Džerom Dejvid Selindžer umro je 27. januara u Kornišu, gradiću u kojem je proveo veliki dio svog povučenog života. Imao je 91 godinu, koju je napunio prvog dana 2010. Mit o Selindžeru rastao je vremenom, pothranjen potpunim povlačenjem autora iz javnog života.
Sin bogatog trgovca mesom: Selindžer je rođen u Njujorku, na Menhetnu, 1919, u jevrejskoj porodici. Otac mu je bio uspješan trgovac mesom. Mladi Selindžer završio je dobre škole i upisao Vojnu akademiju u Pensilvaniji. Tamo je i počeo da piše, držeći lampu i krijući se pod ćebetom. Ipak je odlučio da nastavi očev posao i odlazi za predstavnika preduzeća u Beč. Naučio je njemački i francuski, i bio svjedok nadirućeg nacizma.
U SAD se vraća 1938. i počinje da pohađa večernji kurs književnosti na Univerzitetu Kolumbija. Jedan od njegovih predavača bio je i urednik “Stori magazina”. On je prvi, 1940, objavio Selindžerovu priču. Bila je to priča “Mlađarija” (The young folks). U to vrijeme bio je u vezi sa Unom O’Nil, ćerkom takođe čuvenog pisca, Judžina O’Nila.
Ali, Una se odlučila za drugog – Čarlija Čaplina.
Ulazak u koncentracioni logor: Selindžer je učestvovao u Drugom svjetskom ratu, pa i u invaziji na Normandiju. Kako je poznavao dva strana jezika, priča se da je tokom rata bio i kontraobavještajac. Jedan je od prvih savezničkih vojnika koji su ušli u koncentracioni logor.
“Nije moguće ne osjećati zauvijek taj poseban smrad nagorjelih tijela, bez obzira na to koliko godina živiš”, pisao je kasnije svojoj ćerki. Iako se potom neko vrijeme liječio od šoka i od isrcpljenosti, učestvovao je nakon rata u denacifikaciji Njemačke kao pripadnik američkih trupa. Tamo je upoznao izvjesnu Šulu sa kojom se oženio. Brak se raspao brzo nakon što su stigli u SAD.
Već 1953. godine, samo dvije godine nakon što je izašla knjiga koja će ga proslaviti, seli se iz Njujorka u gradić Korniš u Nju Hempširu. Godine 1955. oženio se jednom studentkinjom, Kler Daglas, sa kojom je dobio dvoje djece, ćerku Margaret i sina Meta. Žena ga je ostavila nakon 11 godina braka.
I, to je manje-više sve što se zna o njemu.
Legenda o sefu punom rukopisa: Od 1965, kada je u Njujorkeru izašla jedna njegova priča, nije objavio ništa. Postoji legenda o postojanju sefa punog Selindžerovih rukopisa koji bi trebalo da se štampaju nakon njegove smrti.
U iščekivanju da se otkrije da li je to istina, nakon Selindžera ostaje njegovo djelo. Polazeći, naravno, od “Lovca u žitu”. Holden Kolfild, glavni lik u njegovom romanu „Lovac u žitu“, štampanog 1951, koji je prodat u više od 60 miliona primjeraka, bio je idol generacijama mladih, kao simbol pobune, unutrašnjeg nemira onih koji prelaze liniju sjenke između djetinjstva i svijeta odraslih. To je jedan od najčuvenijih antiheroja u istoriji književnosti.
Na naslovnoj strani jednog od bezbrojnih izdanja knjige piše: “Ova knjiga može te šokirati, može te nasmijati, može ti slomiti srce, ali je nikada nećeš zaboraviti”.
To je roman o adolescentskoj krizi dječaka iz dobre porodice, neosjetljivog na sve. O neprilagođenom dječaku sa kakvim su se generacije mladih iz cijelog svijeta mogle identifikovati.
Fotografija iz samoposluge: U pola vijeka ostavio je dva intervjua. Jedan je dao 1953. i to nekoj učenici koja je razgovarala sa njim za školsku stranu lokalnog lista Dejli Igl iz Korniša i drugi, za Njujork Tajms, 1974.
“Objavljivanje predstavlja užasan napad na moj privatni život. Ja volim da pišem. Ali, pišem samo za sebe i iz sopstvenog zadovoljstva...Još uvijek pokušavam da zaštitim ono malo ličnog života što mi je ostalo”, kazao je tada.
Ostala je i jedna čuvena fotografija, ukradena u nekoj samoposluzi, koju objavljujemo uz naslov ovog teksta. Uočljivo je njegovo neprijatno iznenađenje i odbrambeni stav u pokušaju da se pokrije.
Selindžerovo djelo uticalo je i na generacije filmskih stvaralaca ("Buntovnik bez razloga", "Pitomac"...), rok muzičara (Bob Dilan, Nil Jang...) i drugih umjetnika.
Kuriozitet je da je ubica Džona Lenona, Mark Dejvid Čepmen, izjavio da je Lenona ubio inspirisan romanom "Lovac u žitu".
Selindžer je napisao i romane "Freni i Zui", "Visoko podignite krovnu gredu, tesari", "Za Esme" i "Simor: uvod".
Priredila G.B.
