Od osnivanja 1951. godine, Etnografski muzej se selio od Biljarde, Vladinog doma, pa sve do zgrade Srpskog poslanstva na Cetinju, gdje i danas funkcioniše kroz „povremene tematske postavke“. Na tom putu, zaključno sa 2013. godinom, izgubio je 289 predmeta koji su kao kulturno dobro upisani u Registar iz 1962. godine.
To je konstatovano projektom „Revalorizacija kulturnih dobara Crne Gore“, kojim je 2013. utvrđen manjak više od 2.900 predmeta u svim jedinicama Narodnog muzeja. U Etnografskom muzeju nijesu evidentirani predmeti iz zbirki nakita, oružja, alatki i zbirke umjetničkih slika i fotografija.
Sporni brojevi
U ime Etnografskog muzeja izjašnjenje Upravi za zaštitu kulturnih dobara u martu 2016. poslali su Maja Dragićević-Roganović i Blažo Markuš. Oni ističu da u zbirci „Nakit“ nedostaje jedan prsten, koji je dat na revers za izložbu „Etnografsko nasljeđe Tivta“ 2006. godine. Izložba je, kako naglašavaju, organizovana u ljetnikovcu Buća-Luković, a prsten je ukraden. - O tome postoji zvaničan dopis zaveden pod br: 01-1003 od 22. aprila 2014. godine – navode Dragićević-Rogano vić i Markuš.
U zbirci „Oružje“, prema njihovim riječima, nedostaje pištolj „pećanka“, koji je ukraden u Beogradu sa izložbe „Narodna umjetnost Jugoslavije“ 1986. godine.
Neispravni revolver „parabellum“, objašnjavaju Dragićević-Roganović i Markuš, zamijenjen je za štampani primjerak „Gorskog vijenca“. To je, kažu, notirano u Rješenju pod brojem 01-1870/1 od 29. decembra 1983. godine.
Prema njihovim riječima, prilikom revalorizacije kulturnog dobra „Zbirka alatki“ nije bilo moguće izdvojiti 231 predmet, koliko se traži po Rješenju iz 1962. godine.
- Naime, u fondu muzeja nije postojala zbirka formirana pod tim nazivom, već su alatke razvrstane u „Zbirku privrednih predmeta“ i „Zbirku predmeta za proizvodnju tekstila“, koje ukupno broje 791 predmet.
Pažljivim uvidom u raspoloživu dokumentaciju Etnografskog muzeja, prevashodno pretraživanjem stare knjige inventara, koja je zaključena 1964. godine jasno se vidi da tadašnji fond Etnograsfkog muzeja nema evidentiranu 231 alatku – objašnjavaju Dragićević-Roganović i Markuš.
Konstatuju da u fondu muzeja ne postoji „Zbirka umjetnič- kih slika i fotografija“, već samo zbirka „Umjetničkih slika“ koja broji 44 predmeta i to: 41 umjetničku sliku, jednu skulpturu u gipsu, jedan duborez i jedan rad od slame. - Za elaborat je izdvojeno 143 fotografije i jedna reprodukcija koje su bile zavedene u staru Knjigu inventara Etnografskog muzeja. Ostale se nijesu mogle evidentirati, jer nijesu imale nikakve brojeve – naglašavaju Dragićević-Roganović i Markuš.
Tri revizije
Bivši direktor Narodnog muzeja Pavle Pejović u novembru prošle godine za Pobjedu je konstatovao da je Etnografski muzej najsređeniji u odnosu na sve ostale muzejske jedinice. Urađene su, kako je rekao, dvije revizije te ustanove.
Kako Pobjeda nezvanično saznaje, napisan je samo jedan revizioni izvještaj, koji nije prihvaćen. Pored dva Rješenja kojima je 2013. i 2015. godine odlučeno o započinjanju revizije, Pobjeda je imala uvid i u treće Rješenje od 9. avgusta 2017. godine. To ukazuje da i Etnografski muzej, poput svih ostalih muzejskih jedinica Narodnog muzeja, takođe ima problem sa nesređenom dokumentacijom koja je ključni osnov za valjanu reviziju fondova.
NBCG nikad nije imala broj 47 lista „Crnogorac“
Revalorizacijom je 2013. godine utvrđen i manjak jednog broja lista za politiku i književnost „Crnogorac“, koji bi trebalo da se nalazi u fondu Nacionalne biblioteke „Đurđe Crnojević“ na Cetinju.
U pismu Upravi za zaštitu kulturnih dobara, direktorica Biblioteke Jelena Đurović u martu 2016. godine objašnjava da je u muzejskom odjeljenju ustanove „smješteno i čuva se kulturno dobro Crnogorac: list za politiku i književnost, koji se sastoji od 96 predmeta (96 brojeva „Crnogorca“), i jednim predmetom koji nedostaje.
“ Radi se, kaže, o predmetu „Crnogorca“ broj 47 iz 1872 godine. - Povodom ove činjenice, izjavljujemo da, na osnovu evidencija kao i fototipskog izdanja ovog naslova koje je NBCG objavila 1983. godine, NBCG nikad nije posjedovala ovaj predmet, broj 47 iz 1872. godine – naglasila je Đurović.
Jovan NIKITOVIĆ (nastavlja se)
