Pripadnici LGBT populacije dobili su dugo čekanih „pet minuta slave“ na malim ekranima. Možemo ih vidjeti skoro u svakoj seriji ili filmu. Međutim, njihova prezentacija je nerijetko previše uljepšana ili banalizovana. I dalje su vrlo rijetki umjetnički projekti koji ih prikazuju onakvima kakvi zaista jesu.
Jedan od takvih projekata je FX serija „Pose“. Kada je premijerno prikazana prošle godine, drama Rajana Marfija promijenila je sliku o LGBT zajednici. I ne samo to. Ova serija podigla je ljestvicu visoko, mnogo više nego što su to uspjele mini-serija „Angels in America“ sa velikim holivudskim zvijezdama kao što je Al Paćino i drugi, slični TV projekti.
Što je to toliko posebno u vezi sa dramom „Pose“? Nema tu ni riječi o nekakvom spektaklu. Marfijev projekat uspio je da se izdvoji zahvaljujući jednoj naizgled sasvim običnoj „karakternoj“ osobini: realističnom prikazu načina života i svakodnevnih borbi pripadnika seksualnih manjina krajem osamdesetih godina u Americi. Naravno, uz vrlo ugodnu i vibrantnu estetiku.
Kuće gore
Marfi, kreator i scenarista čija popularnost i ugled neprekidno rastu poslije serija kao što su „Glee“ i „Feud“, ekranizovao je tekst Stivena Kanalsa o njujorškoj „balskoj“ sceni osamdesetih godina, koji je do tada odbijan mnogo puta. Odlučio je nešto veoma važno, što daje ovom projektu autentičnost i odvaja ga od većine ostalih priča o LGBT zajednici: da skoro svi glavni nosioci radnje budu transrodni glumci crne boje kože.
Prva sezona počinje 1987. godine u podzemlju Njujorka, gdje su seksualne manjine oformile kuće u kojima žive kao porodice i timski se nadmeću u zapaljivim, tematski razrađenim balskim takmičenjima. Riječ je o veselim, punokrvnim modnim događajima koji su praćeni izvrsnom muzikom i savršeno pretjeranim glamurom i melodramom. Svako od ovih takmičenja obilježavaju i smijeh i suze, i ljubomora i empatija, i rivalstvo i zajedništvo kada je najpotrebnije.
Glavna junakinja Blanka Rodrigez (Mj Rodrigez) je „majka“ kuće Evanđelista. U stalnim je svađama sa svojom „majkom“ Elektrom (Dominik Džekson), čiju je kuću napustila. Blanka je zaštitnički nastrojena prema svojoj „djeci“, prvenstveno prema mladom plesaču Dejmonu (Rajan Džamal Svejn), koji je otjeran od kuće zbog toga što je gej, kao i prema Ejnđel (Indija Mur) koju pokušava da odgovori od prostitucije i nezdrave ljubavne veze sa japijem iz firme Donalda Trampa.
No, najupečatljiviji pripadnik kuće Evanđelista je neko drugi: Prej Tel (Bili Porter), voditelj takmičarskih programa u plesnim dvoranama, čiji partner umire od side. Serija detaljno prati njegov i životni put ostalih likova, efektno slikajući sve njihove radosti, frustracije i transformacije – od balskih dvorana, preko doktorskih čekaonica, do samoće u kojoj se dave u četiri zida.
Vogue era
Radnja druge sezone počinje 1990. godine, kada je premijerno prikazan „Paris Is Burning“ režiserke Dženi Livingston, kultni dokumentarac o LGBT kućama iz njujorškog podzemlja, kojem je ova serija neka vrsta omaža.
Već na početku, poslije tri emitovane od deset planiranih epizoda, primjetne su promjene. Prvo, priča je poprimila ozbiljniji ton zbog rastuće krize u LGBT zajednici i AIDS epidemije, na koju strejt populacija uopšte ne obraća pažnju. Takođe, tri godine poslije događaja iz prve sezone došlo je do naglog procvata interesovanja za balove. Privukli su pažnju mejnstrima nakon što je Madonina pjesma „Vogue“ pokorila planetu.
U trenutku kada Madona i AIDS zauvijek mijenjaju LGBT scenu Njujorka, ali i ostatka svijeta – kreatori Marfi, Stiven Kanals i Bred Falčuk vraćaju se kući Evanđelista i njenim akterima. Gledate ih otvorenih usta, jer vas na to što slijedi ništa nije moglo pripremiti.
Blanka i Prej Tel su na Hart Ajlendu. Opraštaju se od voljenih koji su preminuli od side, a sahranjeni su u borovim sanducima ne samo kao anonimusi za koje nikoga nije briga, već i kao potencijalna opasnost. Jer, to je još bilo doba kada se nije znalo mnogo o ovoj bolesti, pa čak ni to da li bi nosioci virusa mogli da zaraze nekog i poslije smrti.
Prijatelji su vidno potreseni (Trej: „Bio sam na tri sahrane samo u protekloj sedmici... Gdje je lijek?“), ali moraju da se vrate svakodnevici ne gubeći nadu, maskirajući strahove noću, na plesnom podiju, pretvarajući se u istorijske dive, Šekspirove likove i avangardne ikone.
Njihova kreativna energija je zarazna. Širi se po prostoriji poput sunčeve svjetlosti. I ne zadovoljava samo „morbidnu“ radoznalost koju morate imati u nekoj mjeri ako nijeste dio ovog svijeta, već budi i duboko poštovanje prema njihovoj borbi.
Dublje veze
U tri do sada prikazane epizode Blanka podstiče djecu da slijede snove. Ejnđel već zna i juri to što želi - manekensku karijeru, a Dejmon i Lil Papi (Ejndžel Bizmark Kjuri), koji još nijesu odlučili kojim putem treba da krenu, pridružuju se ostalima u radostima mejnstrim proboja. Glumci su ovog puta još povezaniji, što omogućuje uvjerljive nove kombinacije, uključujući dublju vezu Ejnđel i Lil Papija.
Mnogi likovi dobili su više prostora, dok su neki izbačeni. Među njima su bezidejni karakteri koje su igrali Kej Mara, Džejms Van Der Bek i Ivan Piters. Njihovi junaci predstavljali su smetnju onome na što ova serija cilja: da prikaže marginalizovane grupe i istakne koliko su njeni pripadnici puni života.
S druge strane, Prej Tel, koji je ranije bio u centru pažnje većinom kao voditelj balova, sada je preuzeo veću odgovornost. To je odlična odluka čije se posljedice već osjećaju u njegovim istovremeno inspirativnim i zastrašujuće vatrenim monolozima i dijalozima.
Vintur dolazi
Prej Tel nije jedini lik kojem se događa svašta već na početku sezone. Ejnđel živi u strahu od moćnika modne industrije koji je „mijenjaju“ kao trans osobu i tjeraju da ruši psihološke barikade. Blanka otkriva da novac nije jedino što joj stoji na putu da postane uspješna preduzetnica. Elektra pokreće unosan biznis, ali završava u situaciji koja je dovodi do jedne od najbizarnijih priča do sada, balansirajući komediju s užasom, i to bez pretjeranog objašnjenja.
To je i najveći vidljivi nedostatak do sada prikazanih epizoda. Scenaristi se ne drže osnovne niti, već ubacuju sve moguće žanrove i podžanrove, nerijetko aludirajući i na neke druge serije i filmove.
Na primjer, Elektra osniva novu kuću Vintur, nazvanu po legendarnom glavnom uredniku magazina Vogue, a zatim izjavljuje: „Wintour dolazi.“ Razumljivo je kreatori serijala žele da privuku širu publiku, ali postoje bolji načini da postignu balans komedije i tragedije. Ako ništa drugo, to su nam makar pokazali u nekim od najboljih momenata ove serije.
Važnost porodice
Srećom, rane epizode nove sezone ne pokazuju pomak isključivo na polju karakterizacije likova. Pažnja je usmjerena i na nepravdu u svijetu u kojem žive. U jednoj od najboljih scena vidjeli smo članove kuće Evanđelista kako učestvuju u istorijskom mirnom protestu „Zaustavite crkvu“, u okviru kojeg su aktivisti tiho legli na pod tokom mise kako bi protestovali protiv crkvene zabrane kondoma i podsticanja seksualne apstinencije.
U ovom, najzanimljivijem segmentu priče posebno dolazi do izražaja lik Džudi Kubrak (Sandra Bernhard), što doprinosi i lezbijskoj reprezentaciji, ali i nagovještava podjele unutar same LGBT zajednice, gdje su s jedne strane bogati muškarci koji mogu platiti lijekove za borbu protiv progresije virusa, a s druge svi ostali.
Povratnički „Pose“ je još privlačniji i nepredvidljiviji nego ranije. I dalje prkosi očekivanjima isporučujući nam i humor, i glamur, ali i vapaj za životom i bijes koji traži pravdu, koji nas beskompromisno podsjeća na smrtonosnu sjenu side i političku klimu. Međutim, iznad svega, tu su ljubav i porodica, koja nam u svijetu u kojem ponovo rastu desničarska razmišljanja i mržnja prema manjinama, daju nadu i inspirišu na otpor.
(FOTO: tvtime.com/ imdb.com)
