Jer, evo skoro sto godina se stalno spominju neke pare iza kojih stoji nekakvo bogatstvo, superiornost, materijalna dobra, “istorijski argumenti”…Nego, da ne gušim. Slijede neki detalji. Znate već ono, ko, šta, gdje, kako, zašto. A ima i preko čije grbače.
“Para majke nema”: Na pariškoj mirovnoj Konferenciji 1919. godine, kao ratna reparacija prema Crnoj Gori traženo je 732 miliona franaka u zlatu. Pravo na ratnu štetu Crnoj Gori pripalo je po osnovu njenog autonomnog prava, stečenog procjenom njenog razaranja i pustošenja u ratu, te njenim istorijskim i međunarodno verifikovanim zaslugama. Odluka je donešena i prema toj odluci Crnoj Gori je pripadalo 100 miliona franaka u zlatu. Ovaj novac se smatrao pravno neotuđiv od Crne Gore.
Naravno, te pare nikada nisu postale crnogorske. Niti ih je Crna Gora svojim očima gledala. Jer, o parama i ovdašnjem dobru brinuo se, gle čuda, tadašnji srpski predsjednik Vlade. Jeste, onaj isti što se samo malo prije toga postarao da se Crna Gora izbriše sa mape svijeta. Svakako, u sadejstvu sa srpskim kraljem, iz porodice Karađorđevića. Jeste, onom istom što je tako lijepo đedu za sve zahvalio.
No, prezime ovog potonjeg će se ponovo spomenuti nekih skoro sto godina kasnije, kada se crnogorska ambasada u Srbiji bude iseljavala iz vile “Crnogorka”, a u postupku povraćaja imovine njegovim potomcima. Isto prezime, to Karađorđević, pomenuće se i u zahtjevu za povraćaj kraljičine vile u Miločeru. Svakako, porijeklo novca za sticanje pomenutih materijalnih dobara Karađorđevića nikada niko neće spomenuti. A ni bilo koji novac sa kojim su srpske vlasti raspolagale i stekle između dva svjetska rata.
Sa druge strane, o onim prvobitnim parama na ime ratne odštete namjenjenih Crnoj Gori, nikad više nije bilo ni riječi. Doduše, može se naći podatak o isplati u iznosu od 40 miliona dinara, 1926. godine, što je tada bila protivvrijednost iznosu od četiri miliona franaka. A pominje se i isplata Zetskoj oblasti, koja je tada obuhvatala i tu, kako se zove, Crnu Goru. Odobrena suma za tu isplatu iznosila je 15 miliona zlatnih maraka (protivvrijednost od 170 miliona dinara). Isplaćeno je svega pet, a onom ostatku se gubi svaki trag. Mada, ni od tih pet, bar prema ranijim istraživanjima, Crna Gora nije imala nikakve koristi, već se taj novac raspodijelio u tadašnjoj vlasti lojalnoj srpskom kralju.
“Utisak mjeseca”: Vrijeme sadašnje. I povratak aktuelnom predsjedniku srpske Vlade, koji se prema namještenju i već ustanovljenim istorijskim činjenicama, nameće kao interesantna figura na izuzetno zanimljivoj funkciji po crnogorsku istoriju.
Zapravo, od nedavnog hapšenja onih 20 srpskih državljana sa terorističkim idejama, pa upriličene produkcije teorija “o čemu se radi”, najjači utisak je ipak ostavio upravo sadašnji srpski premijer.
U stvari, čovjek je samo tim povodom davao izjave. A mi slušali I slušali. Od onog čudnog dana kada se sve to dešava, pa opredjeljenja da je bolje da se (čak) tri puta ugrize za jezik i jednog albanskog komandira Seljimaja, do obavještenja da srpska policija ima bolja saznanja od crnogorske policije, pa da to nisu “oni uhapšeni dole”, oni su uhapsili neke bolje, oduzeli oružje i “125 hiljada evra”, te konačnog priznanja da je crnogorski premijer praćen iz dana u dan, iz minuta u minut. Ili to bješe svake sekunde, ne sjećam se baš najbolje, toliko je odjednom bilo tih saznanja srpskog predsjednika Vlade i te srpske superiornosti u istrazi, da baš i ne može sve da se popamti.
Plus, neko presvlačenje u haustoru, što iz obraćanja srpskog premijera nije bilo baš najjasnije, ali svakako je postalo zanimljivo. I još nešto o cijeni koju će on “lično platiti”. Tek, to bi bilo to, o tom hapšenju, tih 20 srpskih državljana, koji se u međuvremenu u zatvoru u Crnoj Gori takmiče koji će prije i više da prizna.
“Element inostranosti”: Svejedno, kako je propao svaki pokušaj omalovažavanja nasilne smjene vlasti u Crnoj Gori, sa sve šurinim dolarima, uslijedilo je novo srljanje. A i malo nečeg što je trebalo da bude predstavljeno kao diplomatija. Dakle, a kako bi to rekao srpski premijer, “element inostranosti”. Ovog puta to je prezentovano u potpisivanju ničim izazvanog “sporazuma o razumjevanju”, kako je već imenovan razlog dolaska sekretara Savjeta bezbjednosti Ruske Federacije Nikolaja Patruševa.
Navodno, dogovoreno je još ranije da dođe Medvedev, ali on nešto nije mogao, pa su poslali prvog čovjeka ruskih obavještajnih službi. O tom, potpisanom sporazumu između Rusije i Srbije sa upriličenom formulacijom, zna se samo da nema snagu nikakvog međunarodnog ugovora niti pravno obavezujući karakter. A ko je spominjao preslišavanje?
I tako sve do otkrivanja oružja i municije, te jednog raketnog bacača “zolje”, u blizini porodične kuće oca srpskog premijera. Ovog puta, za razliku od onog “čudnog dana kada se sve to dešava”, srpski premijer je za saopštenje izabrao riječi o tome kako je “čudno mesto na kojem je pronađeno oružje”. Nastavak, slijedi.
O piletu i kučinama.
Željko VUKMIROVIĆ
