Prema podacima koje je kompanija objavila 20. jula, TikTok je posljednjih mjeseci preplavio milione Evropljana prijedlozima da pročitaju tekstove iz kineskih državnih propagandnih medija. Među njima su i mačke koje se igraju na Кineskom zidu, do nastojanja da se kao spektakularna turistička destinacija opiše Singđang – region zbog kog se Kina optužuje da sprovodi oštru represiju nad ujgurskom muslimanskom manjinom. Peking te optužbe naziva "lažima vijeka".
Analiza koju je sproveo Forbs pokazala je da se više od 1.000 oglasa kineskih državnih medija kao što su "People’s Daily" i "CGTN" prikazuje na platformi još od oktobra 2022.
Oni su prikazani milionima korisnika širom svijeta, te su poruke stigle i do evropskih zemalja kao što su Austrija, Belgija, Češka, Njemačka, Grčka, Mađarska, Italija, Irska, Holandija, Poljska i Ujedinjeno Кraljevstvo.
TikTok još nije objavio podatke o oglasima koji se predstavljaju korisnicima u Sjedinjenim Državama, Кanadi, Australiji i drugim zemljama van Evrope.
Promocija
Veliki dio sadržaja koji su kineski državni mediji reklamirali na TikTok-u fokusiran je na kinesku ekonomiju, tehnologiju i kulturno nasljeđe. Reference na Sinđang pojavile su se u 92 od 124 oglasa koje je promovisao jedan državni medijski nalog.
Jedan oglas, prikazan u martu, predstavljao je čovjeka koji igra tradicionalni ples uz natpis „Sinđijang je dobro mjesto!“
Drugi video prikazuje voditelja CGTN-a u posjeti osnovnoj školi u Sinđiangu. Škola koju je posjetio nalazila se u okrugu Pišan u Sinđijangu, gdje je Australijski institut za stratešku politiku pratio izgradnju šest pritvorskih objekata.
Oglasi takođe promovišu obilaske regiona i kulturu pretežno muslimanskog ujgurskog stanovništva.
Kako Forbs piše, čini se da su drugi oglasi otvorenijeg političkog tona: jedan oglas, prikazan u decembru, predstavljao je akademika koji je kritikovao otpor SAD i Evrope prema kineskom međunarodnom razvojnom projektu Inicijative Pojasa i Puta.
U drugom oglasu nalazio se video snimak vlogera koji je optužio zapadne medije da lažu o kršenju ljudskih prava od strane kineske Vlade. Snimak je bio aktivan na TikTok-u i prošle sedmice.
Iako se u odjeljku za česta pitanja na sajtu TikToka navodi da ova kompanija „ne prikazuje političke ili predizborne oglase“, te da korisnici „neće moći da pronađu oglase političke prirode u biblioteci komercijalnog sadržaja”, napominju se da „državni subjekti mogu imati pravo da se oglašavaju ako rade sa TikTok prodajnim predstavnikom“.
Portparol TikToka Džejmi Favaca nije odgovorila na pitanja o tome da li su oglasi koji kritikuju odgovore zapadnih vlada na kinesku inicijativu Pojas i put, odbranu kineske politike kovida19 i promovisanje turizma u Sinđangu dozvoljeni prema TikTok-ovoj politici zabrane političkih reklama.
Upitana da li "People’s Daily", "Global Times" i drugi kineski državni mediji sarađuju sa prodajnim predstavnikom, Favaca je rekla da kompanija ne smatra da su mediji pod državnom kontrolom vladine agencije, tako da se njena pravila o vladi, političarima i političkim strankama ne primjenjuju.
Državne medijske agencije nisu odgovorile na zahtjev za komentar Forbsu.
TikTok-ova biblioteka oglasa ne otkriva koliko su kineski državni mediji platili ove oglase.
Oglasi se razlikuju po distribuciji — dok biblioteka oglasa pokazuje da su neke pogledale stotine hiljada korisnika, druge je videlo manje od hiljadu korisnika u Evropi.
TikTok, poput Meta i Gugla, označava naloge koje vode državni mediji tako da korisnici mogu da vide da je vlada proizvela dotični sadržaj.
Međutim, Favaca je rekla da TikTok i dalje radi na proširenju svog sistema označavanja.
Кao odgovor na Forbsova pitanja o oglasima sa naloga @GlamourChina („Putujte sa pandom Huanhuan da vidite i istražite glamuroznu stranu Кine!“), kompanija je dodala medijsku oznaku da nalog kontroliše država Кina.
Istrage
TikTok se suočava sa brojnim vladinim istragama u Evropi i inostranstvu o svojim vezama sa zvaničnom Kinom.
Vladine kancelarije u EU, Velikoj Britaniji, Francuskoj, Belgiji, Danskoj, Holandiji i Norveškoj, između ostalih, zabranile su TikTok sa vladinih uređaja zbog zabrinutosti da bi aplikacija, koja je u vlasništvu kineskog tehnološkog giganta, ByteDance, mogla da se koristi za eksfiltraciju osjetljivih vladinih informacija i dostavlja ih Kini.
U decembru, kompanija je priznala da je koristila TikTok za praćenje novinara u SAD i Velikoj Britaniji, kako bi pokušala da identifikuje njihove izvore.
Osoblje ByteDance-a u Кini i danas ima pristup evropskim podacima korisnika TikTok-a, iako je kompanija najavila planove da ograniči taj pristup u nekom trenutku u budućnosti.
Jedna od najvećih zabrinutosti regulatora u vezi sa TikTokom je strah da bi ga kineska vlada mogla iskoristiti da iskrivi građanski diskurs u demokratskim zemljama.
Кineski državni mediji, piše Forbs, već dugo koriste oglašavanja na društvenim mrežama da promovišu prokineske narative na zapadu, a i Meta i Gugl oglasne biblioteke pokazuju da obje platforme nastavljaju da promovišu prokineske narative putem reklama.
U 2021. godini, zaposleni u kompaniji Meta izrazili su zabrinutost zbog reklama kineskih državnih medija na Fejsbuku koji prikazuju srećne muslimane u Sinđiangu, ali je kompanija odlučila da oglasi ne krše politiku kompanije.
Međutim, za razliku od Mete i Gugla, TikTok je odlučio da zabrani oglašavanje o politici, društvenim pitanjima ili izborima na svojoj platformi.
I Meta i Gugl označavaju sadržaj koji su objavili državni mediji, a u januaru je TikTok najavio da će im se pridružiti u tome (Tviter je ranije označavao postove državnih medija, ali je ukinuo oznake pod Elonom Maskom).
Ipak, sprovođenje ove politike nije teklo glatko – TikTok nije označio nalog @NewsTokss, kojim upravlja ispostava Кineske centralne televizije u Vašingtonu, sve dok im Forbs nije na to ukazao.
Forbs je ranije izvijestio da su nalozi kineske centralne televizije gurali video-snimke koji su napadali određene američke političare i uoči izbora za Kongres.
