Umjetnička galerija osnovana je prije 71 godinu na Cetinju, sa zadatakom da proučava i prati razvoj likovne umjetnosti, sakuplja, čuva i izlaže objekte od umjetničke vrijednosti i da, odabirom djela, pruži cjeloviti pregled najznačajnijih likovnih ostvarenja. U početku je djelovala u sastavu Državne biblioteke, a zatim samostalno od 1952. do 1963. godine. Tada se integriše, sa ostalim muzejima na Cetinju u Opšti muzej Crne Gore (Muzeji Cetinje, 1965), danas Narodni muzej Crne Gore (1992).
Umjetnička galerija prerasta u Umjetnički muzej Crne Gore tokom 70-tih godina prošlog vijeka. Fond sadrži oko 3000 muzejskih predmeta, među kojima su i neka kapitalna djela savremene jugoslovenske i crnogorske likovne umjetnosti.
Raznovrstan i izuzetno vrijedan fond, koji je prezentiran u Vladinom domu, podijeljen je u deset zbirki: Zbirka kopija fresaka, Zbirka ikona, Zbirka crnogorske likovne umjetnosti, Zbirka jugoslovenske likovne umjetnosti, Zbirka stranih autora, Zbirka Milice Sarić Vukmanović i Svetozara Vukmanovića Tempa, Zbirka karikatura, Zbirka legata i Zbirke u okviru galerije Umjetnici Jugoslavije Njegošu ( likovna, primjenjena i naiva).
U stalnoj postavci Nacionalne galerije, u Vladinom domu, su Zbirke crnogorske i jugoslovenske likovne umjetnosti, Zbirka ikona i Zbirka Milice i Svetozara Vukmanovića Tempa. Zbirka crnogorske likovne umjetnosti je najbrojnija i predstavlja panoramu crnogorskog likovnog stvaralaštva. Tu su, pored baroknog slikara Tripa Kokolje, izložena platna poznatih umjetnika s kraja XIX do najnovijih likovnih ostvarenja. Zahvaljujući mecenskoj ulozi crnogorskog vladara, prva generacija mladih talenata odlazi na školovanje u razvijene likovne centre (Napulj, Rim, Atina, Pariz, Moskva).
Mada se uglavnom vezuju za već prevaziđene forme akademskog realizma (Anastas Bocarić, MiloVrbica, Ilija Šobajić, Marko Brežanin), pojedini umjetnici poput Pera Počeka, rodonačelnika crnogorske Moderne, Đoka Popovića i Špira Bocarića prate tokove savremenog evropskog slikarstva (plenerizam, impresionizam).
Likovno stvaralaštvo prve polovine XX vijeka predstavljeno je djelima umjetnika obrazovanih u Beogradu, Rimu, Beču, Pragu, Parizu, za koje se s pravom može reći da su dio evropske Moderne. Oni prihvataju nove likovne izraze: ekspresionizam, sezanizam, poetski realizam, intimizam i socijalrealističke tendencije (Milo Milunović, Miloš Vušković, Mihailo Vukotić, Jovan Zonjić, Petar Lubarda, Risto Stijović, Savo Vujović).
Druga polovina XX vijeka predstavlja pravu erupciju »razbuđene likovnosti« u kojoj umjetnici, shodno vlastitom temperamentu i izražajnim mogućnostima stvaraju osobenu ars poeticu, duboko vezanu za crnogorsko podneblje i herojsku epiku crnogorskog naroda. Među njima treba istaći Voja Stanića i Dimitrija Popovića, likovne stvaraoce svjetskog renomea.
