Smrt voljene osobe ne samo što čovjeku okrene život naglavačke, već i njegovom životu umije da pruži potpuno, konačno značenje. Kada se to dogodilo Alis Koltrejn, džez ikona i supruga još veće legende Džona Koltrejna napravila je odstupnicu u spiritualni svijet hinduizma. Pobjegla je u svijet čudan i egzotičan kao što je to njeno novo ime - Turijasangitananda.
Mala zajednica
Ašram je mala religijska zajednica posvećena meditaciji i životu u skladu sa indijskom tradicijom, u slavu božanstava Rame i Krišne. Godine 1982. jednu takvu zajednicu, na površini od 4.000 kvadrata zemlje, visoko u udaljenim planinama Južne Kalifornije, osnovala je Alis Koltrejn.
Tamo je povela svoje četvoro djece, napustila život u Njujorku i postala guru, majka, lider – kako god hoćete – nekoliko desetina sljedbenika. Interesovanje novinara bilo je rijetko, a kolege koje su uspijevale da pronađu zavučenu drvenu ogradu u šumi, na kraju prašnjavog puta, svjedočile su o prelijepoj horskoj muzici koja se širila dolinom.
Blago na kasetama
Kao što dobri poznavaoci džeza šezdesetih znaju, Alis Koltrejn je jedna od najznačajnijih i najinovativnijih kompozitorki. Ono što sada prepoznajemo kao „kosmički džez“, pijanistkinja i harfistkinja definitivno je napustila 1967. Džonovu smrt od raka jetre, iznenadnu, brzu i preranu, nije uspijevala da prihvati do susreta sa jednim guruom u baptističkoj crkvi u Detroitu.
Ono što je Koltrejn stvarala u ašram periodu od 1982. godine (briljantni „Tirya Sings“) do 1995. godine (sanjivi „Glorius Chants“) stalo je u četiri albuma, koji su podijeljeni njenim sljedbenicima na kasetama! Tako su preživjeli i opstali - svi producenti su odbijali da objave materijal na ploči kao nekonvencionalan, potpuno van bilo kakvog poznatog muzičkog konteksta i pravila. I pravo je čudo da je ovo blago uopšte preživjelo...
Pobjeda života
Materijal priređen na albumu „The Ecstatic Music of Alice Coltrane Turiyasangitananda“ je, ukratko, nešto čemu nema ničega sličnog, ni ravnog. Rezultat je duboke inspiracije i kanalisanja bola, ali i ogromne životne energije.
U jednom momentu je nalik na klasičan baptistički gospel američkog Juga, dok riječi i napjevi na sanskritu ne zamirišu na Istok. Takav sudar Afrike i Azije je nevjerovatno skladan i oslobađajući – sa jedne strane je potpuno i ludo „džezi“, a sa druge tako ponosan i radostan... Prava pobjeda života.
Preslušavanje ove muzike, prije svega magične sedmominutne pjesme „Om Shanti“ nalik je otkrivanju nekog blaga Atlantide koje ipak postoji i čekalo je naše vrijeme da bude otkriveno. Alis Koltrejn dočekala je posthumno, deceniju nakon što je preminula 2007. godine, da je prepoznamo kao istinsku velikanku muzike 20. vijeka. Njen ašram je čekao dugo da bude pronađen, ali isključivo našom krivicom.
S. STAMENIĆ
Ocjena: 90/100
Link: https://www.youtube.com/watch?v=0Yh59k4SnHQ&list=PLEBCOEl1fco9erBwtR1bwFwVIV9UVouEG
FOTO: npr.org / uakabop.com
