Na istim Olimpijskim igrama u Helsinkiju, to je prije njih učinio fudbaler Slavko Luštica, koji se kao i oni radovao srebru. Legenda Hajduka, i kao igrač i kao trener, veliko šampionsko ime... Za koje se veže i nastup u čuvenoj generaciji koji su nazivali ,,Tito protiv Staljina“ – upravo na tim Igrama u Helsinkiju. Nije bio starter, ali je imao bitnu rolu.
Fudbaler iz Kumbora
Valja odmah istaći i to da je olimpijsko odličje u fudbalu tih godina bilo u rangu mundijalskog – da su najbolje svjetske selekcije tada nastupale sa najboljim sastavima... Pa su u finalu (pobjeda Mađarske nad Jugoslavijom 2:0) nastupale ikone fudbala Puškaš, Cibor, Kočiš – a za Jugoslaviju Mitić, Čajkovski, Ognjanov, Vukas, Zebec, Bobek... Apsolutno elita!
Slavko Luštica rođen je u bokeškoj porodici, 1923. godine u Kumboru – kod Herceg Novog. Njegovo fudbalsko sazrijevanje nije vezano za Crnu Goru; prije rata počeo je u šibeničkom Osvitu. A poslije rata – član je splitskog Hajduka. Cijelih deceniju i po, tokom kojih je osvojio tri šampionske titule. Bio je apsolutno jedan od najboljih jugoslovenskih defanzivaca, a za reprezentaciju igrao je samo u tom olimpijskom ciklusu.
Popularni Žiga je tri godine vodio Hajduk i kao trener – i osvojio jednu, ponovo istorijsku titulu prvaka, 1971. godine. Dovoljno, da ga u splitskom klubu doživljavaju kao apsolutnu legendu.
Nego, koliko je veliki uspjeh bio taj plasman u finale olimpijskog turnira. Pamtiće se prije svega po dva meča sa Sovjetskim Savezom, u periodu kada je sukob Jugoslavije i SSSR, odnosno, Tita i Staljina, bio na vrhuncu. To su bili tako bitni mečevi, da će značajno odrediti i fudbalsku i životnu sudbinu cijelih generacija!
Dakle, 20. jula 1952, Jugoslavija je nakon produžetka igrala 5:5 protiv SSSR u spektakularnom meču, u kom je vodila 4:0 i 5:1. Nijesu bili dovoljni golovi Mitića, Bobeka i Ognjanova i dva Zebeca. Pa se dva dana kasnije odigrao ponovljeni meč – a selekcija naše bivše države pobijedila je 3:1 (golovi Mitića, Bobeka i Čajkovskog) u Tampereu i donijela državi neopisivo slavlje.
Pred čuveni meč sa SSSR
Odmazda za CSKA
Potom je Jugoslavija pobijedila i sjajan tim Zapadne Njemačke u polufinalu (3:1, dva gola Mitića i jedan Čajkovskog) i 29. jula osigurala makar srebrnu medalju. Odličje osvojeno – četiri dana prije nego će ga vaterpolisti osigurati, pobjedom 4:2 nad SAD u grupi.
U finalu Mađarska je golovima Puškaša u 70. i Cibora u 88. minutu dočekala zlato... Ali, sve je ostalo u sjenci onih mečeva za Sovjetima. Zbog kojih su naši fudbaleri dočekani u domovini kao junaci u prvom velikom dočeku sportista sa velikih takmičenja. A Sovjeti? Kompletan lub CDSA (današnji CSKA) u Moskvi je raspušten i izbačen iz domaće lige, kao kazna! A selektor Arkadijev ostao je čak bez zvanja Zaslužnog majstora sporta – što mu je vraćeno tek koju godinu kasnije...
Staljin je umro u martu naredne 1953. godine, a odnosi Jugoslavije i SSSR će nakon toga biti značajno popravljeni... A na onim Igrama u Helsinkiju 1952. Jugoslavija je, prije svega zahvaljujući fudbalskom timu, poslala poruku da je bitan globalni igrač. U toj priči važna karika bio je i Slavko Luštica. Prvi olimpijac koji je osvojio medalju, rođen u Crnoj Gori. Preminuo je u Splitu, u julu ratne 1992. godine.
