Sasvim izvjesno je da su istorijski procesi predodređeni prošlim zbivanjima. Prema antičkim misliocima, budućnost nije ono što će tek doći, već ono što će se vratiti.
Ako se osvrnemo na Ciceronovu izreku, između ostalog, i da je istorija „učiteljica života“ i do jednostavne narodske: „Čovjek se uči dok je živ i na tuđim greškama“, ratovi 90-ih na prostorima bivše Jugoslavije i dešavanja u Ukrajini, nijesu nas nimalo naučili.
Oni koji danas javno i tajno podržavaju putinsku politiku, zasigurno možemo reći da se radi o neonacističkim ili njima bliskim partijama.
Nebrojeni ruski propagandisti, na čelu sa zvaničnicima Kremlja, pa za njima i vjerujem malobrojan priprost narod, ponavljaju da sadašnja agresija na Ukrajinu ima za cilj da zemlju „oslobodi od narkomana i neonacista koji su na vlasti“. Narkomane treba riješiti medicinskim postupcima, što je lakši problem, ali nacisti i fašisti predstavljaju veći problem.
Koliko je poznato široj laičkoj i stručnoj javnosti, neće se naći u političkim programima, proglasima, teorijskim iskazima i drugim javnim sadržajima i tekstovima sadašnje ukrajinske vlasti pozivanje na nacizam i fašizam.
Doprinos antifašističkoj borbi
Zbog trenutne „denacifikacije“ Ukrajine, potrebno je ukazati na par istorijskih činjenica u prilog ukrajinskog doprinosa borbi protiv nacizma i fašizma. I s druge strane, ogroman i odlučujući doprinos „denacifikatora“ – Rusije, tadašnjeg SSSR-a. Sovjetski Savez izgubio je milione stanovnika u ratu protiv nacizma i fašizma i jedan je od ključnih faktora u pobjedi nad Hitlerom.
U jesen 1944. godine, 50-60 % sastava Crvene armije na teritoriji Jugoslavije činili su Ukrajinci i te snage pretežno su činile jedinice iz Ukrajine.
Uloga Crvene armije u oslobađanju Jugoslavije od nacističke okupacije bila je vrlo bitna i donekle odlučujuća. U njoj su učestvovale jedinice Trećeg i Drugog ukrajinskog fronta zajedno sa jedinicama NOVJ. U znak poštovanja i zahvalnosti za hrabrost, požrtvovanost i žrtve u antifašističkoj borbi na teritoriji Jugoslavije, desetine Ukrajinaca odlikovani su najvišim državnim medaljama.
Crvena armija jeste bila zajednička, ali u njenom sastavu su bila četiri ukrajinska fronta, a Ukrajinci su se borili u više vojski.
Ovdje je vrlo važno podsjetiti i na vrlo kontroverzan i šokantan sporazum između Nacista i Sovjeta. Kao što je poznato, Joakim fon Ribentrop, ministar spoljnih poslova nacističke Njemačke, otišao je u Moskvu 23. avgusta 1939. godine i sa Narodnim komesarom za spoljne poslove Sovjetskog Saveza V. M. Molotovim, potpisao sporazum o prijateljstvu i granici između SSSR-a i Njemačke, uz prisustvo J. V. Staljina.
U samo nekoliko prethodnih godina Hitlerov Rajh je izvršio anšlus Austrije marta 1938, anektirao Sudetsku oblast u Čehoslovačkoj septembra 1938. i okupirao preostale djelove Čehoslovačke marta 1939. Ako znamo da je nacizam nastao 24. februara 1920. godine, donošenjem programa Nacionalsocijalističke njemačke radničke stranke, je dovoljan period da se zna s kim je potpisan pomenuti sporazum.
Đe su (neo)nacisti
Nema sumnje da u Ukrajini postoje neonacisti u različitim oblicima. Međutim, Ukrajina se obračunavala sa neonacistima posljednjih godina, i u današnjoj Ukrajini, nacistički pokret je na margini političkog djeovanja, jer na posljednjim parlamentarnim izborima 2019, neonacističke, ultranacionalističke desničarske partije i koalicije nijesu osvojile nijedno mjesto u parlamentu koji broji 450 poslanika.
Ruska propaganda takođe je usmjerena protiv ukrajinskih nacionalista koji su se nakon 1945. godine borili protiv Sovjetskog Saveza i njihovog vođe Stepana Bandera, nacističkog kolaboratora. Bandera je jedan od istaknutih vođa koji je okupljao nacionaliste koji su se pobunili protiv poljskog uticaja u zapadnoj Ukrajini.
„Desni sektor“ stvoren je najprije kao neformalni skup aktivista koji su se bavili ukrajinskom nacionalističkom, ultradesnom politikom. Politička ideologija Desnog sektora je prikazana kao tvrdokorna desničarska nacionalistička, neofašistička ili neonacistička, i kao radikalna desnica.
Ukrajinski puk Azov nalazi se u centu propagandnog rata, čiji je cilj „denacifikacija“ Ukrajine. Bataljon Azov formiran je da pruži otpor separatistima koje podržava Rusija i koji su zauzeli područja istočne Ukrajine 2014. U početku formiran kao bataljon, opisan je kao krajnje desničarska milicija sa vezama sa neonacizmom, i usko povezn sa članovima koji nose neonasističke simbole i oznake kao Volfsangel i Crno sunce.
Denacifikacija denacifikatora
Koliko je moralno i etično da Rusija bilo koga denacifikuje, kada i sama sve više i više postaje, i već je poodavno, autoritarna, a Putinova vlast ovih dana pretvorila se u pravu autokratiju i diktaturu, koja se u malo čemu razlikuje od sličnih fašističkih režima iz prve polovine 20. vijeka.
Činjenica je da nije toliko otporna na neonacizam u vlastitim redovima, tako da je denacifikacija mogla početi i od ruskih nacističkih paravojski i ekstremnih desničara pod pokroviteljstvom Kremlja.
Jedna od takvih je famozna Vagner grupa, koja je učestvovala u raznim sukobima i ratovima koje je vodila ili podržavala Rusija, a u fokusu pažnje su dospjeli tokom dešavanja u Ukrajini, posebno od 2014, tokom ruske invazije Krima, pa sve do današnjih, uz aktivno učešće u strateškim borbama za ukrajinske gradove, čineći razne zločine.
Unutar nje pod nazivom „ Rusič “ djeluje krajnje desničarska i neonacistička paravojna jedinica, koja uglavnom djeluje u regionu Donbas. Logo Rusič je slovenska svastika poznata kao kolovrat, koji predstavlja sveti simbol od velikog značaja, koji su ovi uspjeli da ukaljaju svojim nedjelima.
Tu je i Ruski carski pokret, ili Ruska imperijalna legija, ultradesničarska paravojna organizacija koja promoviše supremaciju bijelaca i predstavlja centar za regrutaciju i obuku srodnih ekstremističkih grupacija širom svijeta.
Uporedo s tim, Rusija u ostvarenju svojih imperijalnih i agresivnih ciljeva, traži i nalazi, upravo, među neonacističkim i ekstremističkim grupacijama širom svijeta, koji imaju značajnu upotrebu u ratu „denacifikacije“ Ukrajine. Narečeno nameće zaključak da nacista i ekstremnih desničara ima u Ukrajini, ali savim je sigurno, ne dovoljno da se opravda ovakva agresija i okupacija suverene i nezavisne „bratske“ i susjedne države.
(Autor je član KO GI 21. maj za Podgoricu, završio Vojnu akademiju kopnene vojske i Generalštabnu akademiju, obavljao rukovodne funkcije u vojsci i MUP CG)
