Ministri EU pozvali su sve političke snage u Crnoj Gori da se uzdrže od jednostranih poteza u vezi sa crnogorskim referendumom, da sarađuju međusobno i sa evropskim izaslanikom Miroslavom Lajčakom.
U zaključcima se podsjeća da Ustavna povelja Srbije i Crne Gore dozvoljava državama članicama da poslije trogodišnjeg perioda održe referendum o nezavisnosti. Ističe se da taj proces mora biti prema međunarodnim demokratskim standardima, što je ključno za stabilnost i brzinu napretka prema EU i podržavaju se preporuke Venecijanske komisije objavljene krajem prošle godine.
Navodi se da će obezbjeđivanje širokog konsenzusa o modalitetima referenduma u Crnoj Gori i njegovo sprovođenje u saglasnosti sa međunarodnim standardima, omogućiti da proces i rezultat imaju potreban legitimitet i održivost.
Budući da se uvidjelo da će za sprovođenje referenduma o državnom statusu Crne Gore biti neophodno donošenje posebnog zakona, koji bi definisao referendumsko pitanje i propisao većinu neophodnu za punovažnost referenduma. Tim povodom je došlo do intenziviranja javne rasprave, tokom koje su iznošeni razni prijedlozi.
Opozicione stranke u Crnoj Gori, koje su se zalagale za opstanak Državne zajednice Srbije i Crne Gore, prvobitno su zastupale stav da odluka o nezavisnosti može biti donijeta samo ako se u prilog nezavisnosti izjasni apsolutna većina od ukupnog broja građana sa pravom glasa. Nasuprot tome, vladajuće crnogorske stranke su zastupale stav da je za donošenje odluke o nezavisnosti dovoljno da se u prilog nezavisnosti izjasni prosta većina od onog broja građana koji će izaći na glasanje.
Kao posrednik u ovim raspravama pojavila se Evropska unija, a tadašnji visoki predstavnik EU za spoljnu politiku i bezbjednost Havijer Solana imenovao je Lajčaka za svog specijalnog predstavnika u Crnoj Gori, čime je EU preuzela političko pokroviteljstvo nad daljim tokom referendumskog procesa. Osnovni cilj evropskog posredovanja ogledao se u otklanjanju opasnosti od eventualnog bojkota referenduma od strane unionističke opozicije, koju je radi legitimizacije crnogorske nezavisnosti trebalo privoljeti na učešće u referendumskom procesu.
Ključnu prepreku na putu do tog cilja predstavljali su izvorni zahtjevi unionističkog bloka, pa je radi uklanjanja te prepreke odabran posredan put, koji je vodio preko zvaničnog Beograda. Uočivši izvjesne razlike u stavovima između Borisa Tadića kao predsjednika Srbije i Vojislava Koštunice kao predsjednika vlade, Solana i Lajčak su krajem januara i početkom februara razvili živu diplomatsku aktivnost na relaciji Brisel-Beograd.
