Kada su pitali Martina Skorsezea da navede omiljeni film, popularni američki režiser nije dugo razmišljao. „Viskontijev „Gepard“ jedno je od najljepših vizuelnih iskustava u istoriji filma“, rekao je on. Epska drama u režiji Lukina Viskontija, maestra iz Lombardije, imala je jednostavnu priču, ali dobila je mnogo jači karakter i značenje zahvaljujući ovom preciznom i prefinjenom režiseru.
Krunsko rješenje
Centralna tema „Geparda“ („Il gattopardo“), premijerno prikazanog 27. marta 1963. u Rimu, prilično je uobičajena za taj period italijanske kinematografije. U Viskontijevom djelu prepliću se nostalgija, drama i bogatstvo koji okružuju italijansku porodicu – ali u izuzetno teškom političkom i socijalnom periodu, uoči ujedinjenja zemlje.
Adaptacija istoimenog romana Đuzepea Tomasija, posljednjeg princa Lampeduze na Siciliji, nije bila laka čak ni za odlično uigranog Viskontija. Ipak, nakon što je film završen, obje strane mogle su da budu zadovoljne: lagana psihološka analiza čudnjikavog italijanskog perioda prerasla je u filmsko remek-djelo.
Ovo italijansko vizuelno zadovoljstvo donosi mnoge stvari za pamćenje, ali krunsko režisersko rješenje je scena kojoj je posvećen čitav mjesec snimanja (!). To je ples predivne Klaudije Kardinale i Berta Lankastera. Zbog čega je ovo najvažnija scena u filmu „Gepard“? Razlog je vrlo jednostavan: Viskonti je ovim plesom spojio dvije suprotne i sasvim realne Italije u jednom kadru.
(Ne)željeni glumac„Gepard“ je veliki film zbog Viskontijevog preciznog fokusa na detalje, duboke tonove, „prostorne kadrove“ i jaku riječ. U tome mu je posebno pomogao fenomenalni Pjero Tozi, italijanski dizajner, čija su rješenja (približno 2.000 kostima!) uozbiljila i oplemenila film.
Sa druge strane, Viskonti je imao problema sa kastingom. Nije mogao da nađe odgovarajućeg glumca za ulogu princa Saline. Velikani koje je imao na umu bili su zauzeti drugim projektima. Producenti su uzeli stvari u svoje ruke i odabrali ultrapopularnog Berta Lankastera.
Interesantno ali i često viđeno u filmskoj industriji: iako režiser nije bio pretjerano oduševljen zbog toga što mu producenti igraju oko glave i biraju glavnog glumca, Viskonti i Lankaster su bili i ostali bliski prijatelji. „Na kraju je od svega ispao fenomenalan brak“, šalio se kasnije Lankaster.
Riječ kritičaraNakon premijere 1963. godine „Gepard“ je postao apsolutni hit u Evropi, naročito u Francuskoj i režiserovoj Italiji. No, doživio je iznenađujući neuspjeh sa druge strane Atlantika.
Većina američkih kritičara šalila sena račun Viskontijevih režiserskih teza, ali i glumačke ekipe. Njih je više zanimalo to što Lankaster igra takvu ulogu, nego način na koji je Viskonti prikazao turbulentno italijansko društvo.
Ipak, nakon što je film nagrađen Zlatom palmom na 16. izdanju Kanskog filmskog festivala, autorski tekstovi počeli su polako da se mijenjaju i idu u Viskontijevu korist.
„Gepard“ apsolutno ne može da parira Viskontijevim djelima kao što su „Opsesija“ („Ossessione“, 1943) ili „Smrt u Veneciji“ („Morte a Venezia“, 1971), ali bez sumnje zauzima važno mjesto u njegovom opusu i italijanskoj kinematografiji.
FOTO: pinterest.com / viublogs.org
