Kada je Klaudija Šejnbaum u oktobru položila zakletvu i postala predsjednica Meksika, dvoranom je odjeknuo istorijski usklik: “Predsjednica! Predsjednica!”
Šejnbaum je prva žena predsjednica u 200-godišnjoj istoriji nezavisnog Meksika – 12. najveće ekonomije svijeta.
“Mnogi od nas u djetinjstvu su čuli verziju istorije zbog koje smo povjerovali da su samo muškarci bili vođe. Ali malo po malo, ta vizija je promijenjena. Vreme je za žene”, rekla je Šejnbaum u svom inauguracionom govoru.
Većina svijeta tu poruku nije čula.
Iako je Šejnbaum prvi put na Forbes listi najmoćnijih žena svijeta, i to na četvrtom mjestu, nekoliko žena s liste je nestalo. Američka potpredsjednica Kamala Haris, nekad treća na listi, izgubila je na predsjedničkim izborima i barem za sada gubi moć. Tajvanska predsjednica Tsai Ing-ven (nekad 30. na listi) napustila je poziciju u maju, a sada već bivša slovačka predsjednica Zuzana Čaputova (nekad 84. na listi) napustila je poziciju u junu, odlučivši da neće tražiti drugi mandat.
Javnost ima sve manje povjerenja u sposobnosti žena
Istovremeno, Rejkjavik indeks – sveobuhvatno istraživanje zemalja članica G7 – otkriva kako je povjerenje javnosti u vođstvo žena u biznisu i politici u padu.
“Podrška za vođstvo žena neće se pojaviti samo zato jer smo pretpostavili da će svijet vremenom postati ravnopravniji”, kaže osnivačica indeksa Mišel Harison.
“Žene se suočavaju s nizom regresivnih sila koje otežavaju, umjesto da olakšavaju njihove napore da dođu na pozicije moći i tamo se zadrže”, dodaje ona.
Mnoge od žena na rang-listi za 2024. ipak prkose tom trendu. U maju je Malina Ngai preuzela poziciju izvršne direktorke AS Watson – najveće međunarodne maloprodajne kompanije u industriji zdravlja i ljepote. Ove godine prvi put je na popisu, na 75. mjestu.
Melinda Frenč Gejts obećala je da će tokom naredne dvije godine donirati milijardu dolara za poboljšanje položaja žena širom svijeta. Zato je ove godine na osmom mjestu, dva mjesta više nego prošle godine. Zbog načina na koji je ove godine privukla pažnju svijeta na ženski sport, Kejtlin Klark zaslužila je 100. mjesto.
Popularne pjevačice Tejlor Svift i Bijons Nouls našle su se na 23. odnosno na 35. mjestu.
Kriterijumi
Rang-lista je određena prema četiri kriterijuma: novac, mediji, utisak i sfere uticaja. Što se političkih liderki tiče, Forbes je mjerio BDP i populaciju. Za korporativne vođe u obzir se uzimaju prihodi, procjene vrijednosti i broj zaposlenih. Za sve žene Forbes je analizirao spominjanje u medijima i društveni uticaj.
Rezultat je 100 žena koje ukupno upravljaju ekonomskom snagom od 33 milijarde dolara i utiču – politikama ili vlastitim primjerom – na više od milijardu ljudi. Njihovo vođstvo u sferama finansija, tehnologije, medija i šire moćan je odgovor svima onima koji sumnjaju da su žene sposobne da budu na pozicijama moći.
Ili, rječima dobitnice Nobelove nagrade za mir i bivše predsjednice Liberije, Elen Džonson Serlif: “Žene zaslužuju ravnopravnost i jednake prilike jer su ih već zaradile. Zaradile su ih svojim znanjem, obrazovanjem, primjerom koji pružaju, onime što one jesu”.
Ovo je 10 najmoćnijih žena svijeta za 2024:
1. Ursula fon der Lajen, predsjednica Evropske komisije
GODINE: 66 DRŽAVA: Belgija KATEGORIJA: Politika
Ursula fon der Lajen postala je predsjednica Evropske komisije u julu 2019. godine. Ona je prva žena na toj poziciji, a prije toga je bila njemačka ministarka odbrane u mandatu kancelarke Angele Merkel.
Fon der Lajen je 2020. predvodila donošenje zakona o 750 milijardi eura vrijednom paketu pomoći za borbu protiv pandemije koronavirusa, a 2022. je postala jedna od najčvršćih zapadnih saveznika Ukrajine.
U julu 2024. izabrana je za drugi mandat. Tada je rekla da će joj najvažniji zadatak biti osnaživanje demokratije u Evropi.
2. Kristin Lagard, predsjednica Evropske centralne banke
GODINE: 68 DRŽAVA: Nemačka KATEGORIJA: Politika
Lagard je 1. novembra 2019. postala prva žena u istoriji na čelu Evropske centralne banke. Lagard, kao odgovorna osoba za evropsku monetarnu politiku, mora proći ključni test: osigurati da pandemija koronavirusa ne unese dodatni haos u eurozonu. Od 2011. do sredine 2019. bila je na čelu Međunarodnog monetarnog fonda, čiji je zadatak da obezbijedi stabilnost globalnog monetarnog sistema. Bila je prva žena na toj poziciji.
Analizirajući finansijsku krizu iz 2008. godine, Lagard je naglasila ulogu “groupthinka” – odnosno insistiranja na istim mišljenjima – u industriji kojom dominiraju muškarci, pozvavši na rodnu reformu.
3. Đorđa Meloni, premijerka Italije
GODINE: 47 DRŽAVA: Italija KATEGORIJA: Politika
U oktobru 2022. godine, Đorđa Meloni postala je premijerka Italije, prva žena u istoriji te zemlje na toj poziciji. Meloni je takođe predsjednica italijanske desničarske stranke Braća Italije, a tu poziciju preuzela je u martu 2014. godine. Kao petnaestogodišnjakinja pristupila je mladima Italijanskog socijalnog pokreta, stranke koju su osnovale pristalice bivšeg italijanskog diktatora Benita Musolinija, a koju opisuju kao “neofašističku”.
“Da prirodnim roditeljima, ne LGBT lobijima, da seksualnom identitetu, ne rodnoj ideologiji”, rekla je Meloni u govoru u junu 2022. što je izazvalo strahove da će njena pobjeda na izborima dovesti do smanjenja prava za žene i LGBTQ osobe.
U novembru 2023. Meloni je podržala predlog ustavne reforme kojom bi se omogućio direktan izbor premijera, nazvavši to naporom za smanjenje političke nestabilnosti u Italiji.
4. Klaudija Šejnbaum, predsjednica Meksika
GODINE: 62 DRŽAVA: Meksiko KATEGORIJA: Politika
Klaudija Šejnbaum ušla je u istoriju kao prva predsjednica Meksika u junu 2024. godine. Rođena je u jevrejskoj porodici u Meksiko Sitiju, što je čini i prvom osobom jevrejskog porijekla na poziciji predsjednice Meksika.
Od 2018. do 2023. godine, Šejnbaum je bila gradonačelnica Meksiko Sitija. Jedno od njenih postignuća je i uvođenje novog sistema koji je poboljšao javni prevoz u gradu.
Šejnbaum je inače uspješna naučnica s doktoratom iz energetskog inženjerstva. Bila je 2007. u grupi naučnika i političara koji su podijelili Nobelovu nagradu za mir.
5. Meri Bara, izvršna direktorka, Dženeral Motors
GODINE: 62 DRŽAVA: SAD KATEGORIJA: Biznis
Meri Bara postala je izvršna direktorka Dženeral Motorsa 2014. kao prva žena na čelnoj poziciji jednog od tri najveća automobilskih proizvođača u SAD-u.
Bara je investirala milijarde dolara u razvoj električnih vozila, autonomnih automobila i uslugu dijeljenja vožnji Mejven. U Dženeral Motorsu počela je da radi 1980. godine, kao studentkinja.
Ona je predsjednica grupe Business Roundtable koja okuplja najmoćnije korporativne izvršne direktore u SAD-u, a takođe je i članica upravnog odbora kompanije Volt Dizni.
6. Abigejl Džonson, izvršna direktorka, Fidelity
GODINE: 62 DRŽAVA: SAD KATEGORIJA: Finansije
Ebigejl Džonson postala je izvršna direktorka kompanije Fidelity Investments 2014. godine, preuzevši tu poziciju od svog oca. Predsjednica uprave postala je 2016.
Njen deda, Edvard Džonson II osnovao je ovaj investicioni fond 1946. Džonson ima vlasništvo nad 28,5 odsto udjela u kompaniji, koja, zaključno s podacima od septembra ove godine, upravlja imovinom vrijednom 4,5 milijardi dolara.
Džonson je prihvatila pojavu kriptovaluta: Fidelity je 2018. pokrenuo platformu koja institucionalnim investitorima omogućava trgovanje bitkoinom i eterom.
Kao studentkinja, radila je ljetne poslove u Fidelity-u, a kompaniji se na puno radno vrijeme pridružila kao analitičarka 1988. nakon što je diplomirala na Harvardu.
7. Džuli Svit, predsjednica i izvršna direktorka, Accenture
GODINE: 54 DRŽAVA: SAD KATEGORIJA: Biznis
Džili Svit postala je izvršna direktorka kompanije za globalne usluge Accenture u septembru 2019. godine. Prije toga je bila glavna savjetnica i čelnica kompanije za Sjevernu Ameriku – najveće tržište za Accenture.
Svit je takođe članica grupe Business Roundtable, Međunarodnog poslovnog savjeta Svjetskog ekonomskog foruma, kao i odbora direktora Catalyst-a.
8. Melinda Frenč Gejts, filantropkinja
GODINE: 60 DRŽAVA: SAD KATEGORIJA: Filantropija
Melinda Frenč Gejts jedna je od najmoćnijih žena u svijetu filantropije. U junu ove godine napustila je poziciju kopredsjednice fondacije Bil i Melinda Gejts nakon gotovo 24 godine. Ona nije objasnila svoj odlazak, ali Bil i Melinda razveli su se 2021.
U oktobru je Forbes gotovo utrostručio svoje procjene imovine koju je dobila u razvodu od Bila na oko 29 milijardi dolara.
Frenč Gejts i ranije je obećala da će podržavati prava za žene i djevojčice. U maju ove godine najavila je da će za te napore u naredne tri godine donirati milijardu dolara.
Njena misija je da smanji jaz u finansiranju za preduzetnice i osnivačice kompanija kroz svoju kompaniju za investiranje i dobrotvorni rad, Pivotal Ventures.
9. Mekenzi Skot, filantropkinja
GODINE: 54 DRŽAVA: SAD KATEGORIJA: Filantropija
Mekenzi Skot je filantropkinja, autorka i bivša supruga osnivača Amazona Džefa Bezosa, s kojim je u braku bila 25 godina. U sklopu njihovog razvoda 2019. godine dobila je 4% udjela u Amazonu.
U maju 2019. godine potpisala je takozvanu Giving Pledge, obećavši da će najmanje polovinu svog bogatstva donirati u dobrotvorne svrhe tokom života.
Na stranici Yield Giving Skot objavljuje pojedinosti o 17,3 milijarde dolara donacija koje je podijelila u više od 2.300 neprofitnih udruženja. Udruženja kojima ona donira novac imaju punu kontrolu nad time kako će sredstva i potrošiti.
Uz to, objavila je i dva romana. Skot je bila studentkinja ugledne spisateljice Toni Morison na Prinstonu, a za nju je neko vrijeme i radila kao asistentkinja.
10. Džejn Frejzer, izvršna direktorka, Citigroup
GODINE: 57 DRŽAVA: SAD KATEGORIJA: Finansije
Džejn Frejzer imenovana je nasljednicom izvršnog direktora Majkla Korbata 2020. godine, a ulogu je zvanično preuzela u martu 2021. Ona je prva žena na mjestu izvršnog direktora Sitigrup u istoriji kompanije, a takođe je i prva žena na čelu neke velike banke s Vol Strita.
Prije nego što je postala izvršna direktorka Sitigrup, ona je bila predsjednica odbora banke, kao i izvršna direktorka Sitijevog odseka Global Consumer Banking.
Banci se pridružila 2004. godine, a tokom karijere vodila je odsjeke korporativne strategije i akvizicija tokom posljednje velike finansijske krize.
