U izvanrednom ambijentu unutar kamenih zidina, tridesetak izlagača, mahom žena, izložilo je svoje rukotvorine - produkte drevnih zanata, ali i one koji su u modernim formama nastale prema tradicionalnim motivima i načinima izrade. Osim autora iz Bara, predstavili su se i gosti iz Podgorice, Cetinja, Budve, Petrovca, Risna i Bijelog Polja…
U auli tvrđave, tik pored velike prese za masline, goste su dočekivali maslinar Božo Šaltić i njegove kolege, nudeći ulje, ali i izvorne sosove koje kao bazu imaju maslinu, da bi potom rijeka posjetilaca mogla da nađe “za svakog po nešto” u nekoliko kamenom popločanih ulica koje su vodile ka nekadašnjoj Carinarnici - današnjem Muzeju.
“Nudim posjetiocima grnčariju, vaze od gline, male ćupove, na koje sam dekupaž tehnikom oslikala razne motive. Ljudi se interesuju, neko i kupi, a ja uživam što sam ovdje, i što moju, kako se školski kaže, vannastavnu aktivnost prezentujem i drugima”, kaže Esma Kurgaš, čiji se štand nalazio na samom početku ulice.
Pored nje je bila Jelena Milović, koja je izložila unikatne minđuše i ogrlice, kao i Ema Nuković iz Nikšića, a svoju verziju izrade nakita prezentovali su Slavica Glavičić i Jelena Obadović iz Bara, kao i Nataša Kažić iz Sutomora koja je uz nakit, ponudila i svoje slikarske radove.
Gordana Mijović, Olja Fatić i Sonja Dabanović su prikazale djela nastala dekupaž tehnikom, Miladin i Jadranka Pivljanin iz Budve prezentovali izradu narodnih nošnji, Dušica Nikač slikano staklo, Tamara Luma iz Podgorice rukom rađene cipele, Maržena Peričić iz Starog Bara skulpture, a Golub Keković iz Sutomora suvenire od drveta masline. Milena Koprivica je takođe ponudila suvenire, Marija Lazari je na štand iznijela filigranski nakit, a Mira Babić iz Zubaca sapune od maslinovog ulja.
“Sapune prodajem na svakoj manifestaciji, i najviše se interesuju Rusi. Pravih ih sama, u radionici, i ima ih sa dodacima raznih mirisa, sve domaće - lavanda, pelin, kamilica...”, ističe ona.
Veliku pažnju gostiju izazvali su pletene, heklane i tkane rukotvorine Nade Đukanović, Slađane Nikezić, Vernese Hasanagić, i Gordane Vujović iz Bara, Mire Radović iz Bijelog Polja, kao i Anđelke Ljumović i Mire Folić iz Podgorice.
Najviše interesovanja bilo je kod onih što su na sopstvenim štandovima napravili mini muzeje. Tako je bilo kod Pepe Pavlice Dragišić, koja je rekonstruisala “crmničku sobu”, donijevši iz sela vezene rukotvorine, ali i veliki gvozdeni krevet, star više decenija, ali i kod štanda žena iz Risna koje su rekonstruisale “bokešku sobu”, uz čipku i djevojačku prćiju, staru stotinjak godina.
Žene sa Cetinja su prikazale djelove nošnji i tradicionalne zanate, a Rada Stojković je sakupile stare predmete i na štandu pored drevne česme oformila mini etno-muzej.
Najviše pažnje svih prisutnih, izazvao je kutak Nade Roćenović iz Bara, koja je u starobarsku tvrđavu donijela razboj i tkala na licu mjesta.
Za sve prisutne bila su obezbijeđena i tradicionalna jela za degustaciju, od pikantnog hljeba sa maslinama, preko prijesnaca, pršute, kastradine, do istočnjačkih poslastica, baklava i kadaifa.
Prvi etno bazar imao je i zabavni program, u kome su nastupili klapa KUD “Jedinstvo” i Etno grupa “Zora”, dok je tekstove o Baru iz knjige Maksima Lutovca čitao Milan Vujović.
Organizator Etno bazara je Organizacija žena Bara, koautorke programa Anastazija Miranović i Gordana Vujović, a bazar su podržali Opština Bar, Kulturni centar, Turistička organizacija Bara, Udruženje maslinara i pojedinci čije usluge su za bazar bile po posebnoj cijeni, ili besplatne.
Zanimljivo je da su svi učesnici u programu bili volonteri, i o sopstvenom trošku su donijeli radove, muzejske eksponate i sve što je bilo potrebno za manifestaciju. To je bio izraz želje učesnika da im prioritet ne bude materijalna korist, već promocija radova koji vraćaju sjaj tradicionalnih vrijednosti.
Željko Milović
