Najviše krivice za „drugi talas“ COVID-19 pripisuje se ljudima koji ne poštuju smjernice o bezbjednosti koje su propisali zdravstveni stručnjaci i vladini zvaničnici. Novi izvještaj, međutim, kaže da ne treba kriviti samo ljude, već i vremenske prilike. Istraživači sa Univerziteta u Nikoziji otkrivaju da toplo vrijeme i vjetar imaju veći uticaj na stopu prenošenja virusa od socijalnog distanciranja tokom pandemije.
Njihova studija zaključuje da su dva izbijanja pandemije u jednoj godini prirodni fenomen tokom masovnog širenja virusa. Temperatura, vlažnost i vjetar mogu da pomognu u predviđanju kada će doći do drugog talasa, koji istraživači nazivaju „neizbježnim“.
Nauka ne koristi od naučnih dostignuća sve što bi trebalo
Iako maske za lice, ograničenja putovanja i smjernice za fizičko udaljavanje mogu kratkoročno da uspore širenje novih infekcija, autori studije kažu da je nedostatak klimatskih podataka uključenih u epidemiološke modele ostavio otvorenu prazninu u planovima za borbu protiv COVID-19.
Posmatrajući Pariz, Njujork i Rio de Žaneiro, naučnici su otkrili da mogu tačno da predvide vrijeme drugog izbijanja pandemije u svakom gradu. Njihovo istraživanje sugeriše da su dva izbijanja godišnje prirodni fenomen koji zavisi od vremena tokom bilo koje pandemije.
Tipični modeli za predviđanje ponašanja epidemije sadrže samo dva osnovna parametra, stopu prenosa i oporavka. Profesori Talib Dbuk i Dimitris Drikakis kažu da se ove stope obično tretiraju kao konstante, ali da to zapravo nije slučaj.
Budući da temperatura, relativna vlažnost i brzina vjetra igraju značajnu ulogu, istraživači su namjeravali da modifikuju tipične modele kako bi se uvažili ovi klimatski uslovi. Svoju novu promjenljivu koja zavisi od vremena nazivaju indeksom vazdušne stope zaraze (Airborne Infection Rate – AIR).
Različite hemisfere će imati različite COVID talase
Kada je primijenio indeks AIR na modele većih gradova, time je otkrio da se ponašanje virusa u Rio de Žaneiru znatno razlikuje od ponašanja COVID-a u Parizu i Njujorku. To je zbog sezonskih varijacija na sjevernoj i južnoj hemisferi, u skladu sa stvarnim podacima. Autori ističu važnost obračuna ovih sezonskih varijacija prilikom dizajniranja mjera bezbjednosti od virusa.
„Predlažemo da epidemiološki modeli moraju da uključuju klimatske efekte putem AIR indeksa“, naveo je prof. Drikakis u saopštenju Američkog instituta za fiziku.
„Nacionalna zaključavanja ili velika zaključavanja ne bi trebalo da se zasnivaju na kratkoročnim modelima predviđanja koji isključuju efekte sezonske vremenske prilike“, dodao je on.
Prof. Dbuk dodake da u pandemijama, tamo gdje masovna i efikasna vakcinacija nije dostupna, vladino planiranje trebalo bi da bude dugoročno uzimajući u obzir vremenske uticaje i da u skladu sa tim treba dizajnirati smjernice za javno zdravlje i bezbjednost“, dodaje prof. Dbuk.
„Ovo bi moglo pomoći da se izbjegnu reaktivni odgovori u smislu strogih zaključavanja koja negativno utiču na sve aspekte života i globalnu ekonomiju“, zaključio je on.
Kako temperature rastu, a vlaga opada, Drikakis i Dbuk očekuju još jedno poboljšanje kada su u pitanju podaci o broju inficiranih. Međutim, primjećuju da mjere koje propisuju obavezno nošenje maski i distanciranje i dalje treba poštovati uz odgovarajuće modifikacije zasnovane na vremenskim prilikama.
Prethodni rad istraživačke grupe pokazao je da kapljice pljuvačke mogu putovati do pet metara za samo pet sekundi kada nemaskirani kašlju.
Nova otkrića objavljena su u časopisu Physics of Fluids.
