Nakon Švedske, Norveška je na putu da dostigne status zemlje bez duvanskog dima, sa široko rasprostranjenom alternativom cigaretama – oralnim nikotinskim proizvodima, pokazuje najnoviji Izvještaj Globalnog stanja smanjenja štetnosti od pušenja (Global State of Tobacco Harm Reduction Report - GSTHR).
Prema definiciji Svjetske zdravstvene organizacije status “države bez duvanskog dima” zemlja dobija kada je stopa pušenja među punoljetnim osobama ispod 5 odsto.
Ova promjena vođena okretanjem pušača ka manje rizičnim oblicima upotrebe nikotina smanjiće štetnost koja se povezuje sa pušenjem, vjeruje GSTHR.
Pušenje je imalo značajan uticaj na živote i zdravlje stanovništva Norveške. Istraživači su 2015. godine otkrili da je jedna od pet prijevremenih smrti Norvežana mlađih od 70 godina uzrokovana pušenjem, a 2021. godine studija je pokazala da bi više od 8 od 10 slučajeva raka pluća kod norveških žena moglo biti izbjegnuto da te osobe nisu bile pušači.
U izvještaju se navodi da je Norveška sa Zakonom o duvanu iz 1975. godine preduzela mjere za smanjenje pušenja prije mnogih drugih zemalja i da se nalazi među prvih pet u Evropi po strogosti mjera kontrole duvana.
„Iako je pušenje bilo u opadanju u Norveškoj, u posljednje dvije decenije svjedoci smo značajnog ubrzanja pada broja pušača, što se poklopilo sa porastom upotrebe oralnog duvanskog proizvoda snusa. U poređenju sa pušenjem duvana, snus nudi mnogo sigurniji način konzumiranja nikotina“, navodi organizacija.
Prema zvaničnim statistikama iz 2005. godine:
25% Norvežana uzrasta od 16 do 74 godine pušilo je svakodnevno
Među mladima uzrasta od 16 do 24 godine, taj procenat je bio 24%
5% Norvežana uzrasta od 16 do 74 godine koristilo je snus svakodnevno
Do 2023. godine:
Dnevna stopa pušenja pala je na 7%
Samo 3% pušača među onima uzrasta od 16 do 24 godine
Upotreba orlanih nikotinskih proizvoda je porasla na 16% među stanovnicima uzrasta od 16 do 74 godine
Više nego dvostruko više ljudi sada koristi oralne nikotinske proizvode u poređenju sa cigaretama (16% naspram 7%).
Oralni nikotinski proizvodi poput snusa i nikotinskih vrećica smatraju se održivom opcijom za one koji žele da prestanu sa pušenjem, jer isporučuje sličnu količinu nikotina kao i cigarete.
„Duboke promjene u konzumaciji nikotina u Norveškoj pokazuju da status nepušačke zemlje susjedne Švedske ne mora biti jedinstven. Stope pušenja u Norveškoj su takođe pale zbog široko rasprostranjene zamjene smrtonosnih zapaljivih cigareta mnogo manje štetnom alternativom. U obje zemlje, ovo se dogodilo bez zvaničnog odobrenja vlasti. Potrošači su sami prihvatili smanjenje štetnosti – i podaci govore sami za sebe. Zamislite šta bi mogla postići integrisana strategija smanjenja štetnosti od pušenja“, rekao je Dejvid Mekintoš, direktor britanske javnozdravstvene agencije KAC (Knowledge Action Change), koji vodi projekat Globalnog stanja smanjenja štete od pušenja.
