Za Crnu Goru tragično-kobna 1918. je nedovoljno razmršeno klupko u kojem su zaklupčana njena „sudbinska“ pitanja, naročito o imperijalnom totalnom (u)ništenju Crne Gore. Ona su u bitnom ostala ne samo još neodrješiva, no su i postala najopasnija tabu tema, „nacionalizam bez nacije“ i/li ujediniteljsko poistovjećivanje nacionalnog sa naci(onali)zmom, sekularne demokratije sa demonokratijom, „dvojnom demokratijom“, kao apsolutnom slobodom za jedne, a teror, satanizacija i ekskomunikacija za druge. Zato se olako ozvaničava u „svetu dogmu spašenja“ carističkog teoetnogenetičkog sve(to/velje) srpstva, po uzoru i tipu panrusizma i svetorustva.
Nijesu Ukrajina i Crna Gora krivotvorstvo komunista, nego i dalje nose žezleni žig prijethodne imperijalne zarobljenosti pod ruskim i srpskim carističkim pra-totemizmom, koji se tenči u nacizamnom staljinizmu, sovjetskoj imperiji i svetosrpskom „zavjetu vaskrsenja Dušanova carstva“, ostvarenog 1918. u svesrpskoj Jugoslaviji.
Osnova oba ova istočno-azijatska tipa je „proton pseudos“, „prividno znanje“, doksologija i simulacija istine, kao laž, varljivost, obmana i pr(ij)evara. To inverzivno izokreće osvajanje, denacionalizaciju i prisajedinjenje osvojenih naroda-nacija u tobožnje njihovo oslobađanje, „usrećivanje“, „bratimljenje“ u „jedi(nstve)ni, isti narod“, „socijalistički narod-nacija“, na jednom, i svetosavski i cr(kve) noru kaški narod-nacija, na drugom kraku. Također, neraspupčivo od toga, izvitoperuje i ukupni sistem vrijednosti, vazda zlonaumno (p)odvojeno od njegovog imperijalnog uzroka, koji se jalovo „vrti u krugu“.
Stari „zaštitnički“ caristički pravoslavni svetoruski fundamentalizam, sovjetska imperija, staljinizam i putinizam, na jednom, i svetosrpsko-svetosavski fundamentalizam i totali(tari)zam, na drugom boku, supstancijalne su imperijalne istorijske trajnice (a ne samo „remetilački faktor“). One se (re)produkuju u raznim likovima koji (radi svog opstanka) krivotvore lažni, nauci nepoznati, agresivni, osvajački, prastari tzv. carskotvorni i crkvotvorni svetoruski i svetosrpski narod-nacija. To je po istočno-azijatskom „svetom imperijalnom pravu jačega“. Ko je gođ pripadao takvoj imperijalnoj državi i bogomolji smatraju ga „jednim, te to istim, narodom-nacijom“. Često se uspješno aktualizuje u populističko-demagoškoj propagandi: „Svi smo mi jedan narod“. Stoga su za svetorustvo Ukrajinci Rusi i za svetosrpstvo Crnogorci Srbi.
Prijethodno navedeni ovdašnji i sadašnji „imperijalni narod-nacija“ oba modaliteta daleko je od tokova savremenosti, jer je anahronizam i rearhaizacija. Nije dovoljno istinito samo reći da je to „vraćanje u prošlost“, što podrazumijeva da je prijethodno prekinuto, ukinuto, pa je, kako prividno izgleda“, tek tada naglo nastao, kao nekad u minuloj prošlost. Jer, to je ujedno i bitno i nastavljanje iz pradubina prošlosti i opštenite feudalne teokratske kontrareformacije protiv novovjeke moderne i savremenosti. Sušt(astven)o je to dvoračvani sijamski tok jednog imperijalnog puta rerarhaizacije i anahronizma (simbolično „spiralnog osmičenja“) Toga radi je duboko anticivilizacijski, antidemokratski, kako evropski tako i zapadni uopšte. Zato se u sučeljavanju sa prošlošću, izoštrilo njegoševsko avangardno slobodarsko djelotvorstvo: „biti jedno ili drugo ili gubi obadva svijeta“.
U tom kontekstu, potrebno je kritički prevrednovati staru uobičajenu, pođekad idealizovanu, „veliku naraciju“ o tradicionalnom odnosu Rusije i Srbije prema Crnoj Gori. Realnija je sljedeća formulacija: tradicionalni odnosi između Rusije i Srbije prema Crnoj Gori, i među se, predominantno su više loši i zli, nego dobri, a i među ovim dobrim više su imperijalno-politički nad(pod)ređujući, čak i drastično zloupotrebljavani, obezvrjeđujući i, još više, uništavajući. Imperijalni je pristup i za tzv. bratske, srodne, jednorodne, jednovjerne i ljubljene odnose. To je zapravo propaganda za „imperijalno jedinstvo, mir, slogu i ljubav na silu“, a „protiv podjela jednog, istog“ pravoslavnog i preširokog panslovenskog, sveruskog, svesrpskog jug(žn)oslovenskog rasnog naroda.
Tijem se različiti osvojeni narodi-nacije interpolatorski preinačavaju, preimen(t)uju u osvajački narod-naciju. Tu supstancijalnu (s)vezu istog ili naličnog imperijalnog karaktera može lako da prepozna ko gođ ima i osnovačko znanje iz istorije svoje države i naroda. Na taj imperijalni karakter i njegov trasver na druge vrlo sažimno narodski ukazuje ukrajinski patrijarh Filaret (prije dobijanja nezavisnosti Ukrajine i autokefalije njene crkve) kada je na Cetinju posjetio CPC i u hotelu ,,Grand“ njegov najkraći mogući govor u jednoj kratkoj rečenici, završen gromkim aplauzom: „Ono što je za Ukrajinu Moskva i RPC, to je za Crnu Goru Beograd i SPC“. To potvrđuje i ovdašnje arhe-agresivno političko-crkveno vjersko sijamstvo SPC u Crnoj Gori despotskom prijetnom mitropolita Joanikija da je „Crna Gora mala Ukrajina“. Ovdašnju agresiju na Ukrajinu prvo je najavio predstavnik ruske vlade da će Rusija „dobro zapamtiti ulazak Crne Gore u NATO“, a zatim Trampovo „opravdanje“ blickriga susreta sa Putinom u Moskvu hitrom prvom izjavom nakon odlaska da „poznati Crnogorci mogu da izazovu treći svjetski rat“, iako je morao znati da ni u tadašnjoj, kao i ovdašnjoj nezavisnoj Crnoj Gori nije vlast nacionalnih Crnogoraca, nego svetosrpska-irendentistička, plaćenička izdaja, kao i 1918, pokrivenom brigom za svoju dijaspora, a ojunačeno zaštićena prosvetoruskim staljinističkim putinizmom.
