Između informacije da je u nedjelju preminuo nekadašnji lider republikanske većine u Senatu i kandidat na američkim predsjedničkim izborima Bob Dol i svega što se od tada do danas moglo čuti i vidjeti na domaćoj sceni stala je jedna duga i sumorna priča o promjeni percepcije poželjnih karakteristika političara koja izaziva bijes, nostalgiju i razočarenje dublje i šire od Atlantika.
Vijest o Dolovoj smrti nije pratilo tek uobičajeno nabrajanje detalja iz biografije, već riječi zahvalnosti i gotovo udžbenička ilustracija primjera da saglasnost oko konkretnih pitanja i borba za iste ciljeve nijesu preduslov za poštovanje.
Svjetska politička scena ostala je bez jednog od posljednjih lidera sa snažnim osjećajem odgovornosti za svaku riječ i postupak, simbola vremena u kojem su vlast i opozicija djelovale zajedno kad god bi to bilo u javnom interesu, vremena u kojem je odsustvo elementarne pristojnosti značilo diskvalifikovanje iz političkog života, vremena koje je one lišene poželjnih vrlina tjeralo da se makar pretvaraju da ih imaju.
Koliko je zapanjujuća razlika tadašnje u odnosu na Ameriku Donalda Trampa toliko je zastrašujuće što crnogorska politička scena sve više reflektuje trampovske momente. Princip na kojem se sve zasniva je taj da birači ne kažnjavaju političare zbog riječi i poteza kojima na tom nivou nije mjesto, već doprinose da im popularnost raste.
Dok Tramp očekuje nominaciju da bude republikanski kandidat za naredne izbore, kod nas se navija za više oštrih riječi, više teatralnosti i više odavanja utiska da se neprekidno od nečega branite, čak i kada vas niko ne napada.
Ono što postaje sve vidljivije je da su tokom Trampovog mandata konzervativni političari odjednom ohrabreni da se u svakoj prilici ponašaju kao klovnovi
Iako se, načelno, javno brane vrijednosti patrijarhata, među liderima umjesto odlučnih i jakih muških figura, kakvima bi prirodno bilo da u ovom kontenstu žele da se predstave, mi zapravo gledamo uplakane branioce sopstvenih besmislica, čujemo lelek nad nedovršenim idealima i idejama koje su nerealizovane zato što su neshvaćene.
Da ove idilične scene snažnog liderstva ipak ne bi pripadale samo muškom svijetu, posebno mjesto dodijeljeno je i ženama. Tramp je, izgleda, postavio standarde, a duž Zapadnog Balkana igraju se varijacije na temu, uz samo jedan zahtjev od epizodnih ženskih likova – da pokažu da je smisao njihovog postojanja i rada podrška muškom lideru.
Dok se Aleksandar Vučić patetično po ko zna koji put zariče da će životom braniti svoje stavove za koje istovremeno otvoreno sumnja da ih, tako superiorne, društvo u kojem živi uopšte i zaslužuje, Ana Brnabić je tu da njegove fantastične poteze ohrabri jednim suptilnim „bravo šefe“, čak i kada nikome nije jasno kako je premijerki predsjednik šef.
Dok Zdravko Krivokapić predstavlja rezultate mukotrpnog, posvećenog izgaranja za narod – i to baš narod, jer s građanima sve ovo i nema mnogo veze – Vesna Bratić je tu da izvede koreografiju koja je inicijalno možda i bila osmišljena kao aplauz, ali uzdignute ruke i frekvencija zamaha krila kolibrija više su podsjećale na igru pantomime u kojoj pokušava da se prikaže helikopter koji se priprema da uzleti.
Ima populističke teatralnosti i među opozicionim liderkama i liderima u svakoj od zemalja u kojima su ovakve strukture na vlasti, no ono što postaje sve vidljivije je da su tokom Trampovog mandata konzervativni političari odjednom ohrabreni da se u svakoj prilici ponašaju kao klovnovi.
Potonućem ugleda Republikanske stranke urušene su vrijednosti koje su, ma koliko mnogima od nas bile daleke i neprihvatljive, zasluživale poštovanje kao i sve drugo što je definisalo političkog protivnika. No, najveći problem u svemu je što baza podrške takvoj politici ostaje stabilna čak i nakon što dijalog bude zamijenjen uvredama, jer nevaspitanje i neodgovornost, izgleda, nikome ne smetaju.
