Ako među čitaocima ima onih koji ne razumiju ovu sintagmu u konkretnom slučaju, evo još jasnijeg pojašnjenja.
– Ministarstvo je u nekoliko navrata od 2004. godine kontrolisalo Muzej i naređivalo ispravljanje brojnih anomalija, a rukovodioci ustanove samo su klimali glavom i izricali prazna obećanja. Međutim, na odbijanje rukovodstva Narodnog muzeja da ispravi teške propuste Ministarstvo nije uzvratilo nikakvim kaznenim mjerama. Čak ni onda kada su tokom kontrole 2013. godine dobili izvještaj o reviziji Njegoševog muzeja iz 2009, koji pokazuje manjak više od 1.500 predmeta. Od novembra 2013. do ljeta 2017.
Ministarstvo ovim povodom više nije navraćalo u Muzej. U međuvremenu su se promijenila dva ministra – Branislava Mićunovića u martu 2015. godine naslijedio je Pavle Goranović, a nakon njega u novembru 2016. došao je Janko Ljumović, koji je na najodgovornijoj funkciji u Ministarstvu ostao do oktobra 2017. godine. Nakon što je uspio da nagovori Vjeru Borozan da, pored angažmana u Češkoj, prihvati posao direktora Narodnog muzeja, budući da je Pavle Pejović u julu 2017. godine otišao u penziju, Ljumović je 4. avgusta naredio novu kontrolu Ministarstva kulture. Sljedeća kontrola obavljena je 9. avgusta, a posljednja u 2017. dogodila se 25. oktobra. Upravo će sve ove kontrole potvrditi da Narodni muzej nije mrdnuo s mjesta u izvršavanju svih ranijih naređenih mjera i zaključaka Vlade, ali će dodatno apostrofirati i veoma loše stanje u svim tehničko-tehnološkim kapacitetima Narodnog muzeja, ali i neke od manjkavosti u vršenju najprimarnijih poslova kustosa, konzervatora i ostale administracije.
LOŠI USLOVI
Kontrolu su 4. avgusta obavili direktor Direktorata za kulturnu baštinu Aleksandar Dajković, šefica Odsijeka za implementaciju strategija Milica Martić, savjetnica za kulturnu baštinu Dobrila Vlahović i pravnica Vladana Prlja. U ime Narodnog muzeja dočekala ih je nova direktorica Vjera Borozan, rukovodilac Konzervatorske službe Nedeljko Glendža, rukovoditeljka Muzeja kralja Nikole Tanja Jović, rukovoditeljka Etnografskog muzeja Maja Dragićević-Roganović, rukovoditeljka Umjetničkog muzeja Mirjana Dabović-Pejović, sekretarka Gorica Leković, dokumentaristkinja Ksenija Sekulić, kustos Miloš Vukanović i rukovodilac Tehničke službe Igor Pavićević. U odnosu na uslove za smještaj i čuvanje muzejske dokumentacije, Ministarstvo je utvrdilo da se dokumentacija nalazi u jednoj prostoriji na prvom spratu, neodgovarajuće kvadrature i opreme. Prostorija je opremljena drvenim i metalnim ormarima, sa bravama. Nakon odlaska službenice u penziju, nije bila izvršena primopredaja dokumentacije. Izložbeni prostor Umjetničkog muzeja, na prvom spratu u Vladinom domu, nije imao sistem koji omogućava adekvatne mikroklimatske uslove, što se negativno odražava na stanje izloženih muzejskih predmeta. Kontrolori od rukovodstva nijesu mogli da dobiju na uvid konzervatorski izvještaj o praćenju i utvrđivanju stanja izloženih muzejskih predmeta.
Umjesto izvještaja, upoznati su sa uslovima za čuvanje ikone Bogorodice Filermose i istaknuto je da oni nijesu adekvatni i odgovarajući. Izložbeni prostor stalne postavke Istorijskog muzeja, u prizemlju Vladinog doma, nije bio opremljen odgovarajućim instrumentima za praćenje mikroklimatskih uslova. Stanje izloženog materijala nikada nije provjeravano, a kao razlog, rukovodilac Konzervatorske službe Nedeljko Glendža naveo je da konzervatorima nije bio dozvoljen ulazak u izložbeni prostor.
- Imajući u vidu navode da konzervatorima do sada nije bilo dozvoljeno da izvrše uvid u stanje izloženog muzejskog materijala, nema izvještaja o pregledu i stanju izloženih muzejskih predmeta – navodi se u zapisniku Ministarstva. U suterenu Vladinog doma kontrolori su obišli konzervatorske radionice za zaštitu metala, drveta, tekstila i papira. Zapazili su neadekvatne uslove za obavljanje poslova, odnosno prostorni, tehničko-tehnološki i mikroklimatski uslovi bili su loši, a nije postojao ni sistem za ventilaciju i odvod štetnih gasova prilikom konzervatorskog tretmana predmeta.
VLAGA I BUĐ
U centralnom depou u suterenu Vladinog doma konstatovani su neadekvatni prostorni, tehničko-tehnološki i mikroklimatski uslovi, uz veliko prisustvo vlage. U istom prostoru su smješteni predmeti Etnografskog muzeja, dio Istorij
skog i Umjetničkog muzeja. Zaposleni u Konzervatorskoj službi ne kontrolišu pristup, niti prate stanje muzejskih predmeta u pogledu uticaja temperature i vlažnosti. - Zaposlena osoba koja je obavljala posao održavanja i kontrolisanja temperature i vlažnosti nije u depou od 29. juna 2017. godine, jer je premještena na drugo radno mjesto, kada je i posljednji put vodila predmetnu evidenciju. Evidentirano je prisustvo vlage, buđi na zidovima, naročito oko prozorskih otvora. Stanje muzejskih predmeta je ugroženo – navodi se u zapisniku. Čitav centralni depo, takođe, bio je neorganizovan, muzejski materijal nije bio sistematizovan prema vrsti materijala i gabaritima, veliki broj predmeta bio je u slobodnom prostoru.
- Kustosi rad na muzejskom materijalu improvizuju, a muzejski predmeti tokom obrade ostaju u prostoriji, nepropisno ostavljeni na improvizovanim radnim površinama. Tekstil se „čuva“ u drvenim ormarima, na vješalicama, na neadekvatan način, u lošem je stanju, nabacan dijelom u dnu ormara, što u kontinuitetu ugrožava njegovo stanje – konstatovano je u zapisniku i zaključeno da nijedan od propisanih uslova nije obezbijeđen u ovom prostoru za smještaj i čuvanje dijela muzejskog materijala. Lift u blizini depoa, takođe, nije bio u funkciji, a vrata koja se koriste za manipulaciju, sa dvorišne strane i prilaza od Biljarde, obezbijeđena su sa tri gvozdene šipke. Prostoru za čuvanje muzejskog materijala moguće je pristupiti na troje vrata, koja se zaključavaju. Prostor za prijem novonabavljenog materijala ne postoji, kao ni odgovarajuća oprema za njegovu zaštitu. Depozitni režim nije obezbijeđen, ne postoje oznake za zabranu pristupa neovlašćenim licima, iako se centralni depo nalazi u objektu sa dvije stalne muzejske izložbe. Ulazak zaposlenih Muzeja se takođe ne kontroliše i ne evidentira.
NEGATIVNO DEJSTVO
Kontrola je konstatovala i da se muzejski materijal čuva u potkrovlju Vladinog doma, gdje su takođe zabilježeni neadekvatni prostorni, tehničkotehnološki i mikroklimatski uslovi, koji u velikoj mjeri ugrožavaju stanje vrijednih umjetničkih djela. U toku je bila, prema navodima u zapisniku, revizija muzejskog materijala Umjetničkog muzeja.
- Nakon završenih radova na krovu, urađena je i instalirana nova rasvjeta, koja nije u skladu sa standardima propisanim za ovu vrstu muzejskog materijala. U prostoru je visoka temperatura, što negativno djeluje naročito na bojeni sloj slika. Muzejski materijal nije adekvatno smješten, već naslagan uz zidove, u improvizovanim uslovima. Ne posjeduju evidenciju o pristupu, praćenju stanja i sl. U određenim prostorijama nalaze se kopije muzejskog materijala – navodi se u zapisniku. Radionica za štafelajno slikarstvo takođe se nalazila u potkrovlju Vladinog doma i takođe je karakterišu neadekvatni tehničko-tehnološki i mikroklimatski uslovi za obavljanje poslova. Na izmaku radnog dana, 4. avgusta 2007, kontrola nije stigla da provjeri uslove u ostalim prostorima za čuvanje muzejskog materijala u objektima NMCG, pa je obilazak nastavljen 9. avgusta.
