Avioni će ove sedmice nadletjeti i snimiti područja na južnoj polovini Velikog koralnog grebena koji su izbjegli u ranijim godinama fenomenu izbjeljivanja, ali možda su bili izloženi visokim nivoima toplotnog stresa nakon izuzetno toplog ljeta (na južnoj hemisferi ljeto traje od decembra do marta) i nedavnih masovnih požara u Australiji.
Slika o razmjeri izbjeljivanja korala u Velikog koralnog grebena postaće jasnija ove sedmice jer će se izvršiti avionska snimanja stotine manjih grebena koji se nalaze u donje dvije trećine najvećeg lanca koralnog grebena na svijetu.
Prošloneđeljna avionska snimanja na gotovo 500 pojedinačnih grebena u sjevernom dijelu Velikog koralnog grebena, između Torres tjesnaca i Cairnsa, otkrila su ozbiljno izbjeljivanje korala bliže obali, dok na grebenima udaljenijim od obale, izbjeljivanje gotovo da nije ni detektovano.
Od poneđeljka će se avioni za istraživanje uputiti na južni dio grebena, gdje su satelitska posmatranja i očitavanja temperature pokazala da su korali vjerovatno bili izloženi jačem toplotnom udaru od onih na sjeveru.
Naučnici se pribojavaju da bi se moglo utvrditi da su korali u južnom dijelu pretrpjeli jako izbjeljivanje, jer su manje navikli na veće temperature a pritom su izbjegli ranija masovna izbjeljivanja koja su se desila na drugim djelovima Velikog koralnog grebena u 2016. i 2017. godini.
Glavni naučnik uprave Velikog koralnog grebena, Dave Wachenfeld, rekao je za Guardian Australia kako bi, bez obzira na to što istraživanje bude zaključilo, trenutno izbjeljivanje trebalo da zvuči kao "vrlo glasno zvono alarma" za situaciju koralnih grebena zbog uticaja globalnog zagrijavanja.
Toplotni udar razvija se cijelom dužinom grebena, a učestali su bili i izvještaji turističkih operatera, turista i ronilaca o ozbiljnom izbjeljivanju korala koje se dešava u vodama Australije.
U februaru je prosječna temperatura mora na grebenu bila 1,25 stepena celzijusa iznad normalne, što je apsolutni rekord od kad se vrši mjerenje temperature u morima u Australiji, još od 1900. godine. Naučnici su naveli da svjetski okeani bivaju sve topliji zbog povećanja nivoa štetnih gasova u atmosferi, nastalih uglavnom iz fosilnih goriva.
Izbjeljivanje korala se dešava ukoliko su korali dugo izloženi neobično toploj vodi. Opstanak korala zavisi od toga koliko su dugo bili izloženi tako toploj vodi, kao i koliko je bila visoka temperatura vode. Neke vrste korala imaju veću toleranciju na toplotu od drugih.
Posmatranje uslova na najvećem koralnom grebenu na svijetu sa satelita i uređaja za mjerenje temperature u vodi, sugeriše da su središnji i južni dijelovi Velikog koralnog grebena bili izloženi veoma jakom toplotnom stresu.
Vlasti u Australiji su navele da će se cijela slika biti jasnija tek nakon što budu završena snimanja terena krajem ove sedmice.
U 2016. i 2017. godini, greben, koji je inače dio Uneskove svjetske baštine, doživio je izbjeljivanje koje je bile dovoljno intenzivno da ubiju gotovo polovinu grebena korala tokom te dvije godine.
Središnji i južni dio grebena u tim godinama nijesu bili ozbiljno pogođeni, što znači da se nisu navikli na toplotni stres i mogli bi biti teže pogođeni.
Tekst Great Barrier Reef watchers anxiously await evidence of coral bleaching from aerial surveys.
Prevod teksta: Redakcija Portala Analitika
