U nekoj budućoj sociološkoj studiji, onda kada se nepristrasno budu izučavale posljedice višedecenijske populističko-nacionalističke indoktrinacije, zamišljam i ovakvu rečenicu – tamo, u srcu Balkana, premreženog raznim geopolitičkim uticajima i ambicijama, rodio se, početkom 21. vijeka, Srpski svet, nasljedinik ideje Velike Srbije, koja je za sobom u 20. vijeku ostavila pustoš i previše smrti. To nasljedničko čedo postalo je posljednje uporište autokratskih manipulatora, koji ga marljivo i lukavo grade. I, baš kao nekada, na jedan kraj svijeta poslati su glasnici o tome da je rođen i da postoji, a na drugi – da nije i da je to samo umišljaj sa različitim motivacijskim spektrima. Ta zabuna, to ,,razvlačenje pameti“, jeste zapravo njegov garant opstanka i najdjelotvorniji mehanizam. Jer on poručuje – ništa nije onako kako izgleda, istina je duboko sakrivena, a pravda pokopana i za nju će se, pod neizgovorenom ili izgovorenom zakletvom, boriti heroji i pravi sinovi (i kćeri) Roda. Svi drugi biće proglašeni i proglašavani izdajnicima.
Upravo prvih dana februara 2024. godine, Aleksandar Vulin, kao Prvi Glasnik Srpskog sveta, po prvi put nakon odlaska iz Bezbjednosno-informativne agencije, pred milionskim auditorijumom u jutarnjem programu ružičaste televizije, eksplicirao je: ,,Ali znate li vi kako je velika i važna borba koju vodim? Znate li vi šta je Srpski svet? Znate li taj osećaj da ću u ovoj generaciji, u mojoj političkoj generaciji, doživeti ujedinjenje Srpskog Naroda, ono što Srbi maštaju od Karađorđa naovamo. To je ta veličina ove generacije… To je naša dužnost. Da ujedinimo Srbe gde god oni budu živeli… Sankcije? Pa to je mala cena… Pa, glava je mala cena za tako nešto“.
Reklo bi se, rečeno – učinjeno. Jer je juna 2022. godine, tada u funkciji ministra unutrašnjih poslova Srbije, Prvi Glasnik izjavio da je stvaranje Srpskog sveta proces koji se ne može zaustaviti i da to ,,znači da su Srbi jedinstven politički narod“, što podrazumijeva ,,da o najvažnijim nacionalnim pitanjima odlučujemo zajedno, to znači da smo uvek tu uz svoju Srbiju, baš kao što je i Srbija uz nas, bez obzira gde mi živeli. (…) I svi oni koji misle da Srba nema i da Srpskog sveta nema, ili da ne treba da ga bude, treba samo da dođu i da nas pogledaju, da vide ovu našu prelepu decu i da shvate da su grdno pogrešili, jer Srba ima i Srpskog sveta ima“.
U sličnoj vrsti nadahnuća našao se, septembra 2023. godine, i Miloš Ković, srpski univerzitetski profesor koji predaje Opštu istoriju novog vijeka na Filozofskom fakultetu, a koji se osjetio pozvanim da sadašnjim i budućim naraštajima poruči: ,,Uzmi slobodu, živi, raduj se, pogini. Ali, pogini za svoju decu, porodicu, brata. Za ljubav. Pogini za slobodu. Je l’ to najstrašnije? I onda izađi pred lice svojih predaka. Ili pred Gospoda. Ali, onda reci svojoj deci. Sine, bio sam tamo, bio sam na Kosovu. I dete će reći, eto pao je moj otac. Ili je preživeo“.
U izvrsnom tekstu Post-istina (filozofski capriccio), Ivan Milenković, povodom ovog pojma kojim se, prema Oksfordskom rječniku, označavala okolnost u kojoj javno mnjenje više oblikuju emocije i lična vjerovanja nego objektivne činjenice, piše da u istoriji ,,ima nepregledno mnogo slučajeva u kojima je besramno i besomučno ponovljena laž postala istinom. Kao i da tamo gde nema kompetentnih posrednika između vlasti i građana, građani postaju plen sumanutih projekata“.
Prema dostupnim podacima, riječ post-istina prvi put je upotrebio američki pisac srpskog porijekla Stiv Tešić. Naime, u tekstu za časopis Nacija (The Nation) napisao je: ,,Mi, kao slobodni ljudi, slobodno smo odlučili da hoćemo da živimo u nekakvom post-istinskom svetu“. U kontekstu politički funkcionalnog ideološkog simulakruma zvanog Srpski svet ovo bi moglo biti parafrazirano kao: ,,Mi, slobodni ljudi, odlučili smo da ćemo živeti u imaginarijumu u kojem nam populisti i autokrate nude transično kolektivno identitetsko uporište, čije su ključne reči jedinstvo, vraćanje otetog, svesno žrtvovanje sebe i onih oko sebe i - pogibija (ako bude trebalo)“.
Taj zavodljivi trans je, baš kao i svaki iracionalni zanos, lišen odgovornosti i prema sebi i prema drugima, a u njemu samosvjesni građanin početkom 21. vijeka postaje izmanipulisani uzavreli podanik u hipertrofiranoj svijesti o doprinosu i ,,ugrađivanju“ u sopstveni etnos. Da sve nije tek manifestacija masovnog zavođenja post-istinom, kao stanja u kojem se dokida pravo na racionalnost i rasuđivanje, potvrđuje i činjenica da Srpski svet već manifestuje svoj politički potencijal, pa tako kao putujuća glasačka mašina srpstva opredjeljuje izborne i popisne volje na ukupnoj površini svoje zamišljene teritorije.
I dok nas jedni po zadatku, a drugi iz najboljih namjera, ubjeđuju da zlo ne postoji, nekima od nas ne preostaje ništa drugo nego da podsjećamo da se pristajanje na zanose koje nude post-istine, kreirane u populističkim kuhinjama, ponekad plaćaju životima. Najzad, ostaje i pitanje - da li biste zaista željeli da vaša djeca, i djeca vaše djece, od svih mogućih ,,svetova“, žive upravo u svijetu post-istine.
U onoj njegovoj verziji zvanoj – Srpski svet.
