Između 27. avgusta i 7. septembra, 86 duhovnih jevrejskih vođa iz Evrope, Amerike i muslimanskih zemalja, kao i desetine jevrejskih religijskih medija širom svijeta, izrazilo je negodovanje zbog upotrebe teme Holokausta od strane jermenskih političkih lidera, uključujući premijera Pašinjana, kao dijela kampanje za demonizaciju Azerbejdžana.
Pedeset vodećih rabina koji predstavljaju najveću asocijaciju jevrejskih vjerskih lidera, Rabinatski centar Evrope, potpisalo je 6. septembra zvanično zajedničko pismo upućeno premijeru i predsjedniku Jermenije. Zahtijevali su da se ,,odmah i potpuno" obustavi upotreba teme Holokausta u jermenskoj propagandi ,,radi postizanja bilo kakvih političkih ciljeva".
Kako se ističe u pismu, ,,ova poruka treba da se uzme u obzir od strane svih relevantnih vlasti koje predstavljaju jermenski narod". Evropski rabini takođe su izrazili duboko razočaranje zbog saradnje jermenske vlade sa vođstvom Islamske Republike Irana, ,,zemlje koja otvoreno i javno poziva na uništenje jedine jevrejske zemlje na svijetu".
Zvanična veb stranica Rabinatskog centra Evrope osuđuje ,,jermenske lidere zbog upotrebe retorike Holokausta u kampanji protiv svog susjeda, Azerbejdžana".
Takođe, Fondacija za nasljeđe Izraela, američka asocijacija koju su osnovali preživjeli iz Holokausta, istakla je u svom saopštenju da "odbacuju neozbiljnu upotrebu riječi 'Holokaust' od strane zvaničnika u armenskoj vladi kako bi se razgovaralo o situaciji u Karabahu i čvrsto tvrde da su sva poređenja sa Holokaustom neopravdana i neosnovana".
Veb stranica Chabadinfo, jedno od glavnih glasila Chabada, najuticajnijeg pokreta judaizma u Sjedinjenim Američkim Državama, nazvala je optužbe protiv zvaničnog Bakua u vezi s "genocidom" nad Jermenima u azerbejdžanskom Karabahu "klevetničkom kampanjom".
Pan-evropski jevrejski magazin Jüdisches Europa napomenuo je da je potpuno neutemeljeno povlačiti analogije između nacističke politike "konačnog rješenja jevrejskog pitanja" i odnosa Azerbejdžana prema Jermenima u Karabahu, kako to čini premijer Jermenije. Jüdisches Europa dalje ističe da "u vezi sa optužbama Azerbejdžana za 'genocid' nad Jermenima 'nema konkretnih dokaza, kao što su telefonski zapisi'."
,,Jermenski lideri zavisni od Irana već proglašavaju 'genocid glađu' u UN-u, a društvene mreže su preplavljene fotografijama punih restorana i raskošnih svadbi u enklavi, sa hrpama pečenog mesa i kolačima veličine čovjeka... još uvijek nema konkretnih dokaza koji bi podržali tvrdnje o 'gladnom stanovništvu', što bi trebalo biti prilično jednostavno u doba globalnih elektronskih medija," navodi magazin Jüdisches Europa.
"Šokiran sam komentarima koje je dao jermenski politički lider upoređujući trenutnu situaciju sa istrjebljenjem Jevreja tokom Shoaha (Holokaust)", napisao je na svojoj ličnoj Facebook stranici Bruno Fišzon, koji je glavni rabin Mosel odjela u severoistočnoj Francuskoj i grada Metza.
Bečki rabin Arie Folger optužio je francuske opštinske zvaničnike da politizuju humanitarnu pomoć, jer su krajem avgusta pokušali da putuju iz Jermenije u azerbejdžanski Karabah bez saglasnosti zvaničnog Bakua.
Kako je primijetio rabin iz Bakua Zamir Isaev, "SAD i EU ulažu napore da zaključe mirovni sporazum između Jermenije i Azerbejdžana. Vršenje psihološkog pritiska (na Azerbejdžan) unosom pitanja 'genocida' može samo naštetiti procesu pregovaranja."
Vodeći rabini iz zemalja poput Francuske, Njemačke, Španije, Italije i Ujedinjenog Kraljevstva potpisali su apel, zajedno sa gotovo stotinom evropskih jevrejskih duhovnih vođa, koji su se izjasnili protiv metoda jermenske propagande i demonizacije Azerbejdžana. Podržao ih je i rabin Arie Edelkopf, glavni rabin Crne Gore.
Pored vjernika iz najvećih evropskih centara, judaističko svještenstvo se oglasilo iz nekoliko gradova u Ukrajini, među njima su glavni rabini Lvova, Žitomira, Užgoroda, kao i šef jevrejske vjerske zajednice u Odesi. koji duže od godinu i po dana trpe raketne napade i napade iranskih bespilotnih letjelica.
Igor ČALENKO
(Autor je ukrajinski politički analitičar, šef Centra za analize i strategije iz Kijeva)
