Muk o ljekarima na litijama

Nacionalno koordinaciono tijelo (NKT), koje uglavnom čine ljekari, propisalo je zabranu okupljanja preko 200 osoba u cilju sprječavanja širenja COVID-19 i čuvanja javnog zdravlja. Litiji u Nikšiću prisustvovalo je nekoliko hiljada građana.

Ministarstvo zdravlja, Ljekarska komora, Institut za javno zdravlje i Nacionalno koordinaciono tijelo za sprječavanje zaraznih bolesti, nisu se oglašavale, niti je bilo ko od čelnika institucija želio da komentariše organizovano prisustvo nekoliko desetina medicinskih radnika iz Nikšića litiji.

Od nadležnih iz Ministarstva zdravlja Radio Slobodna Evropa (RSE) je takođe tražio odgovore na pitanja: postoji li procjena rizika po zdravlje pacijenata zbog prisustva ljekara masovnom skupu, da li je učešće u skladu sa ljekarskom etikom, da li je kod dijela ljekara preovladao političko vjerski interes u odnosu na profesionalni?

Odgovori na ta pitanja do objavljivanja ovog teksta nisu stigli.

Doktori, sa kojima je Radio Slobodna Evropa stupio u kontakt, objasnili su da postoji dogovor unutar institucija da se ne komentariše čin jednog broja ljekara koji su prisustvovali skupu visokog rizika u Nikšiću.

Doktorica na informatvnom razgovoru

Srpska pravoslavna crkva je u nedjelju 21. juna objavila da litiju u Nikšiću, pored sveštenika, predvodi i 50 doktora i medicinskih radnika iz tog grada. Prije litije okupljanima se obratila stomatološkinja Ana Đurković, objasnivši zbog čega su tu.

„Mi ovdje okupljeni ljekari raznih specijalnosti sabrali smo se da ujedinjeni kažemo, da vrijednost zdravlja nema cijenu. I da je svaka naša aktivnost usmjerena prema tom cilju“, navela je.

Doktorica Đurković je narednog dana pozvana u policiju na informativni razgovor u svojstvu građanina. Pokušaj RSE da sa njom stupi u kontakt kako bi saopštila motive i potencijalne rizike od učešća na litiji, bio je bezuspješan.

Povodom organizovanog učešća ljekara u litiji, oglasio se Opštinski odbor vladajuće Demokratske partije socijalista oštrim saopštenjem u kojem je rečeno da su ljekari - učesnici litije "bacili ljagu na svoju profesiju i pristali da struku pogaze zarad drugih ciljeva". Kako je navedeno, "oglušili su se o mjere Nacionalnog koordinacionog tijela za zaštitu zdravlja građana Crne Gore, krećući se u grupi, bez maski, ne poštujući ni svoje ni zdravlje svih Nikšićana, te da nisu ispoštovali mjere i preporuke struke, svojih kolega, koji ulažu nadljudske napore kako bi zaštitili zdravlje građana Crne Gore".

Ljekari odbili tvrdnje o manipulaciji

Saopštenjem su odgovorili ljekari, učesnici litije u Nikšiću, u kojem se tvrdi da ni u jednom trenutku nijesu prekršili propisane mjere NKT-a, a još manje se ogriješili o osnovne postulate ljekarske etike. Takođe, u saopštenju koje su potpisala 72 ljekara i medicinska radnika se "kategorički odbacuje mogućnost da su na bilo koji način bili izmanipulisani, i navodi da je učešće u litiji bila odluka proistekla iz želje da budu uz svoju crkvu i sa svojim narodom".

U Crnoj Gori je trenutno 51 osoba oboljela od COVID-19. U Crnoj Gori je 2. juna zvanično proglašen kraj epidemije, nakon što su prošla dva ciklusa, od ukupno 28 dana bez novih slučajeva infekcije. Novi prvi slučaj je potom registrovan 14. juna.

Direktor Kliničkog centra Crne Gore Jevto Eraković je u intervjuu televiziji Vijesti ocijenio neodgovornim održavanje bilo kakvih javnih skupova i naglasio da ograničenje javnih okupljanja nikada nije ukinuto.

„Ta mjera je odavno na snazi u Crnoj Gori. A druga je stvar što neko ne želi i neće da poštuje tu mjeru. Nepoštovanje te mjere je apsolutno jedan neodgovorni čin odnosa prema zdravlju stanovništva Crne Gore. Da li je to litija ili matursko veče koje je sa sobom dovelo veliki broj posjetilaca ili prisutnih, rizik postoji“, ocijenio je dr Eraković pozivajući sve da na prvo mjesto stave zdravlje stanovništva.

Litije do sada

Srpska pravoslavna crkva u Crnoj Gori organizuje protestne litije, u skoro svim crnogorskim gradovima kojima prisustvuje više hiljada građana, uprkos obavezujućim preporukama nadležnih da javnim skupovima ne treba da prisustvuje više od 200 osoba.

Litije su počele krajem decembra prošle godine, pošto je usvojen Zakon o slobodi vjeroispovijesti kome se protivi SPC. Zakon propisuje da vjerske zajednice moraju da dokažu vlasništvo nad crkvenom imovinom u Crnoj Gori koja je sagrađena do 1918. godine. U suprotnom, ta imovina će se smatrati državnom.

Prve litija SPC, nakon tromjesečne pauze zbog epidemije korona virusa, organizovane su 15. juna. Crnogorska policija narednog dana podnijela je krivične prijave protiv sveštenika koji su bili zvanično prijavljeni kao organizatori jer su, kako je navedeno u obrazloženju, izvršili krivično djelo nepostupanje po zdravstvenim propisima za suzbijanje opasne zarazne bolesti.

I nakon litije od 21. juna protiv mitropolita Srpske pravoslavne crkve (SPC) Amfilohija podgorička policija je podnijela krivičnu prijavu zbog postojanja osnovane sumnje da je počinio krivično djelo "nepostupanje po zdravstvenim propisima za suzbijanje opasne zarazne bolesti".