Izložba je napravljena pod pokroviteljstvom italijanske ambasade u Podgorici i Centra savremene umjetnosti Crne Gore, kao dio manifestacije kojom ambasada obilježava Dan Republike Italije, 2. jun, kada je i otvorena, istovremeno sa izložbom „oca evropskog pop arta“ u Dvorcu, Marija Skifana.
Okupljeni zajedno, istina „okrnjeni“ za nekoliko koji nijesu mogli doći, ističu izuzetno zadovoljstvo što imaju priliku da se predstave crnogorskoj publici.
„Diverso, bello e intenso“ (drugačije, lijepo i intenzivno) riječi su kojima opisuju svoj boravak u Crnoj Gori.
Tu različitost i drugačiju ljepotu zapazili su, vele, još od momenta slijetanja njihovog aviona na podgorički aerodrom: u intenzitetu boja neba i borova, kontrastu sa modrim okolnim planinama.
Federika Virđili (treća sdesna na slici) izdvaja upravo intenzitet svjetla, što je za umjetnika, dodaje, od izuzetnog značaja. (Ona polazi od poentilizma, apstraktne umjetnosti materijske i znakovne matrice, preko istraživanja znakova, kako bi ih spojila živahnim hromatizmom tipičnim za pop-art, ocjena je stručnjaka o Federikinom radu).
Ovi umjetnici su izložili po senzibilitetu i tematici veoma različite radove slikarske i vajarske. I tek sada, ovako okupljeni, saglašavajući se oko odgovora, kažu da se osjećaju zaista kao grupa umjetnika, iako to jesu i u Italiji, sa ciljem da razmjenjuju iskustva i ideje, u svijetu u kojem ima sve manje komunikacije.
„Izgubljena je želja za komunikacijom, a u našem umjetničkom miljeu vlada i dosta zavisti. Umjetnost je uvijek bila luksuz a danas je to još više“, ističe Đulija Đensini (prva slijeva). O njenom radu se inače kaže da predstavljaju „vizuelne poeme“ te da kolažima iz ilustrovanih i popularnih časopisa da je novu formu, u namjeri da komunikaciji vrati estetsku dimenziju, koju joj je konzumističko društvo negiralo.
Arpine Sevađan (prva sdesna) je jermenska umjetnica italijanske dijaspore. U Podgoricu je donijela „Šipkove", „Ženske grudi“ i „Alegoriju proljeća“. Ona, s jedne strane, emituje osjećaj svetog, ali u isto vrijeme iz njenog rada izvire dimenzija zavođenja tihog umjetnika, njegove ljubavne lirike, kažu likovni kritičari.
Valerio Kapoća (treći slijeva) koji je u Crnu Goru donio svoja dva vajarska rada u bronzi, „Grešnicu“ i „Faraonka“ (zapravo kobra sa isturenom glavom) kaže za Portal Analitika da je situacija u Italiji kao i svuda - ljudi na izložbe dolaze samo kada je otvaranje, a onda se posjetioci mogu nabrojati na prste. „Njegova djela traže posmatranje i dodir kako bi prenijela vibracije materije koja ih karakteriše“, navodi se u katalogub za izložbu o Kapoćinom djelu.
Đankarlo Galjardi (drugi slijeva) inače ima svoju firmu za restauraciju namještaja. I svoja djela radi dosta u drvetu. Ali, to su slike u drvetu, a nikako vajarska djela. „Djela koja stvara Galjardi imaju ritmičku strukturu sačinjenu od ispunjenosti i praznina, sa posebnim perceptivnim naglaskom na drugima“, napisano je o njegovom radu.
Pjetro Gardano, koji nije došao u Crnu Goru, predstavio je neke svoje radove intenzivnih boja u kubističkom i impresionističko-apstraktnom maniru. „Njegova geometrija u radu nije statučna i kruta već fluidna koju pokreće unutrašnja dinamika koja priziva i sugeriše“, odlika je njegovog stvaralaštva.
Marando, koji takođe nije bio na otvaranju izložbe u Podgorici, donio je svoja tri stilistički zanimljiva rada, koja takođe blješte bojama i ekspresijom, u izuzetnoj dinamici kombinovanja različitih materijala.
Elizabet Macu predstavlja realnost kroz kaligrafski stil koji je pažljiv prema objektivnoj definiciji subjekata – ali se ne odriče unošenja emocija i osjećanja u svoje kreacije.
Monika Preśuti (druga sdesna) radi po najboljem tragu pop-arta, predkažući ga „prodirnim, izražajnim intenzitetom“. Na kraju, Armando Velardo, u radovima „Bjekstvo“, „Par“ i Grupa“ ekstremnom živopisnošću boja, komunicira sa onima koji posmatraju raspoloženja, emocije, osjećanja koja umjetnik pokušava da izrazi putem svojih djela.
Svi prisutni u Crnoj Gori saglasni su da je od izuzetne važnosti za svakog umjetnika imati mogućnost da se predstavi drugoj i drugačijoj publici, koja je drugačijeg senzibiliteta od onog u okruženju u kojem su se edukovali i u kojem stvaraju, jer je to neka vrsta ogledavanja sopstvene suštine.
G. B.
