"Al' je đavo, ali su mađije, ali nešto teže od oboje. Zbog kritike govora mržnje, prof. dr Batrićević procesuiran je za govor mržnje", navode iz Patriotskog pokreta otpora "Lovćenske straže 1990".
Patriotski pokret opora „Lovćenske straže 1990“, poručuju, bezrezervno podržava apel Tužilačkog savjeta objavljenog 22. 7. 2023, koji je upućen političkim i društvenim subjektima, a naročito onima koji kroz zakonodavnu ili izvršnu vlast akumuliraju određeni politički i društveni uticaj – da se uzdrže od izjava i komentara kojima se vrši pritisak na državne tužioce i kojima se žele usmjeriti tužilačke odluke i radnje u pojedinačnim slučajevima i istragama.
"Shodno navedenom dajemo sebi za pravo da u svojstvu crnogorskih patriota nezavisno od vjere i uvjerenja, informišemo zakonodavnu, izvršnu i sudsku vlast, bez namjere da vršimo pritisak na sudsku vlast, o postupku Više državne tužiteljke Snežane Šišević, koja je ultimativno zatražila od Suda za prekršaje u Podgorici da pokrene postupak protiv profesora na Fakultetu za crnogorski jezik i književnost na Cetinju dr Bobana Batrićevića, zbog javno izraženog vrijednosnog suda i kritike u odnosu na nacionalističko ponašanje sveštenika Crkve Srbije", navode u saopštenju.
U Zahtjevu za pokretanje prekršajnoga postupka Viša državna tužiteljka Snežana Šišević, podsjećaju, kao dokaz navodi „tekst“: „Popovi Crkve Srbije u Crnoj Gori ne propovijedaju vjeru Hristovu. Oni torokaju srpski nacionalizam. Oni indoktriniraju. Šire mržnju i ksenofobiju. Dakle, oni nijesu popovi i kaluđeri, oni su torokuše i propovjednici mržnje“
"Ni u jednoj rečenici niti njezinom dijelu prof. dr Boban Batrićević, ne govori loše o vjeri, niti vrijeđa vjernike (klir), već argumentovano dokazuje da vjeru zloupotrebljavaju oni koji bi trebalo da je propovijedaju. Kler Crkve Srbije svojim izjavama koje citira prof. dr Boban Batrićević, širi mržnju i potencira podjele, razarajući multietničku i multikonfesionalnu Crnu Goru, crnogorski nacionalni, teritorijalni i kulturni identitet. Viša državna tužiteljka Snežana Šišević, očigledno je pristupila predmetu suvoparno i pristrasno stavljajući se na stranu podnosioca prijave advokata Dejana B. Dragovića, pritom, po našem mišljenju, kršeći Etički kodeks državnih tužilaca. Naime, ona je sebi dala za pravo da zbog argumentovane kritike govora mržnje, prof. dr Batrićevića procesuira za govor mržnje", navode u saopštenju.
Viša državna tužiteljka Snežana Šišević, namjerno ili slučajno, nije, kako kažu iz Patriotskog pokreta "Lovćenske straže 1990", straže sagledala suštinu ove prijave sa svih strana i slojevito, a morala je to uraditi zbog specifične situacije kad je u pitanju djelovanje Crkve Srbije na teriotiji Crne Gore.
Patriotski pokret opora „Lovćenske straže 1990“ očekuje, između ostalog, i da Komisija za praćenje primjene Etičkog kodeksa državnih tužilaca zauzme svoj stav po pitanju postupanja Više državne tužiteljke Snežane Šišević u odnosu na ovaj predmet.
36"Cijenimo da je prijava Državnom tužilaštvu protiv prof. dr Bobana Batrićevica, podnešena od strane advokata Dejana B. Dragovića populistička, politička i prije svega manipulativna, jer je ona u stvari ciljano usmjerena u dva pravca – na diskreditaciju Fakulteta za crnogorski jezik i književnost na Cetinju, i na diskreditaciju prof. dr Bobana Batrićevića, uglednog člana te obrazovne i naučne institucije. Fakultet za crnogorski jezik i književnost kao visokoškolska obrazovna i naučna institucija u Crnoj Gori od svojega osnivanja 2014. godine redovna je meta negativne propagandne, fabrikovanih afera s bombastičnim naslovima, iskrivljivanjem činjenica pojedinih medijskih kuća, kao i lažnih optužbi. Podnosilac prijave advokat Dejan B. Dragović, kako sam navodi, potiče iz stare svešteničke porodice Dragović, po profesiji je advokat", navode u saopštenju.
Postoji i osnova za sumnju da je, kako kažu, jedan od 350 advokata iz Crne Gore koji su potpisali „Zakletvu“ o lojalnosti „Crkvi Srbije“.
"Navedeno nam ukazuje na to da je advokat Dejan B. Dragović upoznat s pravoslavnom terminologijom, crkvenim pravom, kanonima, istorijatom i samom organizacijom i djelovanjem Crkve Srbije, kako u Srbiji tako i u Crnoj Gori. Patriotski pokret opora „Lovćenske straže 1990“ bezrezervno podržva djelovanje Fakulteta za crnogorski jezik i književnost kao visokoškolske obrazovne i naučne institucije u Crnoj Gori, kao i sadržaj teksta „Popovi Crkve Srbije u Crnoj Gori ne propovijedaju vjeru Hristovu. Oni torokaju srpski nacionalizam. Oni indoktriniraju. Šire mržnju i ksenofobiju. Dakle, oni nijesu popovi i kaluđeri, oni su torokuše i propovjednici mržnje.“ Poštovana gospodo, cijeneći Vas, dajemo sebi slobodu a ujedno i pravo da radi istine uz detaljnu argumentaciju obrazložimo prethodno navedeno da bismo ukazali na besmisao podnošenja prijave advokata Dejana B. Dragovića i inicijative za pokretanje prekršajnoga postupka Više državne tužiteljke Snežane Šišević", navode u saopštenju.
Državna politika Srbije prema Crnoj Gori, od polovine 19. vijeka, imala je, dodaju, pečat njenog velikodržavnog projekta, utemeljenog Načertanijem Ilije Garašanina (1844), kojim je bilo planirano stvaranje velike Srbije.
"Crna Gora smatrana je „prirodnim“ dijelom tako zamišljene države. Garašanin i njegovi sljedbenici nijesu ni pretpostavljali bilo kakvu politiku dogovaranja, pregovaranja ili usaglašavanja stavova sa zvaničnicima Crne Gore. „Podrazumijevalo“ se da Crna Gora treba da se bespogovorno priključi velikoj državi koja bi se zvala Srbija. Pri tome je ignorisana činjenica da je Crna Gora bila država, da je objektivno imala suverenitet, čak i mnogo ranije nego što joj je to Evropa priznala na Berlinskom kongresu 1878. godine. Ukazujemo na odaslatu poučnu poruku svim vjernicima sa sabora u Nikeji, povodom dvijehiljadite godine hrišćanstva: „Crkva ne može, po prirodi svojoj, da postane nosilac ili da podgrijava političke i nacionalne interese na štetu drugih“ Nadalje, crkva se obraća uvijek konkretnim ljudima, a ne bezličnim entitetima. Crkva nije arheološka ustanova ili muzej koji čuva preživjele nacionalne tradicije. Misija crkve ne može da se funkcionalizuje za ciljeve sekularnog nacionalizma i internacionalizma. U skladu s navedenim, neprihvatljivo je da se crkva bavi političkim i nacionalnim angažmanom na način kako to radi Crkva Srbije u Crnoj Gori i Srbiji. Volja crkve izražava se crkvenim zakonodavstvom i crkvenim običajima. Sistem crkvenog prava koji stvara crkva ne smije biti u suprotnosti s božanskim pravom", navode u saopštenju.
Nosiocem zakonodavne vlasti u Pravoslavnoj crkvi smatra se, dodaju, cio episkopat.
"On izražava svoju zakonodavnu volju preko svojih organa koji se nazivaju saborima, dok pojedini episkopi imaju zakonodavnu vlast u svojim eparhijama. Ustrojstvo savremene Crkve u Srbiji ne seže u prošlost dalje od 1830. godine kad je hatišerifom sultana Mahmuda II odobrena i osnovana u Otomanskoj carevini vazalna srpska kneževina, posljedično i autonomna srpska crkvena uprava pod vrhovnom jurisdikcijom Vaseljenskoga Patrijarha. Sticanjem nezavisnosi na Berlinskom kongresu održanom od 13. juna do 13. jula 1878. Kneževina Srbija je nakon precizno definisanih granica stekla kanonsku osnovu za dodjelu autokefalnosti zasnovanu na odlukama četvrtog vaseljenskig sabora održanog u Halkidonu (8. oktobar – 1. novembar 451), koji svojim 17. kanonom naređuje, da pri razrešivanju crkvenih oblasti ima se slijediti političkom razrešenju zemalja", navode u saopštenju.
Istu ovu naredbu ponovio je, dodaju, Trulski sabor održan u Konstatinopolju 692 godine svojim 38. kanonom.
"Nakon ispunjavanja predviđenih uslova autokefaliju Crkvi Kneževine Srbije,Vaseljenski Patrijarh je odobrio 20. oktobra 1879. godine. Cetinjska mitropolija je viševjekovna institucija pravoslavne crkve u Crnoj Gori, koja je od kraja XVII vijeka imala faktički, a od 1766. godine i formalni status autokefalne crkve. Takav status imala je i u Knjaževini Crnoj Gori, kada crnogorski svjetovni vladar postaje njen vrhovni gospodar. Uvažavajući faktičko stanje, koje je ukazivalo na potpunu autokefalnost Pravoslavne crkve u Crnoj Gori, Ruska crkva i Vaseljenska patrijaršija njenu su autokefalnost i zvanično priznale. Najprije je Ruska crkva, u svom zvaničnom katalogu iz 1851. godine, ubrojila Cetinjsku mitropoliju u red autokefalnih crkava. Pozivajući se na katalog Ruske crkve, u kome se Cetinjska (crnogorska) mitropolija označava autokefalnom, i Vaseljenska patrijaršija je u svom zvaničnom zborniku zakonskih propisa (sintagmi) ubrojila Crnogorsku mitropoliju u red autokefalnih crkava. U petom tomu Sintagme Vaseljenske patrijaršije, koji je objavljen u Atini 1855. godine, a sastavili su ga pravnici Ralis i Potlis, pobrojane su postojeće pravoslavne autokefalne crkve u svijetu. Među petnaest autokefalnih pravoslavnih crkava, pod rednim brojem 9, navedena je i Crnogorska mitropolija. Treba imati na umu da je Crna Gora bila nezavisna država i prije Berlinskog kongresa", navode u saopštenju.
Na zasijedanju velikih sila samo su Turska i Velika Britanija, dodaju, priznale Crnu Goru, ostale velike sile su faktički priznavale Crnu Goru i prije 1878. godine.
"Stoga nije bilo potrebe da se Crnogorska pravoslavna crkva obraća za sticnje autokefalnosti, jer je ona to već bila što se može zaključiti iz prethodno navedenog. Na to da je Crnogorska pravoslavna crkva bila autokefalna ukazuje i sljedeće: o Ustav Svetog sinoda u Knjaževini Crnoj Gori donesen je 11. januara 1904. godine. Sačinio ga je pravoslavni episkop iz Zadra dr Nikodim Milaš, najistaknutiji kanonista toga doba. o Ustav knjaževine Crne Gore donesen je 1905. godine. o Crnogorska narodna skupština 31. avgusta 1909. donijela je Zakon o Parohijskom svještenstvu svete Crnogorske pravoslavne crkve. o Crnogorska pravoslavna crkva kao autokefalna crkva ušla je u sastav Autokefalne ujedinjene pravoslavne srpske crkve Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca, što se može zaključitii iz teksta tomosa Carigradske patrijaršije, izdatog 19. februara 1922.", navode u saopštenju.
Navode i dio obrazloženja iz sadržaja tomosa Carigradske patrijaršije, izdatog 19. februara 1922. godine od strane Njegove svetosti Arhiepiskopa Carigrada, Novog Rima i Vaseljenskog Patrijarha Meletija IV, Autokefalnoj ujedinjenoj pravoslavnoj srpskoj crkvi Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca.
"„Božija Crkva kako trebuje i vazda uređuje, smatra da je i ovo prikladno valjanom ustrojstvu, dobrom uređenju i kanonskom poretku, da u skladu s političkim promjenama usklađuje i uređuje granice crkvene administracije, ukoliko to dozvoljavaju sveti crkveni zakoni, kako bi se upravljanje crkvenim poslovima obavljalo besprekorno i na korist Hristovom narodu. Prema tome, u odnosu na Bogospasenijsku Kraljevinu Srbiju s obzirom na to da je nakon balkanskih ratova iz 1912. i 1913. godine i po svršetku Velikog rata, milošću i blagoslovom Božijim, proširena i uvećana u ujedinjeno Kraljevstvo Srba, Hrvata i Slovenaca, obuhvatila svojom teritorijom eparhije koje su do skora bile pod kanonskom upravom Patrijaršijskog ekumenskog trona i to, na osnovu Ugovora iz Bukurešta od 10. avgusta 1913. godine, mitropolije Skopsku, Raško-prizrensku, Debarsku i Velešku, Pelagonijsku, Prespansku i Ohridsku, dio mitropolije Vodenske, Episkopiju Polijansku, na osnovu Nejskog ugovora od 27. novembra 1919. godine Mitropoliju Strumičku, a na osnovu Sporazuma s Austrijom potpisanog u Sen-Žermenu en Le od 10. septembra 1919. godine u Bosni i Hercegovini mitropolije Bosansku, Hercegovačku, Zvorničku, Banjalučku i Bihaćku. Kako su u okvire granica ovog ujedinjenog Kraljevstva SHS ušle i autokefalne pravoslavne crkve, Karlovačka i Crnogorska, kao i dvije dalmatinske eparhije, Zadarska i Kotorska, zajedničkom odlukom poglavara ovih crkava, koji su se okupili na Saboru, proglašeno je njihovo upravno jedinstvo sa Crkvom Srbije u jednu autokefalnu crkvu pod imenom Autokefalna ujedinjena pravoslavna srpska crkva Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca"", navode u saopštenju.
Regent Srbije Aleksandar Karađorđević 17. juna 1920. donosi, podsjećaju, ukaz kojim je ukinuo autokefalnu Crnogorsku pravoslavnu crkvu da bi taj sramotan akt 30. avgusta 1920. objelodanio.
"Akt o ukidanju autokefalne Crnogorske crkve nije bio baziran na Ustavu Kraljevine Crne Gore, Ustavu Sv. Sinoda Crnogorske crkve i zakonitim već na nelegalnim odlukama tzv. „Podgoričke velike narodne skupštine“, te falsifikovanim i, kao takvim, bezvrijednim aktima Sv. Sinoda Crnogorske crkve i na golom nasilju srpske vojske. Ukazom regenta Aleksandra donesenim 17. juna 1920. obrazovana je Srpska pravoslavna crkva u Kraljevini Srba Hrvata i Slovenaca. Na Lučindan, 31. oktobra 1993. obnovljena je autokefalna Crnogorska pravoslavna crkva. U skladu s vjekovnom tradicijom, Crnogorski zbor je usvojio prijedlog Odbora za obnovu autokefalnosti CPC i za duhovnog poglavara aklamacijom izabrao mitronosnog arhimandrita i vikarnog episkopa Edmontona Američke pravoslavne crkve, njegovo preosveštenstvo gospodina Antonija Abramovića Obnovitelja. Nakon što je Skupština Republike Crne Gore 3. juna 2006. godine donijela Odluku o proglašenju nezavisnosti Republike Crne Gore i 10. novembra 2006. godine, kad je izabrana nova Vlada u nezavisnoj i međunarodno priznatoj državi Crnoj Gori, stekla se kanonska osnova za dodjelu tomosa i obnovu autikefalnosti pomjesnoj Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi što se zasniva na odlukama Vaseljenskih sabora. Četvrti vaseljenski sabor održan u Halkidonu (8. oktobar – 1. novembar 451) svojim 17. kanonom naređuje da pri razrešivanju crkvenih oblasti ima se slijediti političkom razrešenju zemalja", ističu u saopštenju.
U svakoj eparhiji, parohije koje su po selima i predgrađima, kako kažu, moraju nepromenljivo pripadati onim episkopima u čijoj su one oblasti; a naročito, ako je to bilo tokom perioda od trideset godina.
"Ali, ako se o tim parohijama podigao nekakav spor, ili se taj spor podigne pre isteka trideset godina, dopušta se onima koji sebe smatraju oštećenim, da o tome podignu optužbu pred oblasnim saborom. Ko je povređen od strane svoga mitropolita, neka se žali pred egzarhom velike oblasti ili pred Konstantinopoljskim prestolom, kao što je već rečeno. Ali, ako je carskom vlašću osnovan novi grad, ili se unapred osnuje, u tom slučaju podela crkvenih oblasti neka sledi građanskom i državnom poretku. Istu ovu naredbu ponovio je Trulski sabor održan u Konstantonopolju 692. godine svojim 38. kanonom. Preciznije, u jednoj samostalnoj državi može postojati samo jedna samostalna crkva. Ista kanonska osnova koja je primijenjena za Crkvu Srbije 1879. i 1922. prilikom dodjele tomosa i proglašenja autokefalnosti, trebala je nakon 2006. biti primijenjena i na Crnogorsku pravoslavnu crkvu. Nakon stvaranja Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca, 1. decembra 1918. doneseni su: Zakon o Srpskoj pravoslavnoj crkvi 8. novembra 1929. g.; Zakon o izboru patrijarha Srpske pravoslavne crkve 1930. godine i Ustav Srpske pravoslavne crkve 16. novembra 1931. godine (prvi i jedini do tada), i sve je njih propisao i proglasio Aleksandar I po milosti Božjoj i volji narodnoj Kralj Jugoslavije, na prijedlog Ministra pravde a po saslušanju predsednika Ministarskog saveta", navode Lovćenske straže.
Umjesto da se upravlja Svetim pismom i Svetim predanjima prema učenju Svete pravoslavne crkve, pravilima Vaseljenskih sabora i od njih priznatih pravila apostolskih, pomesnih sabora i Svetih otaca, odredbama pomesnih sabora i patrijaršijskih sinoda, Ustavom i Zakonom Srpske pravoslavne crkve koji prethodno moraju biti usklađeni s Nomokanonima, Crkva Srbije od početaka 1930-ih zagovara filetizam sprovodeći klero-nacionalističku ideoloiju svetosavlja.
"a) Nomokanon je zbornik svetoapostolskih pravila i pravila vaseljenskih i pomjesnih sabora, svetootačkih predanja, kao i onih državnih (carskih) zakona i propisa koji utiču na administrativno-upravnu organizaciju Crkve. „Nomokanon je opšti ustav za sve pomjesne crkve, koje svoja osobena crkvena zakonodavstva uređuju u skladu s njim. U slovenskim jezicima Nomokanon je poznat pod nazivom Кормчїй, Кръмьчии, Кормчая книга (od grčke riječi Πηδάλιον – kormilo) ili Zakonopravilo etc. Sve verzije prijevodâ krmčija slovenskih pravoslavnih naroda svoj izvor imaju u grčkim nomokanonima koje je potvrdila isključivo Vaseljenska patrijaršija. U Pravoslavnoj crkvi kanoni ne samo da obrazuju, nego i čine osnovu i suštinu crkvenoga prava, te su zbog toga za crkveno zakonodavstvo kasnijeg perioda bili neprikosnoveni autoritet i kriterijum. Naziv Crkveno pravo, bar što se tiče Pravoslavne crkve širi je i potpuniji, jer pored kanonskoga prava obuhvata i ostalo pravo Crkve. Zbog toga su pravoslavni kanonisti uvijek poistovjećivali kanonsko i crkveno pravo, tačnije rečeno nikada ga niJEsu ni razdvajali, nego su u njemu uvijek viđeli jedinstvenu i nerazdvojivu cjelinu.“ b) Filetizam (grč. file – rod, pleme) je teološki termin kojim se označava nacionalizam unutar pravoslavne crkve. Pravoslavni sabor u Carigradu 10. septembra 1872. godine, sazvan na inicijativu vaseljenske patrijaršije, osudio je filetizam kao „jeres koja stavlja nacionalnu ideju iznad jedinstva vjere“. Teritorijalni princip je osnovni za postojanje i osnivanje pomjesne Crkve (kanon 2 Drugog vaseljenskog sabora) i kanonska osnova autokefalije i autonomije. Zaključci sabora su i dalje na snazi na kanonskom području pravoslavlja. c) Svetosavlje klero-nacionalistička ideologija koju u praksi sprovodi kler Ckve Srbije „Svetosavlje“ je ideologija koja je od svojih početaka 1930-ih preplitala konzervativne političke i društvene sfere srpskog nacionalizma s duhovnom konotacijom, odnosno dominantnom i malignom ulogom Crkve Srbije", ističu Lovćenske straže.
Jedan dio analitičara, dodaju, smatra da je svetosavlje „sofisticirana intelektualna konstrukcija“ koja ima obilježja sakralizacije nacije i nacionalizacije religije; ono postavlja pravoslavlje u središte srpskog nacionalizma, zatvarajući tako prolaz nepravoslavnima u srpsku političku sferu.
"Dilema je ko je tvorac kovanice svetosavlje, pravoslavni sveštenik i ljotićevac, protojerejstavrofot Ckve Srbije Dimitrije Najdanović ili Rus koji se zvao Fjodor Titov. Ideolozi, tvorci, zagovornici, sljedbenici i promoteri klero-nacionalističke ideologije svetosavlja u Crkvi Srbije su: vladike Nikolaj Velimirović i Dimitrije Najdanovića, monah Justin Popović, kao i četiri njegova đaka Amfilohije Risto Radović, Atanasije Jeftić, Artemije Radosavljević, Irinej Bulović, kao i Nikolajev bratanić Jovan Velimirović. Srpska pravoslavna crkva 1920. formira udruženje bogomoljački pokret (zvanično Narodna hrišćanska zajednica) koji je djelovao do Drugog svjetskog rata. Za bogomoljački pokret bio je zadužen vladika Nikolaj Velimirović, čiji je bogomoljački pokret u svojim publikacijama objavljivao antisemitske tekstove, uključujući djelove Protokola sionskih mudraca Kasnije je bogomoljački pokret bio „baza“ iz koje su se regrutovale pristalice Zbora Dimitrija Ljotića čiji je ideolog bio vladika Nikolaj Velimirović. Vladika Velimirović se 1930-ih godina više približio antisemitizmu, nacionalizmu i izrazitom antikomunizmu", navode Lovćenske straže.
Sredinom 1930-ih on se počeo uključivati u politička zbivanja Kraljevine Jugoslavije, a od tada datiraju i bliske veze s fašističkim zločincem Dimitrijem Ljotićem. Usponom fašizma u Evropi, unutar Crve Srbije rađa se ekstremno desna ideologija svetosavskog nacionalizma, čiji je glavni ideolog vladika Nikolaj Velimirović.
"Zalagao se za uspostavljanje društva zasnovanog na jedinstveno srpskom obliku religioznog nacionalizma i monarhizma propagirajući odbacivanje individualizma, jednakosti, vjersku toleranciju, demokratiju i druge građanske vrijednosti. Antizapadnjaštvo i antimodernizam vladike Nikolaja Velimirovića bili su pomiješani s jakim antisemitskim ośećanjima. Tih godina, pod ideološkim uticajem vladike Velimirovića, fašista Dimitrije Ljotić osniva fašistički pokret ZBOR čija su glavna načela bila: antikomunizam, borba protiv „jevrejske zavere“ i zalaganje za staleško uređenje države. Bogomoljci su kolektivno pristupili fašističkoj Ljotićevoj organizaciji krajem 1935-ih godina. Glavni pobornici takve idologije u Crkvi Srbije su osim tvoraca te idologije vladika Nikolaja Velimirović i Dimitrija Najdanovića, monah Justin Popović, i četiri njegova đaka: Amfilohije Risto Radović, Atanasije Jeftić, Artemije Radosavljević, Irinej Bulović kao i Nikolajev sinovac Jovan Velimirović. Duhovni i politički habitus episkopa Nikolaja Velimirovića, Dimitrija Najdanovića i oca Justina Popovića, koji su prezirali demokratiju i racionalni diskurs – ,,racionalizam je smrt duše“ – bio je presudan da se svetosavlje formira pod uticajem nacizma i fašizma.Vladika Nikolaj Velimirović u brošuri, nacionalizam Svetoga Save, tvrdi da je ,,nacionalizam srpski… najstariji u Evropi“, odnosno da je Adolf Hitler u osmišljavanju njemačkog nacionalsocijalizma preuzeo 700 godina stare ideje toga srpskog ,,svetitelja, genija i heroja“. Niko tako precizno – iako mu to nije bila namjera – nije okarakterisao suštinu svetosavlja, kao patrijarh Srpske pravoslavne crkve Pavle: ,,Budite ljudi iako ste Srbi“. Stavovi vladike Nikolaja Velimirović o Hitleru: Godine 1935", ističu u saopštenju.
Nikolaj Velimirović je, podsjećaju, održao predavanje u Beogradu pod naslovom „Nacionalizam Svetog Save“.
"U tom izlaganju iznio je tvrdnju da su pokušaji Adolfa Hitlera o njemačkoj nacionalnoj crkvi slične idejama Svetog Save o narodnoj vjeri i crkvi: „Ipak se mora odati priznanje sadašnjem nemačkom Vođi, koji je kao prost zanatlija i čovek iz naroda uvideo da je nacionalizam bez vere jedna anomalija, jedan hladan i nesiguran mehanizam. I evo u 20-om veku on je došao na ideju Svetoga Save, i kao laik poduzeo je u svome narodu onaj najvažniji posao, koji priliči jedino svetitelju, geniju i heroju.“ Stavovi vladike Nikolaja Velimirovića o Ljotiću: Vladika Nikolaj Velimirović imao je visoko mišljenje o fašističkom političaru Dimitriju Ljotiću, vođi srpskih SS dobrovoljaca. Za vladiku Nikolaja Velimirovića, Ljotić je bio „hrišćanski državnik“ i ideolog hrišćanskog nacionalizma, koji je u ratu „izvršio svoju dužnost i kao vojnik i kao građanin“. „Da je odsečena samo jedna grana, stablo ne bi mnogo osetilo, ali stablo je odsečeno do korena, i nama je nanesen veliki bol... Ljotić je bio ne samo naš, on je pripadao čovečanstvu, Evropi, svetu... On nije bio samo državnik, on je bio hrišćanin državnik... To je bio političar sa krstom...", kažu Lovćenske straže.
On je, dodaju, dao odgovor na sva pitanja.
"On je u svojoj ideologiji obuhvatio sve grane narodnog života.“ (Govor Nikolaja Velimirovića na odru Dimitrija Ljotića) Djelovanje klira Crkve Srbije u Crnoj Gori u suprotnosti je sa crkvenim pravom (kanonskim, liturgijskim i javnim crkvenim pravom), Ustavom i zakonima Crne Gore.
1. Crkva Srbije podstiče klero-nacionalizam u svrhu homogenizacije etničkog prostora kojeg smatra svojim. Održava pomene vođama kvinsliškog četničkog pokreta i ratnim zločincima koje proglašava svecima.
2. Godine 1990, u vrijeme početka raspada tadašnje Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ), nacionalističkih nemira i političke tranzicije, Amfilohije Radović je odlukom Sinoda Crkve Srbije postavljen za Mitropolita crnogorsko-primorskog sa sjedištem na Cetinju. Međutim, on se predstavljao kao Arhiepiskop cetinjski, mitropolit crnogorsko-primorski, zetskobrdski i skenderijski i egzarh sveštenog trona pećkog.
3. Bivši Arhiepiskop cetinjski, mitropolit crnogorsko-primorski, zetsko-brdski i skenderijski i egzarh sveštenog trona pećkog, Crkve Srbije Amfilohije Risto Radović, bio je jedan od najvatrenijih sljedbenika, zagovornika i promotera ekstremno desne ideologije svetosavskog nacionalizma. Od ustoličenja u Cetinjskom manastiru bio je u harmoničnim odnosima s tadašnjim vlastima u Crnoj Gori. Tokom ratova na prostoru bivše Jugoslavije, 1991–1995, Crkva Srbije pa i sam Arhiepiskop cetinjski, mitropolit crnogorsko-primorski, zetsko-brdski i skenderijski i egzarh sveštenog trona pećkog, Crkve Srbije Amfilohije Risto Radović, davali su otvorenu podršku srpskim oružanim snagama u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini.
4. Veoma je bitno naznačiti nespornu činjeicu da je Amfilohije Risto Radović jedan od onih koji je dominantno uticao na nacionalnu, vjersku i političku podjelu u Crnoj Gori.
5. Crkva Srbije i Arhiepiskop cetinjski, mitropolit crnogorsko-primorski zetsko-brdski i skenderijski i egzarh sveštenog trona pećkog, Crkve Srbije Amfilohije Risto Radović, namjeravali su ukloniti veliki, monumentalni Njegošev mauzolej na Lovćenu, koji je remek-djelo hrvatskog vajara Ivana Meštrovića, i na to mjesto (Jezerski vrh, na samom vrhu Lovćena) vratiti zadužbinu kralja Aleksandra I Karađorđevića (Ace palikuće) iz 1925, porušenu početkom 70-ih zbog gradnje Mauzoleja. Značaj Njegoševa mauzoleja na Lovćenu za sve Crnogorce najbolje je dočarao njegov tvorac vajar Ivan Meštrović, koji je na pitanje svoga sina Mata Meštrovića Zašto mu je bilo tako važno da se podigne taj spomenik Njegošu, odgovorio: Da se uzdigne svijest crnogorskog naroda i važnost njegova identiteta!
6. Političko djelovanje Amfilohija Rista Radovića izazivalo je brojne kontroverze u javnosti zbog promovisanja klerikalizma, velikosrpskog nacionalizma, negiranja crnogorske nacije i državnosti, reafirmacije četništva, kao i zbog protivljenja evropskim integracijama, pravima sekularnih manjina itd. Njegovo učešće u političkom životu smatra se izrazito konzervativnim i militantnim.
7. Tokom jugoslovenskih ratova Arhiepiskop cetinjski, mitropolit crnogorsko primorski zetskobrdski i skenderijski i egzarh sveštenog trona pećkog, Crkve Srbije Amfilohije Risto Radović, bio je u bliskim odnosima s Radovanom Karađžićem i Željkom Ražnatovićem Arkanom, optuženima za ratne zločine. Zbog njegovog političkog djelovanja i uloge koju je imao u ratovima, mnogi ga smatraju kontroverznom ličnošću, nazivajući ga ratnikom u mantiji.
8. Amfilohije Risto Radović je u januaru 1992. godine uveo u Cetinjski manastir pod punom ratnom opremom pripadnike paravojne formacije „Srpske dobrovoljačke garde“ i njihovog komandanta Željka Ražnatovića Arkana. Ta aktivnost protekla je uz saglasnost tadašnje vlati tj. bezbjednosnih službi Crne Gore.
9. Arhiepiskop cetinjski, mitropolit crnogorsko-primorski, zetsko-brdski i skenderijski i egzarh sveštenog trona pećkog, Crkve Srbije Amfilohije Risto Radović nikada nije bio, niti je po svojim postupcima hrišćanin, bogomoljac i čovjekoljubac. Naprotiv, njemu je samo bilo bitno da nema Crne Gore kao države, da nema crnogorske nacije, jezika, kulture i autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve. Izjavu za Crnogorce da su „komunistički nakot ili kopilad“ kasnije je pokušao da relativizuje ostavljajući mogućnost da je „možda ponovio nečiju tvrdnju da je crnogorska nacija kopile Milovana Đilasa“ (Đilas – najpoznatiji komunistički disident u Titovoj Jugoslaviji). U jednom pokušaju da objasni zašto su komunistička kopilad, bijeljinskoj televiziji je kazao: „I kopile je dijete koje treba ljuljati. Nije ono neko čudovište. Uostalom, koliko danas imate djece koja su vanbračna i imaju sva prava kao što imaju druga bračna đeca.“
10. Bujanjem nacionalizma širio se i etnofiletizam, a u Crnoj Gori počinje obnavljanje crkava i manastira, kasnije i izgradnja novih, uglavnom u moravsko-vizantijskom stilu, neprimjereno crnogorskoj kulturnoj baštini. Značajno je povećan broj sveštenika i monaha.
11. Crkva Srbije je 31. jula 2005. godine postavila na Rumiji crkvu izgrađenu od metalne konstrukcije, na mjestu koje je spajalo tri vjerske zajednice: pravoslavnu, katoličku i islamsku, a čiji su predstavnici svake godine na Trojičin dan na vrh Rumije zajednički iznosili krst i kamenje, oživljavajući staru legendu o Dukljanskom knezu Vladimiru. Ministarstvo uređenja prostora i zaštite životne sredine na čelu s ministrom Branimirom Gvozdenovićem je 2. 9. 2009. informisalo javnost da su Inspekcijske službe donijele rješenja o uklanjanju metalne crkve s Rumije.
12. Bivši ministar inostranih poslova Crne Gore Nikola J. Samardžić (Ledenice, Kotor, 24. oktobar 1935 – Sidnej, 25. decebar 2005) bio je kapetan duge plovidbe i dugogodišnji direktor Jugooceanije. Nikola Samardžić je, kao svjedok na suđenju Miloševiću, rekao da je Arhiepiskop cetinjski, mitropolit crnogorsko-primorski, zetsko-brdski i skenderijski i egzarh sveštenog trona pećkog Amfilohije Radović pozivao pripadnike Vojske Jugoslavije i paravojnih formacija da ubijaju muslimane i Hrvate. Nikakvog odjeka na to svjedočenje nije bilo u Srbiji, nijeme su bile i Crkva i elita, politička i kulturna u Crnoj Gori.
13. U Parohijskom domu u sklopu Hrama svetog Save, 29. jula 2011. godine, Šešeljeva Srpska radikalna stranka i Crkva Srbije skupa su upriličili promociju knjige „Ispovest haškog sužnja“, monstruma Milana Lukića koji je odgovoran za najmanje 140 ubijenih muslimana – Bošnjaka, među ostalim i za 119 spaljenih civila (žena, djece, muškaraca i staraca na dvije lokacije u Višegradu). Mada je i u samome Beogradu bilo zahtjeva da se ogradi od ovog čina, Crkva Srbije to nikad nije učinila. Promociji je, pored brojnih branitelja Milana Lukića, prisustvovalo i o knjizi govorilo i nekoliko sveštenih lica Crkve Srbije.
14. NVO Montenegro International podnijela je Specijalnom državnom tužiocu Milivoju Katniću krivičnu prijavu protiv Mitropolije crnogorsko-primorske i episkopa Joanikija zbog slučaja prikrivanja slučajeva pedofilije unutar Srpske pravoslavne crkve, kao i navodnih slučajeva podvođenja maloljetnika u Cetinjskom Manastiru i manastiru Dajbabe.
15. Prekopavanje grobnice crnogorskog mitropolita Arsenija Plamenca, u manastirskom kompleksu u Gornjim Brčelima, od strane „sveštenika“ Mitropolije crnogorsko-primorske, Srpske pravoslavne crkve Jovana Plamenca. Podśećanja radi manastir u Gornjim Brčelima podigao je vladika Danilo Šćepčev Petrović-Njegoš. U narodu je poznat kao „Manastir Petrovića“. Zaštićeni je spomenik kulture, a zakon i povredu grobnog mjesta tretira kao krivično djelo.
16. Osim što su aktivno logistički pomagali pokušaj terorizma 2016. koji su vodili ruski agenti, kada je pripreman „ukrajinski scenario“ za Crnu Goru, Crkva Srbije je najzaslužnija za dovođenje vjerskih ekstremista i srpsko-ruskih agenata na vlast 30. avgusta 2020. godine. Takođe je bila osnovna operativna baza za izbore u Nikšiću 14. marta 2021. godine koju su srpski propagandisti označili kao „bitku za Nikšić“.
17. „Prvi i jedini slučaj u Europi, a vjerojatno i u svijetu, da je za jednu crkvenu instituciju službeno, u sudskom postupku praktično potvrđeno sudioništvo u najtežim djelima protiv čovječnosti i ljudskog dostojanstva. Presudu je donio sud u Parizu a ona glasi: Crkva Srbije je odgovorna za zločine genocida i etničkog čišćenja. Naime, Crkva Srbije je izgubila 1995. godine sudski spor u Parizu, nakon što je podnijela tužbu protiv listova Libération, Le Monde, Le Figaro zbog tekstova u kojima je optužena za podržavanje etničkog čišćenja i zločina genocida u Bosni i Hercegovini. “
18. U Cetinjskom manastiru 5. septembra 2021. uz angažovanje jakih policijskih snaga zbog protesta u kojima je povrijeđeno oko 60 osoba ustoličen je nedostojni „anaksios-aνάξιος“ mitropolit Ckve Srbije Joanikije Mićović. Koliko je Crkva Srbije uvezana s kriminalnim strukturama, najbolje se moglo naslutiti nakon što je u javnost isplivao snimak komandanta Protivterorističke jedinice Uprave policije Petra Kneževića, koji je koordinirao policijskim akcijama prilikom sramnog ustoličenja. Knežević je tada pominjao da je „držao nikšićku grupu, bjelopoljsku grupu, beransku grupu, novljansku grupu i barsku grupu. Sve kriminalce na telefonu. Ti kriminalci su namjeravali da dođu i da se po ugledu na njihovog operativnog idola iz 90-ih Željka Ražnatovića Arkana, obračunaju s građanima Cetinja. Podršku su imali od ekstremističkih centara iz regiona.
19. Zakon o slobodi vjeroispovijesti ili uvjerenja i pravnom položaju vjerskih zajednica objavljen je u „Službenom listu CG“, br. 74/2019 i8/2021. Crkva Srbije je od 1918. godine do danas nasilnim i nekanonskim putem uzurpirala državnu imovinu u Crnoj Gori. Ukupna površina nepokretnosti upisanih na Mitropoliju crnogorskoprimorsku, odnosno SPC, iznosi više od 11 miliona kvadratnih metara. Od ove brojke više od 60 hiljada kvadrata otpada na 523 objekta, a ostalo su pašnjaci, šume, zemljište... Gotovo svu ovu imovinu (izuzev novih objekata) uzurpirala je i okupirala Crkva Srbije od 1918. godine nezakonitim i nekanonskim putem.
20. Ugovor između Vlade Crne Gore i Crkve Srbije potpisan je 3. avgusta 2022. u Podgorici. Ugovor su potpisali premijer dr Dritan Abazović i Patrijarh Crkve Srbije Porfirije. Presuda koju je donio sud u Parizu 1995. da je Crkva Srbije odgovorna za zločine genocida i etničkog čišćenja, nije bila ograničavajući faktor za dr Dritan Abazovića i Vladu Crne Gore da potpiše ugovor.
21. Iako je Ustavom Crne Gore crkva odvojena od države, Vlada u tehničkom mandatu dr Dritana Abazovića 2. novembra 2022. godine donijela je odluku o dodjeli 900.000 eura vjerskoj školi „Sveti Sava“ u Podgorici. U Opštem zakonu o obrazovanju i vaspitanju nigdje ne piše da se može finansirati osnivanje ustanove. O finansiranju vjerskih škola u Zakonu piše samo ovo: „Srednje vjerske škole (koje izvode javno važeće obrazovne programe) mogu se finansirati iz budžeta Crne Gore, u skladu sa članom 138 ovog zakona“. Dakle, po zakonu se mogu finansirati škole koje rade – izvode programe tako da Ministarstvo ne može finansijski pomagati osnivanje privatne vjerske škole. O tome je Pobjeda podrobno pisala 5. novembra 2022. godine", zaključuju Lovćenske straže.
