrvo-hotel Sveti Stefan koji se nalazi dalje niz obalu i pripada grupi Aman, upotpunjuje ponudu Crne Gore.Do danas, 130 apartmana je izgrađeno i prodato u naselju Porto Montenegro, osmišljenom u venecijanskom stilu. Rizik prvih investitora u ovdašnje nekretnine nagrađen je rastom njihove cijene od 60 do 70 odsto u protekle četiri godine.
Novih 48 apartmana u zgradi „Ksenija“, koji će biti završeni ovog ljeta, takođe se dobro prodaju, imaju potpuni servis i tematsku opremu u nautičkom stilu, a neki od njih se nalaze i u Hotelu „Regent“. Cijene apartmana koji su na raspolagnju, kreću se od 368.000 eura za jednosobni apartman od 77 kvadratnih metara u „Kseniji“, do sedam miliona eura za penthaus apartman od 603 kvadratna metra sa pogledom na zaliv u „Regent“-u. Oko 40 odsto dosadašnjih kupaca su Rusi.
U samoj marini nalaze se butici i restorani svjetski poznatih imena, sportski sadržaji među kojima je i bazen od 64 metra, zatim konsijerž, pa i međunarodna škola „Knightsbridge“. Takav sjaj svakako doprinosi da nekretnine u Porto Montenegru budu još veće.
Uz to, ova marina – koja bi trebalo da postane najveća u Evropi i opremljena da primi superjahte čiji broj stalno raste – takođe ima uticaj na tržište nekretnina cijele zemlje.
„Možemo da primimo bilo koju mega-jahtu, kaže direktor marine Toni Braun, koji je nedavno dogovorio posao za tri jahte iz „Zlatne flote“ saudijske kraljevske porodice, koji uključuje i iznajmljivanje 125 metara dugog veza.
„Ova marina nudi sve što se može zamisliti: od pristupačne carinske procedure i kupovine vinjena (dozvola za plovidbu u nacionalnim vodama) na samom ulazu, do dostave pice na sami brod. Uz to, naše su cijene poput onih u sjevernom Jadranu, a koje su niže u odnosu na ostatak Mediterana“.
Kako navode iz Porto Montenegra, 25-metarski vez u Porto Ćervu na Sardiniji košta 245 odstvo više nego ona u njihovoj marini.
Status Crne Gore koja još nije član Evropske unije daje dodatne finansijske podsticaje. Za jahte koje se ovdje dopremaju iz stranih brodogradilišta, ne plaća se porez na kupoprodaju, ako su plovila registrovana van Crne Gore i njihovi vlasnici nisu ovdašnji državaljani. Uz to, i gorivo može biti kupljeno po cijeni nižoj oko 40 odsto, jer se jahtama koji plove pod stranom zastavom i privremeno napuštaju crnogorske vode, sa obavezom da gorivo ponovo napune u narednih 24 časa.
Rast poreza na italijanskom tržištu jahti takođe je išlo u prilog Crnoj Gori. Boka Group, sa sjedištem na Bahamima, koji trenutno radi na dva projekta – uključujući kompleks vila „Sea Breeze“ iznad luke u Kavaču - samo prošle godine je zabilježio rast potražnje među kupcima iz Italije za 175 odsto.
Uz rastući uspjeh Porto Montenegra, Portonovi koji gradi Azmont Investments je postao nova marina u razvoju u ovoj oblasti. Pozicionirani sa druge strane zaliva, blizu srednjovjekovnog grada Herceg Novi, stanovi u ovom kompleksu počeće da se prodaju početkom naredne, a biće završeni 2016. godine. Ovaj kompleks od 25 hektara, na samo 50 minuta od dubrovačkog aerodroma, u Hrvatskoj, imaće marinu sa 250 vezova, 100 apartmana, 40 vila i novi Hotel „One&Only“ sa brendiranim smještajnim kapacitetima.Nasuprot Budvi, koja se nalazi južnije na obali i poznata je kao „grad zabave“ u zagrljaju ružnih zgrada i hordi turista, nova naselja širom Bokokotorskog zalia – koja bi trebalo da privuku oko dvije i po milijarde stranih investicija u narednih pet godina – namijenjena su elitnom tržištu i sa osjećajem za okruženje u kome se nalaze.
Svaki rizort crpi inspiraciju iz lokalnog arhitektonskog nasljeđa – u slobodnoj improvizaciji izgledaju kao niske zgrade sa mnogo lođa, korovovima od crvenog crijepa i tradicionalnim kamenim fasadama – i svaki od njih sprovodi program društvene odgovornosti čiji je cilj dobrobit lokalne zajednice.
Najveći projekat tog tipa je Luštica Bay, na kome radi švajcarska kompanija u egipatskom vlastništvu „Orascom Group“, i prostire sa na 690 hekatara poluostrva Luštica. Biće to prvi rezidencijalni projekat u Evropi u kome će biti korišten LEED sistem ocjene održivosti razvoja (vodeći dizajn za upravljanje energijom i okruženjem), kojim žele da dobiju „platinasti“ status. Samo će šest odsto ove oblasti biti izgrađeno, a projekat čini sedam hotela i 1.000 apartmana, gradskih kuća i vila, čija će prva faza biti gotova u januaru.
Iako će postojati vezovi za 120 jahti i marina sa naseljem objekata za iznajmljivanje, fokus razvoja ovog projekta je prvi teren za golf „Gary Player“ sa 18 rupa u Crnoj Gori, na kome radi „Royal Montenegro“, dio „Boka Group“-e. Cijena garsonjere u „Luštica Bay“-u kretaće se od 175.000 eura, a vila sa bazenom i panoramskim pogledom na more, od 1,82 miliona eura.
Prednosti ovakve gradnje su jasni: bezbjetnost, usluga, smještaj koji se dnevno održava, „klupska“, prisna atmosfera, i mnoštvo pratećih objekata i usluga. Za one koji žude za autentičnom Crnom Gorom, uz vrhunsku udobnost i usluge, takođe postoji dobra ponuda. Mogu se upustiti u otkrivanje daljeg dijela Bokokotorskog zaliva, na istočnoj strani, gdje će naći šarmantne gradove na obali, poput Ljute, Dobrote i Prčanja, sa velikim kamenim kućama i palatama koje datiraju iz vremena Mletaka.
Perast - nekada brodogradilište i akademija za pomorce ruskog cara Petra Velikog – je najpoželjniji od ovih gradova, a sačuvan je od modernih vremena striktnim planskim dokumentima. Strateški lociran na kraju zaliva, nasuprot tjesnacu Verige, grad je atraktivna mješavina baroknih palata, crkava, kula, uskih prolaza sa kaldrmom i restorana na obali u koji možete ući pravi iz broda.
„Tokom 2006. godine, ovdje su se mogle naći nekretnine po cijeni od oko 2.500 eura za kvadratni metar“, kaže Aleksandar Kovačević iz „Foresight Montenegro“. „Do 2008. godine, cijene su već porasle na 10.000 eura po kvadratu.“
On dodaje da je grad omiljen među Britancima, ali i za poznati holivudski par koji želi da sačuva svoju anonimnost.
„Foresight Montenegro“ nudi restauriranu, trosobnu kuću na kraju Perasta za 1,3 miliona eura. Nekadašnje vlasništvo venecijanskog pomorskog kapetana je trospratna građevina čiji je dnevni boravak okrenut moru i nastavlja se na privatnu terasusa direktnim izlazom na more.
Pogled, kao i većine nekretnina širom Bokokotorskog zaliva, je spektakularan i već godinama je inspiracija za posjetioce. I da parafraziramo lorda Bajrona: „Na rođenju naše plante, najljepši susret zemlje i mora sigurno se dogodio na obali Crne Gore“.
Vodič za kupce
Za: Dinamičan ekonomski rast i niska poreska stopa, skriveni zaliv sa dubokim dnom i zakonskom regulativom povoljnom za vlasnike jahti, prijatno okruženje sa ravnopravnim statusom za ne-državljane i predivan, nezagađen pejzaž.
Protiv: Ograničen broj robe, nedostatak kulturnog života – jedini bioskop se nalazi u glavnom gradu Podgorici i veliki kruzeri iskrcavaju svoje putnike u Kotor.
Što možete kupiti za: 100.000 eura – jednosobni apartman u kamenoj zgradi tradicionalnog tipa sa zajedničkim bazenom u Dobroti; 500.000 eura – trosobni apartman u novom naselju „Luštica Bay“; milion eura – šestosobnu staru kuću sa bazenom u Prčanju.
Foto: portomontenegro.com, xoio.de, gradnja.rs
