Kultura

Na Cetinju promovisana knjiga Jovana Čubranovića „Najveći zloči u istoriji“ koja oslikava stradanje Crne Gore nakon 1918. godine

Svjedočanstvo i štivo za opomenu i nauk

Prevod sa španskog knjige „Najveći zločin u istoriji“, crnogorskog emigranta, novinara i publiciste Jovana Čubranovića, koja govori o stradanju Crne Gore i njenog naroda nakon Prvog svjetskog rata, promovisana je sinoć u prepunoj sali Crnogorske galerije umjetnosti „Miodrag Dado Đurić“ na Cetinju.

Svjedočanstvo i štivo za opomenu i nauk Foto: Pobjeda
PobjedaIzvor

Riječ je o kompletnijoj verziji, odnosno prevodu Čubranovićevog djela koje je na španskom jeziku objavljeno u Meksiku 1934. godine pod nazivom „El crimen mas grande de la historia“, a prethodno na engleskom, u Londonu 1930.

U knjizi je prezentovana sva tragika Crne Gore koja je u rat ušla na stranu saveznika iz Antante a skončala kao okupirana od najbližeg susjeda - Srbije, uz prećutni blagoslov velikih sila.

Kako je rečeno na promociji, da je ovo štivo ranije bilo dostupno čitaocima - sa svim dokumentima i podacima koji pokazuju na koji način je, mimo međunarodnog prava, pravde i etike krvavo gušena crnogorska luča slobode - sigurno da bi crnogorski pogled na sadašnjost, ali i budućnost bio drugačiji, odnosno ne bi se ponavljale nenaučene istorijske lekcije koje nas prate gotovo vijek.

Čubranovićeva knjiga sažima autorova nastojanja, aktivizam i kampanju da predstavnicima velikih sila nakon 1918. godine predoči argumente, potakne ih da im makar proradi savjest i ponovo otvore crnogorsko pitanje koje je uz teror, zločine i okupaciju zabetonirano u Kraljevini Jugoslaviji.

Knjigu je štampao „Obod“ sa Cetinja, zavhavljujući inicijativi Predraga Peđe Markovića iz Crnogorsko-američkog udruženje Cetinje iz Los Anđelesa, na osnovu dokumenta koje je o Čubranovićevom radu Alek Barović pronašao u biblioteci u Irskoj.

Upravo je, prema dostupnim podacima, 1925. godine u Dablinu Čubranović održao predavanje i zahtijevao evakuaciju sprskih trupa iz Crne Gore, što je sadržano u jednoj od njegovi brošura.

O knjizi „Najveći zločin u istoriji“ govorili su Sreten Vujović i Ana Pejović, dok je moderator večeri bila novinarka Slavica Kruščić-Vlahović.

Upravo Čubranovićeva posveta u knjizi slikovito ukazuje na kontekst i srazmjere golgote crnogorskih rodoljuba, vojske i naroda izloženog teroru zbog tuđih beskrupuloznih interesa kojima je prioritet bio proširenje teritorije na račun zemlje saveznice – Crne Gore, iako je ona bez uslova i taktiziranja od, prethodno izmučena balkanskim ratovima, od prvog dana rata stala uz Srbiju i sile Antante 1914. godine.

„Junacima koji su pali s oružjem u rukama na sveto tlo otadžbine, i onima koji su poginuli u tuđini za isti ideal; progonjeni, ponižavani, lišeni svih zemaljskih dobara, uzvišene žrtve tajne diplomatije četiri velike sile. Sa mojim najdubljim i najodanijim divljenjem“.

Portal Analitika