Ljeto je vrijeme za odmor, kome može bit', tačnije, kome basta. Osim obaveznog plivanja, čo'ek može da se bavi raznim rabotama - šetnjom, kartanjem, šahom, knjigama... Sve manje ljudi čita, pa i ne čudi pad kriterijuma i u pisanju i u govoru.
Oslušnite i pogledajte. Reklo bi se da tek jedna osoba od deset zna da je ispravno pisati „ne znam“, „da li“, što je sekundarno a što primarno, da li bi trebalo ili su trebali i ostale misterije univerzuma... Svakako, za neke stvari postoji škola, koja bi trebalo da bude mjesto đe učimo osnove pisane komunikacije. Znam, ponešto se i zaboravi, pomalo i ulica/sleng uradi svoje, ali se valja prisjetiti. Elem, najbolje se čovjek podsjeti čitajući, što češće to bolje.
****
Bavim se muzikom, a fenomen grupe Ekatarina Velika i njen doprinos jugoslovenskoj muzici često sam pominjao, i formalno i neformalno. I zaista to mislim, uz obilje argumenata, što muzičkih (nazovi stručnih), što ovih za svakodnevnu upotrebu - civilnih. To je i bio razlog da kupim knjigu „Magi - Kao da je bila nekad“ beogradskog autora Dušana Vesića.
Riječ je o knjizi posvećenoj Margiti Stefanović, klavijaturisti EKV-a i jednoj od najprepoznatljivijih Beograđanki s kraja 20. vijeka. Sada bismo pomislili na ovo „najprepoznatljivijih“, da se radi o novom rijaliti soju, ali ipak, riječ je o jednoj od osoba koje su formirale izgled tadašnjeg Beograda, kao prijestonice novog talasa i starih vrijednosti. Ne samo u rok muzici.
Knjigu o njoj, bolje rečeno o njima, Beogradu tih godina, o svima nama tih godina - pročitao sam u dahu. Da budem iskren, ne zbog briljantnosti rukopisa i izraza, već zbog kompresovanih podataka koje sam prvi put dobio toliko - na jednom mjestu.
Hronološki poređani, podaci prate Margitin životni i profesionalni put, zastajkujući gdje god je potrebno da se Magi stavi u kontekst benda, članova grupe koji su dolazili i odlazili, grada – i one države.
Kad nekog cijenite i poštujete, svjesni ste njegovog značaja u ukupnom kontekstu, onda se stvari „čitaju“ drugačije. Ovdje nije riječ samo o muzici, već i o uticaju koji je EKV ostavio na ovim prostorima, a bend nije stigao ni da poveže deceniju i po rada. Život mu nije dao.
****
Uskoro će biti 24 godine od posljednjeg zvaničnog nastupa grupe Ekatarina Velika. Ako sam dobro ispratio internetske zapise i fan forume, posljednja numera koju su izveli bila je „Anestezija“. Pjesma je odsvirana u okviru budvanskog muzičkog festivala, avgusta 1994. godine. Nedugo nakon toga frontmen grupe Milan Mladenović preminuo je od neizlječivog, u 37. godini.
Crna Gora se na internet stranicama u kontekstu „novog vala“ pominje isključivo kao lokacija posljednjeg koncerta jedne od najvećih jugoslovenskih muzičkih grupa. Kuriozitet je kako je, nekoliko godina prije toga, koncert EKV-a u Podgorici otkazan zbog slabog odziva publike.
Nije bilo lako biti progresivan ili drugačiji. To se moralo odraziti na život. Margita je preminula u 44. godini, septembra 2002. godine na beogradskoj Infektivnoj klinici, noseći u sebi HIV virus, kao posljedicu intravenoznog korišćenja droge. Posljednje sedmice života provela je u Centru za smještaj beskućnika.
Kad malo bolje razmislim, nije ni Mocart bolje prošao. Sjetimo se Formanovog filma „Amadeus“ koji jeste režiserska fikcija, ali kad sagledamo kontekst, vrijeme, uslove i moguće scenarije, bolje od ponuđenog - sigurno nije bilo.
****
Elem, knjiga o Magi otkriva mnoge tajne koje bacaju potpuno drugačije svjetlo na njen život. Pokazuje nam koliko je bila neshvaćena, ranjena i povrijeđena. Na kraju krajeva, ljuta – i to s pravom. Ali, kako i biva s najvećima, nije bilo nikoga da to pravovremeno vidi. Malo ljudi zna da je bila vanserijska muzičarka, kao klinka je išla rame uz rame s Ivom Pogorelićem, završila je arhitekturu, ali ipak - muzika je bila njen život.
Mlađe generacije sigurno imaju manje šanse da „natrče“ na muziku grupe Ekatarina Velika. Mlađahne uši modernog tinejdžera ili studenta navikle su na ispeglane, jednoobrazne zvukove identičnog muzičkog spektra, s vrlo malim oscilacijama. Navikli su i da muziku gledaju, jer je šoubiznis odavno postao TV format. Internet ima i neke dobre strane, iako mnogo šteti.
Sugerišem svakome ko pročita ovaj tekst da uskoči na Jutjub i presluša, bez predrasuda, kompletnu diskografiju EKV-a. Ne morate da budete fanovi rok muzike, ali jednostavno, ako želite da o muzici i životu promišljate ispravno, ujedno i teško, EKV je pravi izbor za vaše odrastanje.
P. S. Promocija knjige „Magi - Kao da je bila nekad“ održaće se 11. septembra, u 20 sati, u prostorijama KIC-a „Budo Tomović“. Dođite, a mladost koju roditelji ne povedu - neka dovede roditelje.
