Analiza najnovijih podataka MONSTAT-a pokazuje da je ukupan broj dolazaka u kolektivnom smještaju na nivou 56 odsto u odnosu na 2019, a zabilježene su dijametralno suprotne tendencije kada su u pitanju tržišta regiona i Evrope.
Tim povodom sagovornik Portala Analitika bio je doktor ekonomije i profesor na Fakultetu za biznis i turizam Ivo Županović.
Analitika: Kako komentarišete zvanične podatke u pogledu kolektivnog smještaja u Crnoj Gori za 2021. godinu?
Županović: Tendencije su slične kao u prethodnom periodu. Kada je u pitanju ukupan broj dolazaka, na nivou su 56% u odnosu na 2019.godinu, od čega je kvantitavno najzastupljenija destinacija Budva sa efektom od 59% u odnosu na 2019, Bar, Kotor, Tivat i Ulcinj preko 60% u odnosu na pomenutu godinu, Podgorica na nivou 51%, dok su turistički centri na sjeveru, Kolašin i Žabljak, na nivou od 59%, odnosno 58%.
Kada su u pitanju noćenja, situacija je bolja u odnosu na broj dolazaka, na nivou Crne Gore i iznosi 63% u odnosu na 2019, gdje prednjače Tivat na nivou 81%, Kotor 67%, Budva koja je, kao što sam naveo, kvantitativno najznačajnija na nivou 65%. Treba takođe reći da je Herceg Novi zabilježio najznačajniji rast kada je u pitanju dužina boravka turista, prosječno šest dana, što je značajno više u odnosu na prosjek na nivou Crne Gore.
Analitika: Koja su emitivna tržišta bila najzastupljenija?
Županović: Primarno, imamo dijametralno suprotne tendencije kada su u pitanju tržišta regiona i Evrope. Naime, u odnosu na 2019, involviranost tržišta regiona je porasla sa 18% na 38%, dok je učešće tržišta Evrope palo sa 49% na 28%. Tu me najviše zabrinjava pad učešća Francuske, Velike Britanije i Njemačke, koja su po meni naša najznačajnija tržišta u Evropi sa 18% na 8%.
Takođe, zabrinjava pad učešća tržišta Rusije sa 8% na 4%, prevashodno zbog mogućnosti indirektne avio-konekcije sa Crnom Gorom. Taj pad je donekle kompenzovan rastom učešća sa tržišta Ukrajine. Ono što ohrabruje je rast učešća domaćeg tržišta, sa 10% na 14%.
Analitika: Kada su u pitanju emitivna tržišta, koje marketinške korake je neophodno preduzeti?
Županović: Situacija po svakom od navedenih tržišta smatram još kompleksnijom u odnosu na prethodnu godinu. Naime, što se tiče konkurentskih destinacija, gro njih, osim Albanije, ima zavidan nivo vakcinacije lokalnog stanovništa, te iz tog razloga pretpostavljam da će liberalizovati tretman prelaska granica u odnosu na dosadašnje mjere.
To je posebno bitno za goste iz regiona, prevashodno tržišta Srbije, jer se u 2019, po zvaničnim podacima Narodne banke Srbije, njihova turistička potrošnja prevashodno odnosila na Tursku, Grčku i Italiju, pa potom Crnu Goru.
U 2021.godini, potrošnja navedenih turista je udvostručena kada je u pitanju turistička destinacija Crna Gora, pa je neophodno upotrebiti kombinovane alate i metoda digitalnog i direktnog da bi se taj trend zadržao.
Takođe, treba obratiti pažnju na upitan dolazak gostiju iz Ukrajine, zbog trenutne situacije u toj zemlji i na koji način eventualno kompenzovati nedolazak ili manji dolazak gostiju sa tog tržišta.
Potom, apsolutno je primarno raditi na implementaciji marketinških aktivnosti i lobiranju kada je u pitanju organizovani turistički promet iz Francuske, Njemačke, Velike Britanije i Rusije.
Sa aspekta individualnih gostiju, neophodno je putem digitalnog marketinga približiti i receptivne faktore kojima raspolaže Crna Gora, ali i takozvane prirodne i društvene atraktivnosti koje su karakteristične za izbor destinacije individualnih gostiju.
Analitika: Kakvo je Vaše mišljenje u vezi izmjene Zakona o turizmu i ugostiteljstvu?
Županović: Tu su dvije strukturne i suštinske dodatne promjene neophodne. Primarno, kondo hotele definisati kao sredstvo konverzije stambenih jedinica u hotele, i time forsirati izgradnju klasičnih hotela, i integrisati termin difuznih hotela, bez kojeg nije moguća transformacija privatnog smještaja u kolektivni.
