Muzika

Od “Violator” do “Play”: Najbolji albumi devedesetih po godinama

Devedesete godine prošlog vijeka bile su krajnje dinamične kada je riječ o mainstream muzici. Trendovi i pravci smjenjivali su se brže nego ikada ranije, a “Far Out” magazin nedavno je napravio listu najboljih albuma za svaku od godina tokom te dekade.

Od “Violator” do “Play”: Najbolji albumi devedesetih po godinama Foto: A. Corbijn
Far Out MagazineIzvor

“Taj zadatak djelovao je kao lak, ali se ubrzo ispostavilo da je u pitanju nevjerovatno naporan poduhvat. Jer, devedesetih je muzika bila krajnje diverzifikovana, u neuporedivo većoj mjeri nego ranije”, opisuje autor liste Džordan Poter.

Od godine do godine, lista najboljih albuma prema izboru “Far Out” magazina slijedi u nastavku.

1990: Depeche Mode - “Violator”

Album kojim je bend dostigao zrelost prenosio je širok spektar emocija, a pjesme su varirale od introspektivnih i sablasnih do energičnih i živih. Osim dvije najpoznatije pjesme “Personal Jesus” i “Enjoy the Silence”, album je donio niz drugih, sjajno produciranih, no mahom mračnih numera.

“Violator” je najbolji iz razloga jer je upravo predstavljao album kojim su jasno zatvorene osamdesete i kojim je najavljen put ka novoj dekadi muzike.

Ostali značajniji albumi (1990): Cocteau Twins – “Heaven or Las Vegas”, Sonic Youth – “Goo”, Happy Mondays – “Pills ‘n’ Thrills and Bellyaches”.

1991: My Bloody Valentine - “Loveless”

Izbor najboljeg albuma 1991. bio je ubjedljivo najteži, a “Loveless” je zasigurno izdanje koje se mnogima nije dopalo nakon prvog slušanja. Riječ je o albumu koji ima jedinstven identitet, za šta su najzaslužniji virtuozni gitarski momenti. Česte promjene tempa utiču i na sudar emocija pri slušanju albuma, pa se tako neprestano smjenjuju melanholija i optimizam.

Dozvolite da izrazimo saučešće fanovima Nirvane - iako je njihov “Nevermind” donio dva najveća rok klasika svih vremena, “Loveless” je u toj epohi ipak bio smjeliji.

Ostali značajniji albumi (1991): Nirvana – “Nevermind”, Primal Scream – “Screamadelica”, Massive Attack – “Blue Lines”, R.E.M – “Out of Time”, Tribe Called Quest – “The Low End Theory”.

1992: R.E.M – “Automatic For the People”

Daleko najozbiljniji i najuticajniji album REM-a na kraju je ispao sasvim drugačiji od onoga što je bilo prvobitno planirano. Umjesto da slijede optimistične rok sekvence, postavljene izdanjem “Out of Time” (1991), članovi benda na kraju su predstavili neuporedivo kompleksniji, donekle i mračniji album. “Automatic For the People” karakteriše savršen tok između brzih pjesama poput “Man on The Moon” i “Ignoreland”, te sporijih kao što su “Everybody Hurts” i “Sweetness Follows”.

Album preovladava dirljivim, ali ne i sasvim ogoljavajućim tekstovima, koji se - kako je to često u slučaju ovog benda - mahom bave egzistencijalističkim temama.

Ostali značajniji albumi (1992): Aphex Twin – “Selected Ambient Works 85-92”, Dr. Dre – “The Chronic”, Neil Young – “Harvest Moon”, Sonic Youth – “Dirty”.

1993: Björk – “Debut”

Prvi studijski album islandske muzičarke bio je jasan znak njenog nevjerovatnog sazrijevanja nakon pređašnjeg rada u raznim bendovima. Predstavljajući “Debut”, donijela je mnogo toga inovativnog, uz karakterističan, jedinstven vokal. Povremeno pjevušeći, a povremeno i vičući, Björk je predstavila izdanje sa mnogo varijacija - od tehno zvuka u “Big Time Sensuality” do uticaja indijanske muzike koji je očigledan u pjesmi “Venus as a Boy”.

Zanimljiva je i tematika pjesama - od inspirisanih Dejvidom Atenborouom do ženske osjetljivosti, koja navodi na razmišljanja o rodnim stereotipima.

Ostali značajniji albumi (1993): Suede – “Suede”, Blur – “Modern Life is Rubbish”, Slowdive – “Souvlaki”, Mazzy Star – “So Tonight That I Might See”.

1994: Portishead - “Dummy”

Trip-hop smo upoznali zahvaljujući Massive Attacku, ali je Portishead svojim debijem taj žanr odveo u potpuno drugom smjeru. Zamišljeni, često melanholični vokali daju albumu izrazitu emociju, a instrumentalne dionice - od gitarskih, sve do onih u kojima prepoznajemo džez - posebno su savršenstvo.

Portishead su bili odlučni u namjeri da snime retro album, ali su uprkos tome donijeli mnogo toga inovativnog. No, istina je da je na kraju to bio izuzetno otmen album urađen u vintage stilu - tako da su uspjeli u prvobitnoj namjeri. I zasigurno su napravili jedan od najvećih debitantskih albuma svih vremena.

Ostali značajniji albumi (1994): Oasis – “Definitely Maybe”, Jeff Buckley – “Grace”, Blur – “Parklife”, Nas – “Illmatic”, Pink Floyd – “The Division Bell”.

1995: Oasis - “(What’s the Story) Morning Glory?”

Iako Oasis nijesu rodonačelnici britpopa, definitivno su bili njegovi najznačajniji izdanci. Nalazeći uzor u “The Stone Roses”, apsolutno su ih prevazišli još 1994, albumom “Definitely Maybe”, no “(What’s the Story) Morning Glory?” je bio njihov najdragocjeniji rad.

Izdanje je obilovalo otvorenim rok pjesmama, gotovo himnama, koje su im donijele status superzvijezda. To što nijesu bili avangardni, nadoknađivali su briljantnom sintezom sjajnih Noelovih tekstova i energičnim, harizmatičnim Lijamovim nastupima. Voljeli ih ili mrzjeli, Galageri su posjedovali nevjerovatan talenat.

Ostali značajni albumi (1995): Radiohead – “The Bends”, Pulp – “A Different Class”, Björk – “Post”, Supergrass – “I Should Coco”, Blur – “The Great Escape”, Aphex Twin – “I Care Because You Do”.

1996: Fun Lovin’ Criminals – “Come Find Yourself”

Da li je to bio hip hop? Da li je to bio rok? Šta god da je bilo u pitanju, mnogima se jako dopalo. Albumom “Come Find Yourself”, Fun Lovin’ Criminals jasno su prkosili žanrovskim podjelama, a posebna bravura bila je obrada “We Have All the Time in The World” (L. Armstrong).

Izdanje je donijelo i mnogo drugih varijacija, čas se čuje bluz, čas džez, katkad harmonika i duvački instrumenti.

Ostali značajni albumi (1996): R.E.M – “New Adventures in Hi-Fi”, Tupac Shakur – “All Eyez on Me”, Fugees – “The Score”.

1997: Radiohead – “OK Computer”

“OK Computer” je jedano od najboljih kreativnih djela, ne samo devedesetih, već čitavog dvadesetog vijeka. Distopijski progresivni zvuk, praćen uznemirenošću i melanholijom, čine ovaj album vanvremenskim izdanjem, a o svim članovima Radioheada, bez izuzetka, govore da su muzičari sa izuzetno rijetkim, briljantnim talentom.

Singlovi poput “Paranoid Android”, “Karma Police”, “No Surprises” i “Lucky” prava su remek djela, zbog kojih “OK Computer” ipak jeste bolji od prethodnog izdanja - “The Bends”. Tokom 1997, ovaj album i nije imao dostojnu konkurenciju - možda je izuzetak jedino bio “Urban Hymns” (The Verve).

Ostali značajni albumi (1997): The Verve – “Urban Hymns”, Nick Cave and The Bad Seeds – “The Boatman’s Call”, Blur – “Blur”, Spiritualized – “Ladies and Gentlemen We Are Floating in Space”, Elliott Smith – “Either / Or”.

1998: Massive Attack – “Mezzanine”

“Mezzanine” je predstavljao kreativni i komercijalni vrhunac sastava iz Bristola, donijevši nešto intenzivnije u odnosu na njihova prethodna izdanja. Album je prava poslastica za uši, briljantan i intrigantan, pri čemu je izuzetno vješto produciran i gotovo - filmičan.

Kako to često biva sa pedantnom produkcijom, tokom izrade albuma bilo je tenzija među članovima benda, pa je “Mezzanine” istovremeno bio i štetan i profitabilan po Massive Attack. Epilog je bila savršena kritika, ali i kraj originalne postave benda. No, iznad svega, riječ je o vrhuncu kakav je dostigao malo koji sastav tokom devedesetih. Bila je to sjajna godina za elektroniku, a rame uz rame sa “Mezzanine” stajao je “Moon Safari” (Air).

Ostali značajniji albumi (1998): Air – “Moon Safari”, Belle and Sebastian – “The Boy With The Arab Strap”, Fatboy Slim – “You’ve Come a Long Way Baby”.

1999: Moby - “Play”

Obeshrabren neuspjesima, Moby je bio nadomak završetka karijere. Ipak, riješio je da sebi da još jednu šansu - a sve je rezultiralo vanserijskim albumom “Play”, koji je posebno obilježio njegov rad. Niz impresivnih elektronskih numera kroz koje teče mnogo emocija, snažne pjesme poput “Natural Blues”, “Why Does My Heart Feel So Bad” i “Porcelain”, čine “Play” najboljim djelom nastalim na kraju devedesetih.

Zapravo, te 1999. bilo je mnogo dobrih izdanja, ali nijedan nije bio tako zadivljujuć, niti je izazvao toliko emocija među publikom širom planete. Zato i ne treba misliti o tome koliko bi čovječanstvo bilo zakinuto da je Moby koju godinu ranije ostao pri odluci da prestane da se bavi muzikom.

Ostali značajniji albumi (1999): Red Hot Chilli Peppers – “Californication”, Blur – “13”, The Flaming Lips – “The Soft Bulletin”.

Portal Analitika