Kako navode u saopštenju, izborna reforma treba da reguliše kampanju putem svih kanala političke komunikacije, uključujući i nove medije, i definiše nadzorni mehanizam, pravila i odgovornost političkih subjekata za potencijalna kršenja.
Danas su se posebno osvrnuli na preporuku 27 koja se tiče Agencije za elektronske medije kao nezavisnog regulatornog organa koji shodno zakonu nadzire poštovanje zakona i programskih standarda od strane elektronskih medija, i odlučuje o prigovorima.
“AEM prema zakonu ima ovlašćenje da izriče upravno-nadzorne mjere emiterima, ali se one svode na mjeru upozorenja, čije izricanje do sad nije proizvodilo željene efekte, i privremeno ili trajno oduzimanje dozvole za emitovanje, što je krajnja mjera i njeno pretjerano korištenje svakako nije poželjno. Pored nadležnosti za izricanje novčanih kazni, Agenciji nedostaje i nadležnost sprovođenja inspekcijskog nadzora. U posljednjem godišnjem izvještaju Evropska komisija je zaključila da Agenciji još uvijek nedostaju ovlaštenja i mjere za efikasno praćenje zakonskih odredbi i kažnjavanje emitera, a njen operativni kapacitet treba biti ojačan”, navode iz CDT.
AEM, kako dodaju, ima mandat za razradu odredbi Zakona o elektronskim medijima, vezanih za izbore i odlučivanje o prigovorima, i ovo tijelo sprovodi i monitoring 35 preporuka za izbornu reformu 27 nacionalnih medija u toku izbora. Međutim, AEM nema mandat da prati primjenu izbornog zakona od strane emitera, pa se kao rezultat toga odredbe izbornog zakona koje se odnose na medije se ne sprovode u potpunosti, što je konstatovao i ODIHR.
“U cilju bolje implementacije medijskih zakona, ali i sprečavanja pojačanog širenja dezinformacija i sprovođenja izborne propagande putem medija iz inostranstva koji se emituju i u Crnoj Gori, neophodno je razmotriti i modele kojima bi AEM dobila mogućnost da osigura poštovanje crnogorskih nacionalnih propisa i zaštitu integriteta izbornog procesa, uz potpuno poštovanje principa slobode izražavanja”, ističu iz CDT-a.
Relevantne studije, kako naglašavju, preporučuju da se ovo pitanje tretira ne iz ugla medijskog prava, već iz ugla izbornog zakona, i upućuju na izmjene izbornih zakona kojima bi se ograničila ili zabranila potrošnja za plaćeno političko oglašavanje na bilo kojim medijskim servisima koji nijesu domaći.
“Izborna reforma treba da reguliše kampanju putem svih kanala političke komunikacije, uključujući i nove medije, i definiše nadzorni mehanizam, pravila i odgovornost političkih subjekata za potencijalna kršenja. U zakonu je potrebno definisati političko oglašavanje i pravila pod kojima se ono odvija, naročito u kontekstu plaćenog reklamiranja od strane trećih strana koje ne učestvuju direktno na izborima ali podržavaju neku kampanju”, ističu oni.
Potrebno je, kažu, i propisati da li je dozvoljeno političko oglašavanje van izbornog procesa, i definisati da li političko oglašavanje ulazi u maksimalno dozvoljenu kvotu.
“Potrebno je jasno propisati imaju li javni emiteri pravo da omogućavaju plaćeno oglašavanje, ali i precizirati ulogu lokalnih javnih emitera u izbornim procesima van opštine osnivača. Konačno, potrebno je preciznije regulisati da li komercijalni emiteri imaju pravo da omoguće besplatno oglašavanje i popuste, i jasno propisati da je to donacija partiji i da taj iznos ne smije preći određenu vrijednost”, zaključuju iz CDT u preporuci 27.
