Na koncertu „Muzika nade“ u četvrtak, 28. jula, predstaviće se Omladinski orkestar Zapadnog Balkana, pod upravom Desara Sulejmanija, pijaniste, dirigenta i osnivača orkestra. U Bogorodičinoj crkvi na Prčanju izvešće djela Griga, Druge, Tansmana i Šostakoviča.
Omladinski orkestar Zapadnog Balkana, nastao 2019. godine, djeluje po projektu i okuplja mlade muzičare iz šest zapadnobalkanskih zemalja – Albanije, Bosne i Hercegovine, Kosova, Crne Gore, Sjeverne Makedonije i Srbije. Ovi mladi ambasadori saradnje u regionu bivše Jugoslavije, regionu obilježenim sukobima i konfliktima, prevazilaze pitanja etničkih, nacionalnih, vjerskih i kulturoloških podjela i stvaraju jedinstven orkestar, koji zajedničkim muziciranjem teži najvišim izvođačkim ciljevima.
Ovim koncertima KotorArt nastavlja da podržava mlade muzičare na njihovom putu umjetničke izgradnje i promocije. Tim povodom sagovornik Portala Analitika bio je dirigent orkestra Desar Sulejmani.
Analitika: Kako ste došli na ideju da pokrenete Omladinski orkestar Zapadnog Balkana (WBYO), koji ove godine prvi put nastupa u Crnoj Gori?
Sulejmani: Ideja ujedinjenja mladih, ambicioznih, profesionalnih muzičara iz svih zapadnobalkanskih zemalja u jedan orkestar, nastala je sa ciljem da se kreira osnova za ujedinjenje podijeljenih zemalja Zapadnog Balkana. Orkestar je nastao iz Evropske ljetnje muzičke akademije, koja postoji više od 10 godina, a prvo smo počeli od manjih kamernih sastava.
Analitika: Ko su muzičari koji čine WBYO i kako, zapravo, birate nove članove orkestra?
Sulejmani: Članovi su studenti uzrasta od 16 do 26 godina, iz zemalja Zapadnog Balkana koje nisu članice EU. Postoji određeni broj članova po zemljama za prvu postavu, da bi se obezbijedio balans.
Što se tiče novih članova, svi potencijalni kandidati mogu poslati mejl sa video snimkom radi uvida u nivo njihovog muziciranja. S druge strane, konsultujem se sa kolegama sa muzičkih akademija iz različitih zemalja, kao i aktivnim članovima WBYO, koji mi preporučuju nove članove.
Analitika: Sa kakvim se sve izazovima susrijećete prilikom organizovanja jednog projekta? Koliko je komplikovano okupiti i organizovati 30 mladih muzičara iz šest zemalja?
Sulejmani: To je dio izazova. Mnogo toga treba imati u vidu prilikom organizovanja. Na primjer, nekima je potrebna viza za boravak. Radim zajedno sa Pjerom Veberom, izvršnim direktorom udruženja Artium Eudora koja nas podržava. On živi u Prištini i ponešto može da organizuje na licu mjesta.
Takođe, srećni smo što sarađujemo sa različitim kulturnim organizacijama koje nas podržavaju sa njihovim lokalnim saradnicima. Radimo kao orkestar na bazi projekata, tako da je i lokacija za probe promjenjiva, jer se prilagođavamo uslovima zemlje domaćina. Izazova je mnogo, ali, na kraju dana, zajedno sa mojim timom, sve funkcioniše kako treba.
Analitika: U orkestru su i muzičari iz Crne Gore. Kakva iskustva imate sa našim mladim umjetnicima?
Sulejmani: Oni su dobrodošli još od našeg prvog projekta. Oduvijek su pokazivali veliku posvećenost. Posjeduju izvanredno umjetničko obrazovanje i pripremljeni su za projekte.
Analitika: Kojim programom ćete se predstaviti kotorskoj publici?
Sulejmani: Izvešćemo "Holberg svitu" Edvarda Griga, "Varijacije na Freskobaldijevu temu" Aleksandre Tansmana i Šostakovičevu Kamernu simfoniju op. 110. Premijerno ćemo u Crnoj Gori izvesti "Perje tuge" Gerti Druge, kompoziciju koja je pobijedila na javnom konkursu u okviru "Young Euro Classic" u Berlinu.
Analitika: WBYO je osnovan neposredno pred početak pandemije virusa COVID-19, koja je cio svijet zaustavila i stavila u fazu "mirovanja i čekanja", a početak rada orkestra odložila. Na koji način ste se izborili sa ovom situacijom?
Sulejmani: Na nesreću, morali smo da otkažemo naš prvi projekat samo nedjelju dana prije nego što je trebalo da počne, u martu 2020. godine.
Pošto nam je bilo veoma važno da se planirani projekat realizuje, i da omogućimo nastavak rada WBYO, ubrzo smo formirali online projekat, gdje su mladi muzičari dobijali individualne instrukcije putem Zoom aplikacije.
Svaki član orkestra je poslao video snimak, a kompilacija ovih snimaka omogućila je da se prvi put čuje, doduše digitalni, zajednički zvuk cijelog orkestra.
WBYO je prvobitno planiran kao veliki simfonijski orkestar. Zbog anticovid mjera, smanjili smo ga na gudački orkestar od 32 člana. To nam je omogućilo da u oktobru 2021. realizujemo naš prvi projekat "Muzički mostovi", kao i sljedeći "Novi putevi"!
Analitika: Tim projektom ste prošle godine obilježili 10 godina Evropske ljetnje muzičke akademije na Kosovu.
Sulejmani: Tako je. Projekat "Muzički mostovi na Zapadnom Balkanu" nije bio samo 10-godišnji projekat Evropske ljetnje muzičke akademije, već i prvi zajednički projekat sa WBYO.
Projekat je na više načina bio veoma važan i poseban za sve nas, iz razloga što smo se po prvi put okupili kao orkestar, a za mnoge je to bio prvi projekat nakon korone. Sam naziv projekta je izabran jer vrlo dobro govori o pozadini formiranja orkestra.
Želimo da izgradimo mostove između balkanskih zemalja koji su porušeni. Takođe, želimo da pokažemo da se mnogo može postići kroz muziku, što može dovesti do promjene načina razmišljanja u društvu.
Analitika: Nedavno ste u Novom Sadu, na Dan Evrope, održali koncert sa različitim muzičkim žanrovima, bilo je klasike, filmske, rok, pop i etno muzike, a na sceni su vam se pridružili specijalni gosti, poznati u regionu: Ivana Peters, Frajle, Ana Stanić, Zoe Kida, Bilja Krstić, Kiki Lesendrić i Stevan Karanac...Kakav impresije nosite sa tog nastupa?
Sulejmani: Koncert u Novom Sadu na Dan Evrope, sa svim divnim umjetnicima, bilo je posebno i veoma lijepo iskustvo, ne samo kada je orkestar u pitanju, već i za mene lično.
Ovaj koncert je osnažio moju vjeru u ujedinjenje mnogih različitih karaktera, nacionalnosti, muzičkih žanrova, i mnogo više od toga na samo jednoj bini i proizveo je nešto divno. Za samo pet dana pripremili smo veoma različit program, počevši od klasične do pop muzike, od orkestarskog repertoara do solo pjevanja, zajednički spoj svih umjetnika.
Svega je bilo na jednom mjestu. Vidjeti da svi zajedno radimo na ostvarivanju jednog cilja, da koncert bude uspješan, doprineo je napredujemo kao orkestra. Naravno, izvođenje tako obimnog programa na otvorenom ima i svoje izazove. Za vrijeme prve probe vjetar je oduvao note na sve strane, potom smo morali podesiti mikrofone i dodatno provjeriti zvuk, što nam je oduzelo dosta vremena. Ali, na kraju dana, atmosfera na sceni je bila jedinstvena i mislim da u ime svih izvođača mogu reći da je bilo veliko zadovoljstvo biti dio te atmosfere.
Analitika: Kakvi su dalji planovi WBYO, koji su naredni projekti? A koji Vaši?
Sulejmani: Članovi WBYO putovaće u južnu Njemačku u septembru radi zajedničkog koncerta sa partnerskim Istočnobavarskim omladinskim simfonijskim orkestrom. Pored toga, imamo velike planove i projekte za naredne godine. O čemu se konkretno radi, objavićemo kada dođe vrijeme za to.
Ipak, sigurno mogu reći: WBYO je na početku i želimo da postignemo mnogo, dokle god imamo neophodnu podršku. Moj cilj je da na sve moguće načine prenesem ideje i vjerovanja kako bi mladi muzičari razmišljali, oslobođeni svih predrasuda.
Lična karta umjetnika
Pijanista i dirigent Desar Sulejmani studirao je na Univerzitetu umjetnosti Folkvang u Esenu i Visokoj školi za muziku Robert Šuman u Dizeldorfu – klavir kod prof. Tila Engela, kamernu muziku kod prof. Andreasa Rajnera i prof. Rajnera Kusmaula, a dirigovanje kod prof. Davida de Vilijersa.
Nastupa širom Evrope, kao solista i kamerni izvođač, a od 2003. godine i kao dirigent. Rukovodio je Bohumskim, Bergiškim, Kosovskim i Uzbekistanskim simfonijskim orkestrom, Novom filharmonijom Reklinghauzena, Kamernim orkestrom Folkvang iz Esena, Njemačkim Rotari orkestrom, Simfonijskim orkestrom Radio-televizije Albanije i dr.
Bio je umjetnički direktor i dirigent Orkestra kelnskog društva i Kamernog orkestra Gedbeka, a vodio je Simfonijski orkestar Hajnrih Hajne u Dizeldorfu i Simfonijski duvački orkestar u Esenu. Bio je rukovodilac međunarodne produkcije Čarobne frule u Teatru Joburg u Johanesburgu 2016, a 2017. godine postavljen je za umjetničkog direktora koncertne sezone Pro-klasik u Kenigsvinteru u Njemačkoj.
Osnovao je Omladinski orkestar Zapadnog Balkana, čiji je umjetnički direktor i šef-dirigent, 2019. godine.
