Piše: Vladimir Jovanović
AMFILOHIJE
Arhiepiskop cetinjski
Mitropolit crnogorsko-primorski
Egzarh Sveštenog trona Pećkog
1938 +20.
Na tronu mitropolita zetskih crnogorsko-primorskih 1990 - 20.
To je natpis s nadgrobne ploče velelepne grobnice koju je Amfilohije u hramu u Podgorici sebi za života sagradio.
Međutim, jedina službeno priznata titula Amfilohija u SPC je isključivio – mitropolit crnogorsko-primorski.
Mitropolija crnogorsko-primorska je osnovana Ustavom SPC 1931. Nikad ranije nije postojao takav crkveni entitet u Crnoj Gori, pa ni titula mitropolit crnogorsko-primorski.
Po Ustavu SPC, ne postoji „arhiepiskop cetinjski” – mada je Amfilohiju Sinod iz Beograda od 2006, tj. od obnove nezavisnosti Crne Gore, dozvoljavao da se tako počasno tituliše – ali samo u Crnoj Gori!
Zaista je istorijski posmatrano postojala titula arhiepiskop cetinjski, navedena je i u Ustavu Sv. Sinoda Kraljevine Crne Gore iz 1904. Ali, uz to što je arhijerej istoimene eparhije – arhiepiskop cetinjski ujedno je bio i poglavar autokefalne Crkve!
U zvaničnim aktima Sinoda ili Arhijerejskoga sabora SPC, Amfilohija uvijek su notirali samo kao mitropolita crnogorsko-primorskoga.
Ni „Egzarh Sveštenog trona Pećkog”, po Ustavu SPC, ne postoji. Takavu titulu Amfilohiju Beograd ni zvanično ni nezvanično nije tolerisao.
Istina, od 1913. Manastir u Peći jedna je od ukupno tri eparhijske katedre autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve. Međutim, Pećka i ostale dvije eparhija naše Crkve su arondirane 1931. Ustavom SPC.
Amfilohije nikad, ni privremeno – što bi se podrazumijevalo pod titulom egzarha, nije bio nadležni arhijerej za Peć i tamošnji srpski ženski manastir. Nego isključivo patrijarh SPC, koji je po tituli i arhiepiskop pećki (Arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski).
Manastir Pećka patrijaršija je decenijama stavropigija patrijarha iz Beograda – pod njegovom je direktnom jurisdikcijom…
Na nadgrobnoj ploči Amfilohijeve grobnice dominira stilizovana ptica – mnogi se pitaju šta ona predstavlja?
Na čuđenje nekih iz srpske crkveno-političke javnosti, na nadgrobnoj ploči nije navedeno da je Amfilohije uopšte bio arhijerej Srpske pravoslavne crkve.
