Saobraćajni institut CIP, srpska kompanija koja je radila na projektu rekonstrukcije Željezničke stanice u Novom Sadu i koju nakon pogibije 15 ljudi uslijed pada nadstrešnice tamošnja javnost naziva “kompanijom krvavih ruku“,pokušava da žalbom obori tender Monteputa za izradu idejnog projekta auto-puta Andrijevica-Berane-Boljare.
I za sada im uspijeva da privremeno stopiraju proces, sudeći po objavi Monteputa.
NIŠTA OD SPAJIĆEVE ,,PAF-PAF GRADNJE"
“Obavještavamo sve učesnike u postupku javne nabavke po Tenderskoj dokumentaciji za otvoreni postupak javne nabavke za nabavku usluge - Izrada idejnog projekta autoputa Bar-Boljare, dionica: Podgorica – Bar, poddionica Smokovac-Tološi, broj 3451/2024-5 od 10.09.2024. godine, šifra postupka 78671, da je u zakonom propisanom roku, izjavljena žalba na Odluku o izboru najpovoljnije ponude, broj 3451/2024-20 od 25.11.2024. godine, čime se prekidaju sve dalje aktivnosti u ovom postupku javne nabavke do donošenja rješenja po žalbi”, piše u saopštenju na sajtu Monteputa od 6. decembra.
Da li će žalba CIP-a biti uspješna znaće se u narednih nekoliko dana. Ukoliko tender bude ponovljen, odgađa se vrijeme početka rada na ovoj dionici za još neki mjesec, a pošto je rok za izradu idejnog projekta 14 mjeseci, radovi neće početi do početka 2026. godine.
Predsjednik Vlade Crne Gore Milojko Spajić je tačno prije godinu, decembra 2023, na sastanku sa crnogorskim biznismenima u Privrednoj komori Crne Gore kazao da on i njegova Vlada neće čekati da se dionica auto-puta počne graditi 2025. Ili početkom 2026. godine.
“Mi ne možemo da čekamo. Ići ćemo na brzi tender. Paf! Paf! I 2024. godine u septembru želim da vidim ašov u zemlji”, tvrdo je obećao Spajić.
Sada, nakon dvanaest mjeseci, izvjesno je da je sve bilo još jedna velika obmana predsjednika 44 Vlade Crne Gore: čak i da je tender brojnih zadataka, potrebno je duže od godine.
A sa kašnjenjem okončanja tendera, sasvim je sigurno da je 2026. godina realan vremenski okvir za početak radova na dionici Andrijevica-Berane-Boljare.
OPSTRUKCIJA
Kao najpovoljnija na tenderu za izradu idejnog projekta 50 kilometara dugačke dionice auto-puta Andrijevica-Berane-Boljare izabrana je 25. novembra zajednička ponuda crnogorskih firmi “CDS project”, “Via project” i “Geotin MNE”, vrijedna 3.654.000 eura.
Preduzeće “CDS project” registrovano je 2006. godine za inženjerske poslove i savjetovanje, a osnovao ga je dr Mladen Ulićević, dok je izvršna direktorka Ana Petranović. Izvršni direktor firme “Via project” je Njegoš Beljkaš, a ovlašćena osoba Biljana Ivanović. Osnivač kompanije “Geotin MNE” je Jelena Ćulafić, dok je izvršna direktorka Milica Stojanović.
Ponuđena cijena za idejni projekat trase bila je za 1,3 miliona eura niža od procijenjene (4,95 miliona) i to je, osim kvaliteta, bila važna odrednica da posao dobiju crnogorski ponuđači.
Iako je profesor emeritus dr Mladen Ulićević u zvaničnoj biografiji zapisao kao svoj moto – “Svjestan sam svojih ograničenja“ (I am aware of my limitations), vjerovatno nije mogao da pretpostavi da će opstrukcija procesa projektovanja trase auto-puta biti efikasna, ali i da će doći od kompanije čiji je ugled žestoko kompromitovan nakon tragedije u Novom Sadu.
Inače, tender je raspisan 9. septembra, a trajao je do 10. oktobra. Riječ je o drugom, odnosno - ponovljenom tenderu - nakon što je prethodni poništen početkom avgusta.
Prvi tender za izradu idejnog projekta raspisan je krajem januara 2024. i trajao je do polovine marta, nakon čega je Monteput, 7. maja ovaj posao dodijelio konzorcijumu “Monte-tim“, koji su činile beogradska kompanija “Saobraćajni Institut CIP“ i “DB inženjering“, i podgoričke “Sigurnost“, “Geo max“ i “Geoprojekt“, kao i “Lavian inženjering“.
Njihova ponuda je bila vrijedna 4,86 miliona eura, ali je sredinom maja žalbu na odluku tenderske komisije podnio konzorcijum “Civil engineer“, nakon čega je utvrđeno da, u postupcima javnih nabavki dva člana konzorcijuma “Monte-tim“ – kompanije “Saobraćajni Institut CIP“ i “DB inženjering“ - nijesu pravilno sačinile izjavu.
VUČIĆEVI LJUDI
Dionica do Boljara dio je putnog pravca Beograd - Južni Jadran i krak je Trans-evropske magistrale (TEM), koji na području Crne Gore povezuje TEM-a od Gdanjska do Atine i Istanbula, sa Jadranom.
Srbija je u martu 2022. godine ozvaničila početak izgradnje svoje posljednje dionice ka Crnoj Gori, Požega-Duga Poljana, sa rokom završetka od četiri godine, mada je sada izvjesno da će kraj izgradnje biti prolongiran, moguće i do 2027. godine.
Veliki projekat crnogorskog auto-puta neminovno je izazvao i veliko interesovanje građevinskih kompanija, posebno u Srbiji.
Nakon velikih političkih promjena avgusta 2020. godine i pošto su puleni predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, stranke Andrije Mandića i Milana Kneževića, postale lideri parlamentarne većine i konstituenti 44 Vlade Milojka Spajića, pojedine kompanije bliske Vučićevoj SNS vlasti počele su aktivno da se angažuju ne bi li dobili posao druge dionice auto-puta Bar-Boljari koja je vrijedna, orjentaciono, više od 600 miliona eura.
Tu je prije svega riječ o angažmanu dvojice Srba sa Kosova, aktivnih u borbi svim sredstvima protiv zvanične Prištine na strani Beograda, a jedan je – Milan Radoičić – “srpski gazda Kosova“ ili “eskobar Kosova“, kako su mu nadimci - imao zapaženu ulogu u pokušaju oružanog udara na sjeveru Kosova.
Njegov kompanjon u politici i biznisu, Zvonko Veselinović, poznat je od ranije po povezanosti sa organizovanim kriminalom. Tako je sredinom daleke 2003. godine, na putu Raška – Kraljevo, u automobilu golf 4, tada dvadesettrogodišnji Zvonko Veselinović, uhapšen zajedno sa još troje ljudi. U automobilu je pronađeno tri kilograma i 190 grama heroina, droga je, kako se sumnjalo, najverovatnije bila namenjena beogradskom tržištu, a njena vrednost dosezala je 150.000 eura. Međutim, poslije se povezao sa vlastima u Beogradu, pa je sve “zaboravljeno“.
DVA BIZNISMENA U LOVU NA CRNOGORSKE MINISTRE
Za razliku od Radoičića, koji je bio potpredsjednik najveće stranke kosovskih Srba, Veselinović nikada nije imao političku funkciju.
Njih dvojica su godinama razvijali biznis naslonjeni na vlasti u Srbiji. Prema informacijama Radio Slobodna Evropa (RSE), tri firme povezane sa kontroverznim biznismenima Zvonkom Veselinovićem i Milanom Radoičićem u protekle dve i po godine bile su podizvođači na najmanje tri putne deonice u Srbiji.
“Obrazac poslovanja kompanija u vlasništvu Veseelinovića i Radoičića izgleda ovako: država za izgradnju puteva angažuje kineske kompanije na osnovu sporazuma Srbije i Kine, posao dogovara direktno sa njima, a da bi obezbijedila novac uzajmljuje se kod kineskih banaka. Kineske kompanije potom biraju podizvođače, a za njihovo angažovanje im je potrebna saglasnost države – putarskih javnih preduzeća i ministarstva građevinarstva. Izgradnja tri dionice puta, gdje sa kineskim firmama učestvuju i Veselinovićeve i Radoičićeve mašine, koštala je Srbiju 950 miliona eura”, objavio je maja ove godine Radio Slobodna Evropa.
Pošto sankcije Sjedinjenih Američkih Država i Velike Britanije nijesu obavezujuće za Srbiju, firme Radoičića i Veselinovića posluju nesmetano iako su na crnoj listi već duže od tri godine.
A sada su, prema informacijama Portala ETV, njih dvojica vrlo voljni da uđu na crnogorsko tržište i učestvuju u izgradnji dionice do Boljara. Zvonko Veselinović i Milan Radoičić, ljudi bliski Aleksandru Vučiću, pokušavaju da - preko pojedinih ministara u Vladi Milojka Spajića – dobiju da rade dionicu auto-puta od Andrijevice do Boljara i na svoja konta upišu najveći dio više od 600 miliona vrijednog crnogorskog projekta.
Ukoliko bi žalba Saobraćajniog instituta CIP bila uspješna, ako bi se raspisao novi tender za izradu idejnog projekta, onda bi porasle šanse i da srpske kompanije na velika vrata uđu na crnogorsko tržište i možda dožu do novcaplaniranog za isplatu građevinskih radova.
