Antikitera mehanizam, poznat kao “prvi računar na svijetu”, izvađen je iz olupine broda natovarenog blagom u vodama Grčke 1901. godine.
Međutim, najnovije istraživanje Džejmsa Evansa, profesora fizike na Univerzitetu Pjudžit Saund i Kriščana Karmana, profesora istorije nauke na Univerzitetu Kilmes, u Argentini, baca novo svijetlo na astronomski mehanizam, koji podsjeća na sat.
Istraživanje objavljeno u časopisu “Archive for History of Exact Science”, kao podešeno vrijeme početka rada mehanizma precizira 205. godinu p.n.e, što znači da je mašina 50-100 godina starija nego što se do sada vjerovalo.
U saopštenju Univerziteta Pjudžit Saund navodi se da istraživanje “popunjava šupljinu u istoriji antičke nauke, budući da ukazuje na to da su Grci bili u stanju da predvide pomračenja i naprave veoma složenu mašinu” mnogo ranije nego što se pretpostavljalo.
Studija takođe podržava tezu da se predviđanje pomračenja nije zasnivalo na grčkoj trigonometriji (koja nije postojala 205. godine p.n.e), već na vavilonskim aritmetičkim metodama, navodi se u saopštenju.
Naučnici su došli da podatka 205. godina p.n.e. metodom eliminacije, koji su sami razvili.
Evans i Carman su analizirali stotine načina na koje bi modeli za predviđanje pomračenja ovog mehanizma mogli da se poklope sa vavilonskim podacima, koje je rekonstruisao Džon Stil, profesor Egiptologije i Asirologije na Univerzitetu Braun.
“Proračuni uzimaju u obzir lunarne i solarne anomalije (koje dovode do povećanja ili smanjenja brzine), prognozirana pomračenja sunca koja se nisu dogodila, cikluse lunarnih i solarnih pomračenja i druge astronomske fenomene”, objašnjava se u saopštenju Univerziteta Pjudžet Saund.
“Rad je bio posebno težak zato što je sačuvana samo trećina Antikitera mehanizma.”
Najnovije istraživanje približava Antikitera mehanizam vremenu u kome je živio Arhimed, koji je umro 212. p.n.e, iako su stručnjaci doveli u pitanje eventualnu povezanost sa slavnim matematičarem.
Ostaci mehanizma se čuvaju u Nacionalnom muzeju arheologije u Atini.
