„Ovogodišnja kampanja predstavlja početak prvih sistematskih istraživanja, za koja je planirano da traju više godina, kako bi se ispitali svi kulturni slojevi jednog od najznačajnijih crnogorskih utvrđenja i jedne od crnogorskih prijestonica“, kazao je za Portal Analitika dr Dejan Gazivoda rukovodilac projekta.
Poznato je da se Žabljak Crnojevića u istorijskim izvorima prvi put spominje 1453. godine, ali se pretpostavlja da je osnovan tokom X vijeka, u vrijeme Vojislavljevića. Uspon doživljava u vrijeme Crnojevića. Dogradili su ga i u njemu stolovali Lješ i Đurađ Crnojević, kada je i postao važan privredni i trgovački centar. Takođe, bio je prijestonica Stefana i Ivana Crnojevića i u to vrijeme, postao je veliko naselje sa oko 300 kuća u podgrađu.
Osim dvora, Žabljak je imao crkvu Sv. Đorđa, stambene i vojne objekte, skladišta za robu i cistijerne za vodu. Od 1478. godine, bio je pod turskom vlašću, kada je dvor pretvoren u sjedište zapovjednika utvrđenja, a crkva u džamiju koja je srušena 1878 godine. Za oslobođenje Žabljaka su vođene žestoke borbe, a pogotovo 1788‐89., 1835. i 1852. godine.
Posljednje dvije navedene godine, skupina od 12 Ceklinjana pod vođstvom Kenja Stankova Jankovića herojski je osvajala Žabljak Crnojevića, ali na insistiranje velikih sila tvrđava je oba puta vraćena Turskoj. Pod turskom vlašću ostao je sve do 1878. godine, kada je odlukom Berlinskog kongresa pripojen Crnoj Gori. Grad je bio opasan bedemima, a imao je samo jedan ulaz sa gvozdenim vratima, koja su vodila kroz uski, zasvođeni prolaz.Ovogodišnja Istraživanja su vršena na više lokacija u utvrđenju čija površina iznosi cca 1.400 m2.
“Otkriveni su izvrsni arhitektonski ostaci koji potiču iz srednjeg vijeka i najvjerovatnije pripadaju periodu vladavine Crnojevića, a moguće i ranije. Konstatovani su zidovi objekata, cistijerna, ostaci više faza popločanja, stepenice uklesane u živu stijenu. Što se tiče pokretnih nalaza pronađen je bronzani prsten, veliki broj fragmenata keramičkih posuda, lula, stakla, klinova, đuladi koji se mogu datovati u period od XV-XIX vijeka. Treba istaći pronalazak kapitela za koji se preliminarno može reći da pripada pseudokorintskom opusu. Dakle, već u prvoj kampanji pronađeni su izvanredni nalazi, koji nas obavezuju da narednih godina nastavimo otkrivanje svih faza grada koji je živio u kontinuitetu preko petsto godina i bio jedna od prvih crnogorskih prijestonica”, kazao nam je Gazivoda.
Istraživanja su trajala do polovine oktobra mjeseca. Istraživanjima je rukovodio dr Dejan Gazivoda, a u istraživačkom timu bili su arheolozi istraživački savjetnici, Radmila Ćapin i Đorđe Ćapin iz JU Gradski muzej i Galerija Herceg Novi, arheolog Jelena Čelebić, konzervator Slavica Orlandić i arh. tehničar-konzervator Seadeta Osmanagić iz JU Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore.Stručni nadzor nad radovima obavljala je JU Narodni muzej Crne Gore, čija je stručna ekipa na čelu sa arheologom Mitrom Cerović, takođe uporedo vršila istraživanja na Žabljaku Crnojevića.
